V a - Franciscus Van Zele

fs Petrus Van Zele (IV a) en Andrea Bael

° Boekhoute 30 november 1703
x Lembeke 11 januari 1727 Carolina Pieters
xx Bassevelde 7/3/1744 Joanna Francisca Maenhoudt
† Boekhoute, Wijk Hendeken 8/2/1779^[70]

Francies was een tijd burgemeester van zijn gemeente.

Hij is een eerste keer getrouwd in Lembeke op 11 januari 1727 met Carolina Pieters (° Boekhoute 15 april 1711), dochter van Martinus Pieters en Joanna Standaert.
Carolina is overleden in Bassevelde op 5 september 1742^[71].

Frans Van Zele heeft in 1754 zijn testament gemaakt: hij wilde in de kerk van Boekhoute, bij of dicht bij de begraafplaats van zijn vader, begraven worden, met de hoogste dienst en met uitdeling aan de armen van een zak rogge, gebakken in broden. Hetzelfde moest gebeuren bij de uitvaartmis, die gewoonlijk enkele dagen tot een paar weken later plaats vond. Hij bestelde 30 zielmissen "met den profundis aen tgraf tot laevenisse van 's comparants ziele". Ook in de kerk van Bassevelde wenste hij een gezongen mis van "requiem met den profundis" en ook uitdeling van broden "aen d'aerme menschen die alsdan voor 's comparants siele komen bidden...", "...welcke misse 's zondags te vooren in de kercke naer ordre sal moeten geproclameert worden en oock 's avonds voor het den selven eene poose met de meeste klocke opgeleyt worden..." Hij wilde ook een zerk op zijn graf met opschrift van zijn naam, volledige datum van overlijden en de namen van zijn echtgenotes.

Hij wenste geen eeuwig jaargetijde, maar wel gedurende 10 jaar maandelijks een gezongen mis, telkens aangekondigd. Daarvoor reserveerde hij 3 ponden per jaar. Het was echter ook niet eender wanneer ! "...hetzij op eenen donderdag ter eeren van het hooghweerdig h. sacrament, den vrijdag ter eere van de bitterpassie ons heere Jezus Christij of op eenen saterdag ter eeren van de allerheyligste maget ende moeder Gods Maria...". Bovendien kreeg de weduwe of zijn erfgenamen de opdracht de eerste twee jaren 20 zakken rogge, gebakken in broden uit te delen aan de armen en nog eens 10 ponden aan de "bedeckte secrete aerme mensen..." volgens hun eigen oordeel.

Achttien jaar later bedacht Frans zich en liet de twee laatste uitdelingen in zijn testament schrappen. Bovendien was hij er tevreden mee begraven te worden in zijn overlijdensparochie. Zijn zerk mocht wel "vier voeten vierkant" grootte hebben, vond hij. En die 10 jaar missen aan 3 ponden per jaar... dat zag hij liever vervangen door 30 ponden gelezen missen gedurende het eerste jaar, kwestie van niet te lang in dat vagevuur te moeten blijven.

De eigendommen bespreken we bij elk van de kinderen na de verkaveling van 26.7.1680. Zes kavels van niet minder dan 3665 ponden totale waarde of bijna 611 ponden per kind mochten toen verdeeld worden: een fabelachtige som!

Naast het eigen gebruik verpachtte hij een hofstede met 21 gemeten land te Bassevelde en Boekhoute aan Andries De Walsche voor 24 ponden per jaar, een hofstede met 10 gemeten land op het Heulken te Bassevelde aan Pieter Tollens voor 12 ponden en een hoeveke met 5 gemeten land te Assenede aan Joannes Van Manque voor 8,5 ponden per jaar. Leningen en hun intresten brachten bijna 111 ponden activa op en het aflossen van een zware lening door zijn schoonvader net voor Frans' huwelijk bracht 225 ponden in kas. Met bijna 58 ponden contant geld werd zijn financieel bezit op bijna 677 ponden geschat.

