Zomergem, een Meetjeslands dorp

Het Meetjesland in het noorden van Oost-Vlaanderen

In de Oostvlaamse editie van de Standaard van Woensdag 10 september 1980 vonden we het volgende artikel:

In Bosstraat, waar Zomergem tegen Waarschoot aanleunt

Rapenburg: hoeve als een burcht

ZOMERGEM - In de Bosstraat, waar Zomergem stilaan Waarschoot wordt, en reeds parochie Beke heet, waar verkeersdrukte en straatrumoer onbekend zijn, staat één der prachtigste hoeven van Zomergem, met een naam die nog ruikt naar de middeleeuwen: «Rapenburg».

De hoeve ligt tamelijk afgelegen, ongeveer 6 km van Zomergem-centrum, temidden van de ruim 52 ha landerijen die bij het bedrijf horen. Knoestige knotwilgen worden hier nog in ere gehouden, en liggen als een veilige gordel rond weilanden en velden. Ook populieren ruisen hier nog hun eentonig lied op de maat van de wind, en vóór de ruilverkaveling ook dit stukje Vlaamse land veranderde kon men hier, zonder overdrijving, spreken van een groene oase.

Klik op de afbeelding hieronder voor een grotere copij ervan.

Een inrijpoort zoals Vlaanderen er niet veel meer telt.
Is de poort een beeld, van veiligheid en geborgenheid, het Mariabeeld getuigt van Vlaamse vroomheid. (an)

Wie Rapenburg nadert wordt getroffen door het monumentale poortgebouw, met de stevige steunberen als het ware in de grond verankerd. Een wagenbrede inrijpoort en een zijdeur geven toegang tot het erf, opgetrokken binnen de veilige omwalling. Op deze binnenplaats kijkt men aan tegen het langgerekte woonhuis, dat met rood pannendak, witgekalkte gevels en zwartgeteerde ondermuur gezellige rust uitstraalt. In één der gevelmuren kan men op een kartouche lezen «'t Hof van Raepenburgh - 1721» . Dit jaartal verwijst geenszins naar de oprichting - daar het goed reeds met name wordt genoemd in de vijftiende eeuw maar waarschijnlijk naar een heroprichting of een grote restauratie.

Als het ware met de rug tegen de wallen geduwd getuigt de schuur door haar omvang van het belang van deze landbouwuitbating. Tot 1964 was deze schilderachtige schuur, met verhoogde inrijdeuren om de hooggeladen wagens zonder moeilijkheden binnen te krijgen, bedekt met stro, wat aan het gehele binnenerf een biezonder pittoresk uitzicht gaf.

Rechts staan de stallen, met, los van de andere gebouwen, ook nog een oude schaapsstal, een varkenshok en het ovenbuur of bakhuis, alles keurig witgekalkt, met aan deuren en vensters de roodwitte kleuren van de edele familie d'Ursel de Bousies, eigenaars van de hoeve.

Het woonhuis met ernaast een gedeelte van het poortgebouw.
De steen in de zijgevel van het woonhuis geeft de hoeve haar naam en een jaartal uit haar rijk verleden. (crl/foto's an)

Geschiedenis

Zoals de meeste oude landbouwuitbatingen uit onze gewesten is de oorsprong van Rapenburg waarschijnlijk ook te zoeken in de periode van de grote ontginningen, maar zekerheid daarover heeft men niet, ook niet wat de betekenis van de naam «Rapenburg» betreft. Pas in 1412 krijgt men, aan de hand van een pachtbrief uit dat jaar, een kijk op de uitbating zoals ze toen was. Achtereenvolgens eigendom van Gentse adellijke families, kwam het goed door huwelijken en erfenissen in het bezit van de familie de Draeck, en een steen in de achtergevel van het woonhuis, met het wapen en de wapenspreuk van deze familie, herinnert aan deze eigenaars uit de achttiende eeuw. Sinds 1900 is het goed eigendom van de adellijke familie d'Ursel.

Uitbating

Sinds 75 jaar is de familie Verschelde thuis op Rapenburg, en met Etienne Verschelde en zijn, vrouw Monique Van Daele is het thans de derde Verschelde-generatie die de faam van Rapenburg hoog houdt. Door de aanpassing van de bedrijfsgebouwen aan de noodwendigheden van de moderne landbouw dient er soms, wat het uitzicht van de hoeve betreft, een tol betaald aan de vooruitgang. Maar deze verzwakking van de autenticiteit van het uitzicht wordt zo goed mogelijk ondervangen door het goed onderhouden van de hoevegebouwen, en het aanvaarden van zoveel mogelijk groen op en rond de hoeve.

Wie van een rustige wandeling houdt kan gerust de Rapenburghoeve op z'n wandelkalender schrijven. Het wordt stellig een aangename verrassing. (crl)

Leer meer over Rapenburg: een heel interessant artikel van Maurice Ryckaert in «Appeltjes van het Meetjesland», nr. 30, 1979, blz. 5.

Eén van de foto's (gemaakt in 1950 door Gravin D'Ansembourg, toen eigenaar van Rapenburg)
die dit het artikel van Maurice Ryckaert illustreren.

Over Zomergem
Het Meetjesland — Inhoudstafel — Doorzoek onze Meetjesland webstek

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking : 07-05-2022
Copyright Notice (c) 2025