Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1977, 10de jaargang, nr. 4

MERKWAARDIGHEDEN OVER
WAARSCHOOT (12)

Desen heer had (ook) de onlusten van het Seminarie-Generael afgesien en woonde tot Ghend, in het seminarie, in de revolutie der stad in 1789.

BENEDICTUS JOSEPHUS DHOOGE, gebortig van Beirlaere, priester uyt het seminarie van Ghend.

Begaf sig (eerst) in de abdye St Pieters tot Ghend, dog om de rampen van den tyd niet wordende geprofest, heeft hy sig in deselve gehouden als moning (= monnik), ondergaende alle de onheylen met de HH. moningen, te weten: de wegvoeringe en otagie naer Douay en de suppressie van het clooster op 1 novembre 1796.

Waerna hy weerkeerde tot syne familie, van waer hy is geroepen door de HH. Vicarissen generael des openstaende bisdoms - dese synde den Cantor De Grave, den archidiaken Wapenaer, den deken van het Capittel De Meulenaere - die hem sonden na(er) Waerschoot tot 2en onderpastor , de 17/3/1797, synde dan dhr Amelot den 1sten geworden.  Nauw(elijk)s was hy aldaer of het decreet van declaratie werd geordonneert en van den eedt, waeraen hy niet heeft volkomen.

De Stationsstraat vóór 1914.

Prentkaart uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

Waer hy sig tot den secreten godsdienst moest blootstellen, maer op uythaelinge (en onder druk) van het volk, openbaerelyk voortging in de kerk tot het decreet van den eedt, wanneer niemand sonder denselven (afgelegd te hebben nog) openlyk durfde voortgaen.

(Onderpastoor Dhooge) heeft in de pastorye tegenwoordig geweest wanneer synen confrater Amelot werd aengevat op 9 septembre en dat gheel het huys en den hof werden doorsogt na(er) den heer pastor.  Ingenomen van schrik sag (hij niettemin de kans) sig te verwyderen van die opsoekers en trok al stillekens na(er) een ander huys, waer hy sig verdoken hield en alleenelyk by ontyden de prochiaenen bystond, dewyl hy op de lyste der gedeporteerden niet werd bevonden.

(Hij) hadde tot grooten onderstand heer en meester Guilielmus de Smet, subregent uyt het College "De Lelie" van Loven, woonagtig by syn vader Carolus, op den Oostmoer.  Welke twee heer en dikwyls syn opgesogt door de soldaeten, sig verholen houdende, bywylen in de bosschen, in den koud en winter van 1799, om alle voirdere onheylen te ontvlieden.

Die (gevaren en onheilen) vermeerderden merkelyk nadat de buytenlieden sig stelden tegen het geweld der soldaeten - ter oorsaeke van de militaire conscriptie der jonge lieden van 20 tot 25 jaer, die in de maend 8bre 1798 was gepubliceert - waerdoor vele geestelyke(n) in arrest genomen werden, hen toeschryvende desen opstand, waeraen geen eenen is pligtig bevonden.  Dus werd de opligtinge der geestelyken algemeen; gemerkt dat er een decreet wierd gegeven dat sy sig alle decaden (= om de tien dagen) op het huys van de commune moesten vertoonen en hunnen naem stellen; waeraen de twee geseyde heeren eenige reysen volquaemen sonder eenig ongemak.  Dewyl veel andere hierdoor in arrest geraekten en of(wel) gedeporteert, of(wel) in de Cellebroeders of correctiehuys gestelt, waervan de Voorsienigheyd hen heeft bewaert, by soo verre dat sy alle onheylen zyn te boven gekomen..

Niettegenstaende te Waerschoot eenen pater recollet Du Mortier, beëedigden, en eenen priester Joannes Baptiste Thiebaut, gebortig van Bergen in Henegau, die in de pastorye - alwaer ook het huys der commune was - woonden met elk eene nigte, welke beëedigden maer van een kleyn getal der prochiaenen wierden gevolgt.  Terwyl het grootste deel der HH. (=gelovigen) getrouw bleven, die in allen nood wierden bedient - alhoewel met veele moeyte en prykel voor de bedienaers, die dit meest by nagte verrigteden.

Dhr D'hooge wierd onder pastor te St Nicolaus (Waes), waer hy den 19 january 1803 henen trok en is na korten tyd, by syn familie te Berlaer, overleden.

GUILLIELMUS DE SMET, geboren te Waerschoot, fs Carolus en Isabella D'hooge, woonend Oostmoer.

(Hij was) eerst professor in Rhetorica tot Loven, dan subregent in het College De Lelie, gesupprimeert in 1796; (werd) onderpastor tot Waerschoot in July 1802.  De plaets (had) open gestaen sedert 1798, waervan hy (praktisch al) de plichten vervulde sedert het overlyden van dhr Amelot.

(Hij) werd president van het nieuw opgerigt College der studenten te St Nicolaus (Waes), hierna onderpastor te Sleydinge, vandaer pastor te Isegem.

PETRUS N. BRAEMT, geboren te Wachtebeke, (studeerde) Theologie te Loven (en werd) onderpastor te Waerschoot op 17/1/1803, na Benedictus D'hooge.  Na eenigen tyd (stond hij) te Ursel voor eenige daegen, nademael onderpastor te Tielrode en deservitor tot Desteldonck.

JOANNES LAUWERS, gebortig van Hulst; zyn vader (was) roomsch en zyn moeder calvinistisch.  (Hij was) geprofest capucyn en lector te Antwerpen, wanneer hy werd gesupprimeert.  (Hij werd) onderpastor te Waerschoot na Pr Braemt en is na zware ziekte te Waerschoot overleden (in) 1808.