Zijn huis bestond uit een keuken, een grote kamer, een wijnkelder, een andere kelder, een "meysenskamerken", een voute, een achterhuis, zolder en "bakkeete". Er was een zeer gedetailleerde beschrijving van alle huisgerief; we sommen enkele luxe artikelen van die tijd op, die we in geen enkele andere staat van goed van de familie Van Zele hebben gevonden: "eenen forchetback met 42 staelen forchetten", 13 "soo grauwe als gecouleurde handdoecken", een "thereckxken (thee rekje) met daerop staende 20 porcelijn schaelkes en 13 tassen", "twee spiesschen kassen met behansel van cortrijkschen damast", een kristallen wijwatervat, "een boeck geïntituleert: historie des bijbels", "twee parucken", "een paer selveren schoengespen, een dito sackorlogie", een gevulde (waarmee ?) slaapmuts, alle "den wijn in de bakken liggende in bouteillien", "9 aerden melckteelen", een "hollands vertreck", "een waegewijte".

Als passiva vermelden we 427,5 ponden wezenpenningen aan Joanna Theresia Van Zele, onkosten voor de begrafenis, de diensten en testamentaire beschikkingen van totaal bijna 54 ponden (voor de doorsnee bevolking was dat een vijftal ponden!); de verschillende prijzers voor het huis, het hof en de vele landerijen toonden een factuur van 37 ponden en de parochie kosten bedroegen voor 1778 en 1779 samen ruim 29 ponden. De staat van goed werd afgesloten met een bonus van ruim 838 ponden.

Van haar zijde erfde Carolina 8 gemeten land met "daerop staende eene caemere ende oock deel van een schuere als ander temmeragie..." te Boekhoute ten oosten van de straat die liep van het Rijken naar het Hendeken, 2 gemeten in de buurt en 5 gemeten en 200 roeden land in de Kapellepolder te Boekhoute. De landsbaat en de prijzij van alle huisraad en van al wat op en rond het hof aanwezig was bedroeg meer dan 525 ponden; de juwelen van Carolina, waaronder een ring met 7 stenen, hadden een waarde van ruim 21 ponden; de verpachting van land aan Pieter Pieters bracht 26 ponden op; er werden meer dan 81 ponden contante penningen genoteerd.

Er werd geld geleend aan een tiental personen, waarvan een zelfs nog intrest van 7 jaar en een andere van 14,5 jaar moest betalen! Van drie kleinere dacht men zelfs niets meer te kunnen recupereren, noch van de intrest, noch van het kapitaal, "gesien de seer sobere gestaethede". De totale activa, zonder de eigendom bedroeg meer dan 1000 ponden en de passiva bijna 100. Daaronder behoren 20 ponden landpacht aan de moeder van Franciscus, en evenveel samen aan drie anderen. Voor belastingen in Assenede stonden ze nog 20 ponden in het krijt voor de jaren 1741 en 1742, in Boekhoute 11 ponden voor het jaar 1742 en in Waterdijk voor 1741 en 1742 nog 1 pond.

Uit het huwelijk van Franciscus met Carolina Pieters:

Joanna Maria Van Zele
° Boekhoute 11 juni 1728
† Bassevelde 5 januari 1772.

Joanna is getrouwd in Boekhoute op 20 juni 1749 (met dispensatie door de apostolische nuntius wegens bloedverwantschap in tweede en derde graad.) met Bernardus Jacobus Pauwels, ° Bassevelde op 20 november 1721, zoon van Petrus Bernardus Pauwels en Elisabeth Pieters, † Boekhoute op 15 mei 1781.
Maria Anna Van Zele
° Boekhoute 19 februari 1731
† Assenede 8 juni 1802^[72].

Paspoort om naar de markten te gaan zie RAG Oud Assenede 133.

Maria is getrouwd in Boekhoute op 27 mei 1751 met Jacobus De Smet (° Assenede 27/2/1701), zoon van Georgius De Smet en Elisabeth Boelens.
Hij is overleden in Assenede op 16 februari 1780 en begraven in de kerk^[73].

Jacobus had ook twee kinderen uit zijn eerste huwelijk, waarvan de dochter Angelina huwde met Gabriel De Decker uit Assenede en er een talrijk nageslacht uitbouwde.

