De familie NOE afkomstig uit het Meetjesland

Dr. Joris NOE, een obit door Mark Baeyens

Obit door Mark Baeyens

$h2 = "Dr. J. Noë, s.j." ;

Ik heb hem niet gekend.  Toch is zijn naam 'in mijn geheugen gegrift.  Hij lag steeds op onze tong tijdens de les Nederlands waarbij we zijn boeken gebruikten.  Dr. Joris Noë, priester van de Sociëteit van Jezus, geboren in Wachtebeke-Overslag op 30 oktober 1913 en overleden in Gent op 27 maart 1982.

Pater Noë heeft zich jarenlang ingezet voor het taal­onder­wijs en het taalgebruik in ons land.  Het taal­onder­wijs kende hij als inspekteur van zeer nabij en hij heeft er enkele schoolboeken voor samengesteld.  Zijn inzet voor het taalgebruik in ons land kwam onder meer tot uiting in vele bijdragen voor het tijdschrift van de Vereniging voor Beschaafde Omgangstaal, Nu Nog, dat later Nederlands van Nu werd, toen die vereniging haar naam veranderde in Vereniging Algemeen Nederlands.  Hij was sinds 1969 redaktielid van het tijdschrift en sinds 1974 hoofdbestuurslid van de vereniging.

De doelstelling van de VAN onderschreef hij ten volle: "de verbreiding van het Algemeen Nederlands en de bevordering van het juiste taalgebruik".  In, het tijdschrift gaf hij vaak konkrete taaladviezen over vragen van lezers.  Hij probeerde zo goed mogelijk te beluisteren hoe het Nederlands veranderde, zowel hier als in Neder­land.  Zijn waarnemingen gaf hij graag door aan anderen.  In een van zijn laatste bijdragen voor Nederlands van nu schreef hij naar aanleiding van de zin "Hij wist niet wat te zeggen": "Dit te klinkt in Vlaamse oren licht ongewoon, ja zelfs soms deftig en stijf.  Dat is niet zo vreemd, want "ic en wete wat seggen" was goede, oude taal !  Wat niet wegneemt dat het in goed modern Nederlands anders moet, en dat te erbij hoort".

Uit deze uitspraak blijkt gedeeltelijk zijn opvatting over het Nederlands in België: dat dient vlot, modern Nederlands te zijn, geen samenraapsel van gallicismen, belgicismen en andere ismen: Als voorbeeld voor dat moderne Nederlands stelde hij "hetgeen reeds in het Noorden als algemeen aanvaard is erkend" (Nu Nog 23, 1975, blz. 8), zonder daarom "het pad van het alleenzaligmakende bovenmoerdijks" te bewandelen (Nu Nog 22, 1974, blz. 131).  Want "wat echt algeméén Vlaams is, en wat bovendien niet blijkt aangetast te zijn, wat niet on-nederlands is" (ibid), dat mag zeker meetellen in een aanvaardbare, algemene taal.

Wel was hij huiverig om al te vlug over "Algemeen Vlaams" of over ,,Algemeen Zuidnederlands" te spreken.  Een enquête, die hij zelf gehouden had bij ongeveer honderd Belgen uit de vijf noordelijke provincies, liet immers zien "dat veel waarvan we dachten dat het misschien AZN (= Algemeen Zuidnederlands) zou zijn, in feite niet aan een algemene bekendheid toe was" (Nu Nog 23, 1975, blz. 1), zoals bamis (voor: najaar), iemands tijd benemen (voor: in beslag nemen) of we dragen eraan toe (voor: we verliezen erbij).

Toch stond bet voor hem ook vast, dat een aantal woorden en uitdrukkingen vooral dank zij Zuidnederlandse invloed in het algemeen Nederlands burgerrecht hebben verkregen, zoals moedertaal, naslagwerk, een echte pallieter, prietpraat en verbeteren. (251)

MARK BAEYENS

E.P. Joris Noë S.J. door Marijn Claeys
De ouders van Joris, Henri Noë en Leontine de Pape



Naar de top van deze blz
Onze Noë Welkom-blz
Overzicht
Inhoudstafel
Deze NOE webstek doorzoeken

Meer stambomen
Het Meetjesland

MijnPlatteland homepage
MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright (c) 2024




Adrianus (B IIIa)
Agnes Margarita
Amelie, fa Ferdinand
Antonius Franciscus (B Va2)
Arthur Aloysius (B VIIId1)
August (C VIIb)
August (C VIIIa)
August, fs Francies (B VIIb)
Bernardus Aloysius (B VIIIe)
Carolus Ludovicus
Dominicus (B VIIId2)
Edward (B VIIIa)
Emiel (C VIIIc)
Emiel Stefaan (B IXa)
Ferdinand (B VIc)
Ferdinand (B VIIc)
Francies (B VIIb)
Franciscus Marianus (A V)
Franciscus Antonius (B Va4)
Franciscus (C V)
Franciscus (D II)
Ivo Franciscus (C VIIa)
Georgius, fs Matthias (B IIb)
Hendrik (D I)
Henri (C VIIIb)
Henricus (D III)
Jacobus, fs Ferdinand (B VIc)
Jacobus Bernardus (B Vb)
Jan (A I)
Jan (A II)
Joannes (B IIIc)
Joannes (C II)
Joannes (C III)
Joannes Franciscus (A IV)
Joannes (B VIIe)
Josephina Benedicta
Judocus (B II)
Judocus (B IVb)
Jacobus (C IV)
Judocus (C V2)
Livinusfs Hendrik
Louisa Coleta
Martina Emiel (B IXa)
Martinus (B Va3)
Martinus, fs Adrianus
Matthias (B I)
Matthias (B IIb)
Petrus (A III)
Petrus (B IIIb)
Petrus (B IVa)
Petrus (B VIIa)
Petrus (B VIId)
Petrus (C I)
Petrus (D IV)
Petrus Emmanuel (B Va1)
Petrus Joannes (B VIa)
Petrus Joannes (C VI)
Petrus (B VIb)
Rosalie fa Petrus (B VIId)
Vincentius