Hy had eene suster die - de calvinistische doolinge hebbende afgeswooren - is geworden begyntjen in het Kleyn Hof tot Ghend.  De afsweering is geschied in Ste Michiels en den dooper en peter was den onderpastor Simon Belaen.  De meter (was) Mevr. van Huysse.  Den peter S. Belaen is (later) geworden pastor tot Eyne.
(Noot:) Henricus Van Hese, de laetsten roomschen pastor van Hulst, is in 1649 weggejaegt van de Geusen.  Hy wierd tot Ghend canonnick (en) stierf op 23 maerte 1676.

JOANNES DE BRUYCKER (BRUYCKERS) volgt op Guillielmus De Smet; hy was gebortig van Saffelaere de 13/4/1764, "in een hofstedeken naest het klooster der Zusters van Liefde, van treffelyke en godvreezende ouders".  Op 6/3/1794 werd hy benoemd in een eerste priesterlyke bediening en na veel dienst - als coadjutor van den pastor van Syngem, Andreas van Driessche, gebortig van Belsele - in het verborgen gedaen te hebben, wierd hy onderpastor te Kieldrecht en op 30/4/1803 onderpastor te Zwyndrecht, van waer hy als onderpastor naer Waerschoot is gekomen de 27/5/1808.

Door gelyke besmettelyke siekte als dhr Lauwers, is hy - vier weeken na hem - gelykelyk in de pastorye te Waerschoot gestorven de 19/12/1808.

AMATUS BOSMANS, geboren te Overmeere en te Brugge in 1797 als recollet gesupprimeert, (werd) onderpastor te Eecloo na de reorganisatie, vanwaer hy werd verplaetst ter oorsaeke van den noodigen dienst - om de veelheyd der sieken tot Waerschoot.  Alwaer hy ook strackx met de heerschende siekte werd aengerand en gelukkig (h)erstelt is.

Desen woonde met syne moeder buyten de pastorye, ontrent den Leest.  Desen priester is by concours verheven tot de pastorye van St Laureyns, alwaer hy is gaen besit neemen den 28 july 1814 en is (aldaar) subit overleden in 1815.

Stationsstraat en gemeentehuis in 1926.

Prentkaart uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

CYPRIANUS NIEUWELAERE (was) geboren te Brielen by Ieperen.

Komende van Plasschendaele, nam hy syne wooning by den pastor.  Hy had veel iver om veel veranderinge in de kerk te brengen, vermits den versleten ouderdom van den pastor, die 't niet verhinderde.

Hy sloot de twee ingangen in het cruys der kerke, stelde van binnen in elk een autaer en bigtstoel (en) opende twee ingangen in den gevel.  Ten jaere 1808 à 1809 voorsag hy het sacristein met lynwaet en ornamenten: het beste swart (gewaad) en een wit van gaude(n) laeken.  (Stichting klooster in) 1812:

Hy (= Cyprianus Nieuwelaere) ondernam in 1811 een schoole voor de kinderen op te regten (en) huerde hiertoe het huys van joff. de weduwe Wttenhove, synde het tweede gebouw nevens de kerke, ter zyde van Eecloo.  Hij plaetste daerin vier meesteressen, gekleed in gewaed van Bernardinen, die hy geroepen had van St Laureyns, waer sy ook school hadden gehouden.  In het begin wierden daerin ook de arme sieke bestelt, hetgeen niet lang heeft plaets gehad.  Men ging voort in het leer en der kinderen.

Hy werd na overlyden van pastor Pauwels op 4/8/1812 door vicarisgenerael De Meulenaere Maximiliaen als deservitor aengesteld, tot de aenkomst van Pastoor Resteleu, waerna hy onderpastor te Eecloo werd.  Waervan hy - by smeekinge ontlast - verliet de pastorye en ging woon en in een deel van het huys van S(ieu)r Joseph Bouckaert, brouwer, nevens het kerkhof.

Den coadjutor van den overleden pastor verliet Waerschoot, ging den 12 january 1813 de onderpastorye van Eecloo bedienen en woon en by pastor Goderis.

Hij (= Cyprianus Nieuwelaere) werd in 1814 ook opgeroepen om te administreren de sieke(n) en gekwetste(n), die naer den slag van Leypzig te Ghent in de hospitaelen gebragt werden.  Waertoe ook dienden de kerke(n) der beyde Begynhovens.

Den 20 augusty 1814 wierd hy verplaetst naer Arderyke (= Aartrijke) tot onderpastor.

JOANNES BERNARDUS STANDAERT, geboren te Lembeke, verbleef in de pastorye en in augusty 1817 (werd hij) verplaetst (als) onderpastor tot Meulebeke.

LEO VAN DOOREN, geboortig van Gullegem, eerst onderpastor te Opbrakel en te Harelbeke, kwam vandaer naer Waerschoot.  (Hij) verbleef in het huys van "Joffr. de weduwe" van dhr meyer Du Song, hebbende eene maerte die syn huyszaeken bestierde.

PETRUS DE VOS, geboren te Lichtervelde, (was) onderpastor te Waerschoot sinds augustus 1817.  Het was zyn eerste bedieninge.

(wordt voortgezet)

Merkwaardigheden over Waarschoot
1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17

Vorig artikel: Bakker De Coninck, een halve "Tamboer"

Volgend artikel: Inhoud van 1977, jaargang 10

Inhoudstafels

1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977 1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024