Hij was een zeer begoed landbouwer zonder eigendommen, maar leende heel wat geld uit aan anderen. Volgens zijn staat van goed had elk kind recht op ruim 72 ponden als wezenpenning.

Jacobus is eerder getrouwd in Boekhoute met Cornelia Mochem, dochter van Pieter en Anna Van Ersele. Ze werd geboren in Assenede op 20 augustus 1696 en stierf er op 31 juli 1750^[74].

Cornelia was weduwe van Christoforus Joannes van Hijfte fs Georgius, die in Assenede op 12.12.1729 overleden was^[75].
Joannes Van Zele (VI a)
° Boekhoute 28/10/1733
x Assenede 24/3/1762 Maria Theresia Bruggeman
† Assenede 16/7/1771
Petrus Jacobus Van Zele
° Boekhoute 10 februari 1737
Hij deed op 20 jarige leeftijd een aanvraag aan burgemeester en schepenen van het Ambacht om te mogen studeren (waarschijnlijk voor priester), maar dat werd afgeraden door zijn vader en zijn voogd Bernardus Pauwels, misschien wel wegens een zwakke gezondheid^[76].
Petrus was in 1783 "geprofesten religieus Lieven Vrouwenbroeder" in Brugge. Hij was dus Karmeliet^[81].
Hij genoot van een lijfrente van 10 ponden per jaar. Om de inning gemakkelijk te laten verlopen werd gesuggereerd die lijfrente te laten afkopen door een familielid, waarbij de koper alleen het volle bedrag jaarlijks moest overmaken aan de religieus en waarbij de anderen ineens het volle bedrag aan de koper overmaakten, zodat ze zich daarna geen zorgen meer hoefden te maken over die lijfrente. Die rente werd verkocht aan de minstbiedende, in dit geval Maria Anna: zij kocht ze voor 130 ponden courant geld en elk familielid betaalde haar vooraf 21 13 4 ponden als afkoop.
Maria Catharina Van Zele
° Boekhoute 16 april 1741,
† Assenede 19 januari 1779 Sint Albertpolder^[77].

Verkochten drie vierde delen van 10 gemeten land aan het Hendeken in Boekhoute (waarvan ander vierde deel reeds aan koper behoorde na koop uit handen van Bernaert Pauwels, weduwnaar van Catharina's zus Joanna Maria Van Zele) en 2 partijen land in Kapellepolder van samen ongeveer 10 gemeten op 18.1.1779 aan Pieter Joannes Matthijs fs Jan; zijn vrouw had nog niet getekend op de verkoopdag en overleed 's anderendaags plots. Op 1.2.1779 werd alles definitief geregeld.

Maria is een eerste keer getrouwd in Boekhoute op 5 juni 1762 met Petrus Bruggeman, zoon van Joannes Bruggeman en Maria Anna Pieters, ° Assenede 10.9.1734, † Assenede op 13 december 1768^[78].

Maria is hertrouwd in Assenede op 1 april 1769 met Joannes Baptist Lievens, ° IJzendijke, zoon van Joannes Lievens en Catharina Bauwens, † Sint Albertpolder rond 1789^[79].

Joannes Baptist is hertrouwd in Eeklo op 9 mei 1780 met Maria Anna Cornelia Andries, geboren in Assenede op 1.2.1756, dochter van Joannes Andries en Livina van Hyfte, wonende in Assenede bij haar huwelijjk, † Sint Albertpolder rond 1792^[80].

Maria Anna hertrouwde rond 1790 met Petrus Joannes de Decker, zoon van Gabriel de Decker en Angelina De Smet, °Assenede 17.3.1763 en er overleden op 5.1.1809, nadat hij in Lovendegem op 15.1.1793 hertrouwd was met Caroline De Reu fa Franciscus en Anne Marie Uytterschaut.
We vinden Maria Andries, Petrus De Decker en Caroline De Reu ook hier in onze De Causmaecker webstek terug.

Franciscus is hertrouwd in Bassevelde op 7 maart 1744 met Joanna Francisca Maenhoudt (° Bassevelde 2/10/1725), dochter van Pieter Maenhoudt en Joanna van de Steene, † Boekhoute op 16 mei 1757^[82].

