Het Meetjesland in het noorden van Oost-Vlaanderen
Hieronder een artikel door "B.S." verschenen in 1981 in de
Oostvlaamse editie van een krant.
EEUWFEEST VAN DE PAROCHIEKERK TE SINT-MARGRIETE
=====+++++=====+++++=====+++++
| Inleiding: | |
| Toen eind okt. '79 het bericht over de opgravingen van de kerk van "Nieuw Roesselaere" in de dagbladen verscheen, werd meteen de aandacht getrokken op het 100-jarig bestaan van onze Parochiekerk, waarin op 25 augustus 1881 de eerste H. Mis werd opgedragen. | |
| Historische gegevens: | |
| Onze huidige Kerk is zeer waarschijnlijk reeds de 5° Kerk. Volgens de
kronieken, rees St.Margriete op uit het moeras tijdens de 13° eeuw. Volgens L. Stockaan in "Moetgronden en..." blz.77-78, gaf gravin Johanna, in 1241, 170 bunder, dit is 150 gemete woeste grond in leen aan Gozëwijn van Roeselaere. Deze wastinne of woeste gronden noemde men "Nieuw Roeselaere" (Novum Rollarum). Uit 1243 is er een eerste vermelding van de nieuwe Kerk van Nieuw Roeselaere. Daar de grondvesten niet stevig genoeg waren gelegd, stortte ze na 1300 in, doch werd spoedig herbouwd. (mededeling van dhr. E. Van Vooren) De watersnood van 1375-'76,verzwolg, naast veel andere nederzettingen, ook Nieuw Roeselaere. In januari 1394 bracht een hevige storm nieuwe overstromingen. In 1398-'99 werden enkele polders herbedijkt, waaronder ook de St.Margrietepolder. Kort daarop werd hierin de parochie en kerk van St.Margriete opgericht, 2,5 km van het weggespoelde Nieuw Roeselaere. Wellicht daardoor dat de naam "Roeselaere" verdween en enkel de naam van de parochie "St.Margriete" voortleefde. Bij de Sint-Elisabethsvloed van 19 november 1404 ging ook St. Margriete weer verloren, dus ook de Kerk. In 1429 werd de St.Margrietepolder opnieuw gedeeltelijk ingedijkt maar met een kleinere oppervlakte. Een niet herwonnen deel werd in 1450 in de St.Jorispolder medebedijkt. In dit gedeelte had de 2° St.Margrietekerk gestaan. In 1462 werd de Sint-Kruispolder bedijkt door een Brugs koopman Jan De Plaet. Hierin stichtte hij in 1470 een nieuwe parochie en Kerk Sint-Margriete. Bij D. Verstraete in "Geteisterde dorpen"... blz.79 en 93, wordt vermeld dat op 1 november 1570, een zware storm de Brandkreek deed ontstaan en ook het Haantjesgat, de Weerdijk doorbrak, St.Margriete overspoelde; en dat de kerk erg beschadigd maar niet vernield werd. De kerk stond nu buiten de dijk naast de Brandkreek. Na 1651 was de nu bouwvallig geworden kerk en ondanks haar buitendijkse situatie,weer in gebruik. De parochianen wonende in de St.Margriete- en de St.Jorispolder kwamen per boot over de Brandkreek naar de Kerk. Tot de Rijksgrens in 1664 werd vastgelegd, waren de Hollanders nog meester in de streek en nadien lag de helft van de parochie op Nederlands gebied. In 1672 begon men met de bouw van een nieuwe kerk, nu in de St.Lievenspolder. Ze had maar één beuk en geen toren. De klok stond in een klokkenhuis op het kerkhof. Het was de klok uit de oude kerk en ze was, volgens De Potter, in 1478, door de tiendeheffers laten gieten. In 1682 stond deze Kerk tijdelijk onder water tengevolge van storm en dijkbreuk en wat nog overbleef van de oude Kerk spoelde in mekaar. Na verloop van een tweetal eeuwen, was ook deze Kerk zeer bouwvallig geworden en werd behalve het koor, in 1883 afgebroken. Uit het Liber Memoriales-Kerk van Sint-Margriete lezen we: zie blad... 12 juli 1843 Visitatie door L.J. Bisschop van Gent. Zie bijgaand blad. | |
| Onze huidige Kerk: nr. 5 | |
Ont- staan en Naam: |
