The Meetjesland in the north of East-Flanders, Belgium

Smoefelbeekhoeve Agrarisch Museum

Weet u wat een wanmolen is ? Weet u waarvoor een molbord gebruikt wordt ? Weet u nog hoe een baskuul eruit ziet ? En wist u dat 'Porsche' destijds niet alleen sportwagens, maar ook landbouwtractoren fabriceerde ? Na een bezoek aan het Agrarisch Museum van Jaak Vannevel in Donk, tussen West-Vlaanderen, Maldegem en Zeeland, zal u het landbouwleven uit (over-)grootvaders tijd een stuk beter leren kennen.

Honderden stukken landbouwalaam en werktuigen getuigen van een rijk agrarisch verleden, en bij elk ervan hoort een eigen verhaal. Het Agrarisch Museum is ook het startpunt van een 40 kilometer lange Plattelandsroute langs rustige, landelijke wegen in het Maldegemse. De route is voorzien van goed gestoffeerde informatieborden over uiteenlopende, voornamelijk agrarische thema's.

Initiatiefnemer Jaak Vannevel is al heel wat jaren fervent verzamelaar van alles wat met landbouw te maken heeft. Het begon met stukken alaam van zijn ouders en grootouders, maar groeide snel uit tot een verzameltocht in Oost- en West-Vlaanderen. Zowat alle werktuigen, die landbouwers ooit in onze streek op het land gebruikten, heeft Vannevel in zijn collectie. Meer nog van de meeste, heeft hij zelfs meerdere exemplaren in zijn museumschuren staan. En wanneer we het over tractoren hebben, dan zijn we er niet met 30 stuks !

Bovendien maakt Jaak er een erezaak van om al het alaam in piekfijne staat te brengen en sommige van de tractoren, die er een tijdje geleden nog schabouwelijk bijstonden, zijn nu echte pareltjes geworden. De meeste zijn bovendien volledig rijklaar en kwam u misschien al eens tegen in één of andere landbouwstoet of tentoonstelling in het Meetjesland.

Het Agrarisch Museum bestaat eigenlijk uit 3 grote delen. In de 1ste museumzaal belandt de bezoeker in een oude houten wagenmakerij. Het gaat om een gedetailleerde reconstructie van de wagenmakerij van de Maldegemse familie Henneman uit de Westeindestraat in het begin van de vorige eeuw. De smidse werd heropgebouwd, blaasgalg en aambeeld incluis. De bezoeker stelt er met eigen ogen vast, hoe een gewone boerenkar of een sjieke sjees tot stand kwam. Er staan modules van vroeger en enkele onafgewerkte. Het 2de deel van het Agrarisch Museum is veruit het grootste: in een enorme schuur staan honderden stuks landbouwmateriaal uitgestald volgens het werk of het gewas waarvoor ze destijds werden gebruikt.

Het arsenaal gaat van gewoon klein handgerief t.e.m. alle werktuigen, die door één of meerdere paarden moesten worden voortgesleurd. Werktuigen voor de grondbewerking, het zaaien, het bemesten, het wieden en het oogsten: ze staan er in volle glorie en na een lange carrière op het veld of in de tuin. Het aanbod is werkelijk teveel om op te noemen: aardappelplanters, houten en ijzeren eggen, aalkarren, wanmolens (die het kaf van het koren scheiden), trieer-, zaai-, maai- en dorsmachines, strosnijders, baskuuls, en molborden (een platte schop, getrokken door een paard, voor het vereffenen van de grond).

Maar ook handwerktuigen zijn er in overvloed: vlegels, zeisen, graanmolentjes, sikkels. Dikken, houwelen, zagen, slijpstenen, ... Het geheel wordt afgerond met gerief dat op geen enkele boerderij ontbrak: klompen, tenen manden, ijzeren kuipen, halsters, emmers, zelfs de klassieke bolletjeszakdoeken ontbreken er niet. In het 3de deel van dit museum komt de bezoeker als het ware in een toonzaal van tractoren: meer dan 30 landbouw-oldtimers staan er te pronken. We zien de meest uiteenlopende merken en verschillende cilindergroottes, maar allemaal zitten ze onder de verzorgende handen van verzamelaar Jaak.

Onze bron: met dank aan de auteur van de tekst hierboven, de Heer Marc Van Hulle van Uitgeverij Taptoe, ook voor zijn toelating om dit document hier over te nemen.

Het Smoefelbeekhoeve Museum in Donk is open voor groepen op aanvraag maar de tweede zondag van september is steeds een grote feestdag voor Donk en dan houdt het Smoefelbeekhoeve Museum opendeurdag. De oude traktoren worden dan weer eens tewerk gesteld, er wordt tarwe gedorsen en gemalen. Een blokwagenwiel krijgt weer een nieuwe band, een paard vier nieuwe ijzers enz. En er zijn ritjes rond het museum... met een Porche (traktor) dan wel.

More pictures
Our Meetjesland — Table of Contents — Find something in this Meetjesland website