Kort na haar huwelijk erfde Joanna Francisca uit verkaveling met haar broers ongeveer 10 gemeten land in de Middelakker, de Wautersakker en de Heinakker te Kaprijke, een ruime 2 gemeten in de Jacob Betsensakker te Lembeke en 6 gemeten land ten noorden van het Meersstraatje in Bassevelde; na intrede van haar broer Joannes bij de Karmelieten erfde ze nog een goede 2 gemeten land in de Christoffelpolder te Watervliet, de Lendonkakker te Bassevelde en iets ten zuiden van de Landdijk te Bassevelde; wat bos in Eeklo en Landegem en wat land in de Oostpolder te Sint Jan in Eremo werden verkocht.

Tijdens hun huwelijk kochten ze 2 gemeten land op het Hendeken te Bassevelde in 1746 en 700 roeden in Boekhoute in 1754. Op 27 december 1753 leenden ze zomaar eventjes 444 ponden uit aan het Ambacht Boekhoute; twee jaar later werd Frans burgemeester! De prijzij van het land bedroeg meer dan 554 ponden en men gaf ruim 50 ponden contant geld aan. Daarnaast bezaten ze nog meer dan 766 ponden aan obligaties en uitgezette kapitalen.

De juwelen van Joanna Francisca, nl "een paar gauden pendanten, diamanten cruyse ende slodt, trouwrynck, twee diamanten ringhen en silveren sinturgespen ende een ander ryncxken" werden op 27 14 2 ponden gewaardeerd, terwijl ze voor haar dood aan haar man "...heeft versocht haer silveren heyserken met gaude pootjens ende haeren kerckeboeck met eene silvere slot bij den ghemelden prijser weirdigh bevonden tot 4 ponden 8 schellingen grootten courandt gheldt aen haere kinderen te laeten tgonne den houder hiernaer thunnen laste voor commer sal brenghen...".

De timmerman, de metser en de strodekker hebben geprobeerd al de gebouwen en de bomen te schatten op een waarde van ruim 373 ponden. Na het aftrekken van de 301 ponden die men aan de wezen uit het eerste huwelijk moest betalen en wat de wezen nog tegoed hadden van een verkoop van bomen in 1753 restte er een positief saldo van bijna 1270 ponden.

Vermits Frans zelf burgemeester was van het Ambacht werd de staat van goed opgemaakt in aanwezigheid van zijn schepenen, Joannes Haverbeke, Pieter Pieters, Pieter Goethals, Jacobus De Jaeghere en Joannes Van Quaquebeke.

Uit dit tweede huwelijk:

Francisca Bernarda Van Zele
° Boekhoute 8 januari 1745
† Boekhoute 28 mei 1755.
Jacoba Martina Van Zele
° Boekhoute 12 november 1746
† Boekhoute 14 juli 1747.
Petronella Van Zele
° Boekhoute 20 oktober 1747
† Boekhoute 26 december 1747.
Carola Petronella Van Zele
° Boekhoute 30 januari 1749
† Boekhoute 22 juni 1749.
Angelina Van Zele
° Boekhoute 2 juli 1750
† Boekhoute 4 december 1750.
Angelina Van Zele
° Boekhoute 9 september 1751
x Boekhoute 8 januari 1772 Ignatius Anthonius Braet
† Bassevelde 26/2/1828
Maria Bernarda Van Zele
° Boekhoute 23 maart 1753
† Boekhoute 20 juni 1763.
Jacobus Franciscus Van Zele
° Boekhoute 8 juni 1754
† Boekhoute 15 juni 1754.
Joanna Francisca Van Zele
° Boekhoute 27 september 1755,
† Boekhoute 21 februari 1756.
Joanna Theresia Van Zele
° Boekhoute 3 mei 1757
† Boekhoute 15 oktober 1789.^[84]

Bij de verkaveling met haar zus Angelina werd Joanna Theresia eigenares van een blok land in de Middelakker te Kaprijke van 3 gemeten en 200 roeden ten westen van de Wauterstraat, een partij zaailand van ruim 2 gemeten in de Wautersakker te Kaprijke aan de overzijde van de Wauterstraat en grenzend ten zuiden aan de Kaprijkestraat en ten slotte van een blok zaailand van bijna zes gemeten "de gaevers" op de wijk Nieuwburg te Assenede ten oosten van de Gentweg en ten westen van de Gavergracht.