De fundamenten van deze Kerk werden gelegd in 1876. De eerste steenlegging had plats op 24 september 1877. Ze staat op enkele tientallen meters van de voorgaande Kerk. Het is een neogotisch gebouw naar de plans van architekt De Perre-Montigny uit Gent, in kruisvorm net drie beuken. De pilaren zijn in massieven blauwen gekapten arduin, met in witte steen gebeeldhouwd kroonstuk. De hoogte van de toren is ruim 50 m. Het bestek beliep de som van 94.308 F. De blote bouw alleen kostte reeds 121.000 F. De Kerk werd in september 1881 voltooid en door Z.E.H. Deken Foubert, uit Eeklo, voorlopig ingezegend. Op 25 augustus 1881 werd er de eerste H. Mis in opgedragen. Op 28 augustus, kwamen de Paters Minderbroeders de Kruisweg inwijden, en op 4 september werd de klok van de oude Kerk overgebracht naar de nieuwe toren. De officiële datum van de kerkwijding is nog niet met zekerheid gekend. |
| Bespreken we nu het binnenzicht van de Kerk. | |
| Het huidig hoogaltaar werd afgewerkt op 23 december 1898 er vertoont ons drie taferelen, nl. in het midden een kalvarie; links de H. Margareta in een ketel kokend water; rechts haar onthoofding. De drie geschilderde vensters boven het hoogaltaar zijn op 6 juli 1900 geplaatst. Het middenste stelt de kroning van de H. Marareta in de hemel voor. Links de beeltenis van de H. Serafinus (pastoor Serafinus Van Avermaet). Rechts de H. Gerardus Majella. Kostprijs van de 3 vensters samen was 1570 F. Op 12 december 1900 werd boven het hoogaltaar een geschilderde medaillon aangebracht, de H. Drievuldigheid voorstellend. De marmeren vloer en altaartrappen werden gelegd in 1892. Sedert het 2° Vaticaans Concilie worden de goddelijke diensten aan de altaartafel, aan de ingang van het koor, gecelebreerd. In het koor staan 2 aangeklede beelden op voetstukken. Links dat van 0.L.V. met het Kind Jezus; rechts dat van de Heilige Margareta met de draak, afkomstig van de oude Kerk van het kerkhof. De Communiebank maakt nu de scheiding uit tussen koor en zijaltaren. (aanvullen van doopvont en lezenaar) | |
| De zijaltaren: | |
| Links bevindt zich een zeer schoon houten altaar,
toegewijd aan O.L.Vrouw der Engelen. Het is afkomstig uit de vorige oude
Kerk op het kerkhof. Het werd rond 1750 vervaardigd door een Brugs kunstenaar
Pieter van Walleghem en was waarschijnlijk het eerste altaar van de nieuwe Kerk. Rechts bevindt zich het altaar toegewijd aan de H.Jozef. Het is een gift van CH. De Smet en vrouw S. Baeyens, parochianen van St. Margriete. | |
| In het schip der Kerk: | |
| In het gewelf werden luchttrekkers geplaatst, om de
verluchting ven de Kerk te regelen. Vroeger was ze zeer vochtig.
Sedert 1970-/71 (?) is dit euvel verholpen. Ook werd de electrische verlichting volledig vernieuwd, tot ieders grote voldoening. Links bevinden zich drie gekleurde glasramen. Het middenste stelt Christus voor als de Koning van het heelal, en werd in 1929 geschonken door de Pastoor en de Parochianen. Links daarvan de afbeelding van de H. Petrus, als "Sleuteldrager van de hemel" en werd geschonken door Pastoor C. De Rijck. Rechts zien we de afbeelding van de H. Paulus, als "Getuige tot ter dood" en werd geschonken door de Geburen van het Eiland. Langs de rechterkant eveneens drie glasramen: het middenste is een afbeelding van O.L.Vrouw Onbevlekt Ontvangen en werd geschonken door de Parochianen. Links daarvan bevindt zich de afbeelding van de H. Joachim, gift van de Familie De Muer-Vereecken. Rechts wordt de H. Anna afgebeeld, dit werd geschonken door Leonard Bonte-De Smet en Kinderen. | |
| - Ook enkele schilderijen versieren onze kerk.