Na het overlijden van begijntje Georgia Van De Steene erfde ze nog de helft van een rente van 200 ponden wisselgeld, geleend sinds 18.6.1757 à 3% door Jozef Heyman filius Cornelis uit Sint Jan in Eremo, gehuwd met Elisabeth De Rijcke, en het zesde part van een even grote rente ten laste van Livinus Heyman. Halverwege 1781 kochten ze een hofstedeke met ongeveer 24 gemeten land in de buurt van het Hendeken te Bassevelde en Boekhoute van hun halfbroer Joannes en halfzus Joanna Maria, waarvoor het vruchtgebruik nog bestemd was voor haar stiefmoeder Petronella Braet. Ze leenden daarvoor wel 850 ponden kapitaal à 4% bij Pieter Gillis te Assenede; daarnaast kocht Bernardus van zijn zwager Constantinus Roselier en zijn zus Joanna Theresia van Veirdeghem ongeveer 3 gemeten land te Boekhoute en in de Wilde te Assenede in het jaar 1788. Ze boerden met drie paarden en op het hof liepen ook nog zes melkkoeien, 2 runderen en 4 kalveren. Haar staat van goed werd afgesloten met een actief van meer dan 692 ponden, de eigendommen niet meegeteld. Ignatius Braet was voogd over de vier wezen, waarvan de oudste amper 9 jaar oud was.

Joanna is getrouwd in Boekhoute op 25 februari 1781 met Bernardus Anthonius van Veirdeghem, ° Boekhoute op 23 februari 1756, zoon van Joannes Franciscus van Veirdeghem en Joanna Livina de Pauw, † Bassevelde rond 1831.

Bernardus was later gehuwd met Livina Boelens.

Franciscus is in Bassevelde een derde keer gehuwd op 1 januari 1766 met Petronella Braet, ° Bassevelde op 9 december 1732, dochter van Boudewijn Braet en Joanna Van Zele, † aldaar op 24 mei 1785. Hij was zelf op 8.2.1779 op het Hendeken overleden. De vereffening van zijn sterfhuis bracht heel wat moeilijkheden mee en daarom werd de toenmalige burgemeester aangesteld als kamervoogd^[85].

Uit dit huwelijk:

Jacobus Bernardus Van Zele
° Boekhoute 11 november 1766,
† Boekhoute 25 januari 1767

——————
70	RAG Oud notariaat Notaris Dumon te Assenede nr 596, actes dd 10.12.1754 en 28.4.1772 RAG Boekhoute 858 blz 174 [Terug]
71	RAG Boekhoute 846 blz 17v [Terug]
72	Paspoort om naar markten te gaan: RAG Assenede Ambacht 133. [Terug]
73	RAG Assenede 1100 blz 205v [Terug]
74	RAG Assenede 1082 blz 1 [Terug]
75	RAG Assenede 1073 blz 48v [Terug]
76	RAG Boekhoute 871 blz 52v. [Terug]
77	RAG Sint-Albert 692 blz 159; Augmentatie RAG Sint-Albertpolder 693 blz 1 RAG Sint-Albert 692 blz 77v, 80,145 en 145v, 246 en 251 [Terug]
78	RAG Sint-Albertpolder 690 blz 217v. [Terug]
79	RAG Sint-Albertpolder 694 blz 9v [Terug]
80	RAG Sint-Albertpolder 694 blz 111v [Terug]
81	RAG Boekhoute 860 blz 169v [Terug]
82	RAG Boekhoute 850 blz 133v [Terug]
84	RAG Boekhoute 865 blz 136v; RAG Boekhoute 865 blz 177 [Terug]
85	RAG Boekhoute 873 blz 191. [Terug]

De ouders van Franciscus:
Petrus Van Zele (IV a) en Andrea Bael

Onze Van Zele Home page
Inhoudstafel - Overzicht - Zoek-bladzijde

Heeft u een aanvulling, een verbetering, een foto of een suggestie, neem dan aub contact op met ons.