Ze zijn van de Vlaamse School, nl. een Calvarie met Maria Magdalena en de Honderdman,
17° E. Een afbeelding der Wijzen, copie naar Pieter Paul Rubens, naar
diens gelijknamig werk in de Sint-Jan Baptist en Evangelistkerk te Mechelen, door
Pastoor Boënne aan de kerk geschonken. Een H. Familie in een landschap (O.L.Vr. met de hoed) 2° helft 17° eeuw, eveneens door voormelde Pastoor aan de kerk geschonken. | |
| - Volgende beelden treft men er ook aan: Eén groot houten Missiekruis met plaasteren Christusbeeld. Een plaasteren H.Hartbeeld - een houten St. Jozefsbeeld - een plaasteren St.Antoniusbeeld (1896) - een plaasteren beeld van de H. Barbara en van de H. Nicolaas van Tolentijn, beiden van 1910 - een plaasteren beeld van de H. Teresia van Lisieux. | |
| - Langs de zijmuren treffen we een plaasteren kruisweg in eikenhouten raam aan, geplaatst in 1905 en ingewijd door de Eerw. Paters Minderbroeders uit Eeklo tijdens de Aanbidding van 8 juli 1906. Deze is een gift van de Parochianen. Ze is vervaardigd door beeldhouwer Alfons De Beule uit Gent. | |
| - Een plaasteren kerststal in één stuk vervaardigd, trekt de aandacht van elkeen, door de fijnheid van gestalte en gelaatsuitdrukking ven de voorgestelde personages. | |
| - De predikstoel (1897) in eik vervaardigd is in neogotische stijl en vertoont op de hoeken van de kuip de 4 Evangelisten met hun attributen. 't Is een gift van A. Breydel uit Gent. | |
| - De 2 biechtstoelen zijn eveneens in eik-snijwerk. | |
| - Het orgel (1945) vervaardigd door fa. Joris uit Hasselt, is momenteel niet meer in gebruik. In de kerk wordt nu een electrisch orgel gebruikt aangekocht in 1969, door E.H. Matthys, Pastoor en de Kerkfabriek. | |
| - In de doopkapel staat op het voetstuk een levensgroot beeld van de H. Margareta van Antiochië. Dit werd ook door de reeds genoemde kunstenaar P. Van Walleghen uit een boomstronk gehouwen. Vroeger was het geverfd, maar sinds de jaren '64-65 is het van alle verf ontdaan en gepolychromeerd. Voorheen stond het in de St. Margaretakapel op het kerkhof. Die kapel werd in 1729 gebouwd en in 1883 hersteld en verhoogd. | |
| - Het portaal is gevormd door 4 glazen draaideuren, die fraai de ingang van de kerk weerspiegelen. Pastoor Matthys, benoemd sedert 1968. | |
| - In 1901 werd het beeldje van de H. Margareta in een kleine nis in de voorgevel geplaatst. Dit is een geschenk van Edmond Steyaert uit Eeklo. | |
| - Er wordt sedert 1970 elecktrisch geluid op de toren. Ook werd een nieuw uurwerk geplaatst. Het onderhoud is ten laste van de Gemeente, die op 25 mei 1896 de toelating verkregen heeft, een "horlogie" te plaatsen en het onderhoud ervan beloofden op zich te nemen. | |
| - Voor hetgeen de liturgische boeken - Mistoebehoorten en andere voorwerpen gebruikt bij de Eredienst, zie bijgaande inventaris, die aktueel is. | |
Met onze beste dank aan de Heer Robert De Reu. De tekst hierboven zit in het deel van zijn archieven dat zijn zoon Alex ons heeft toevertrouwd. We hebben de indruk dat het hier gaat om een artikel dat niet af is. De inventaris waarvan sprake helemaal op het einde ervan hebben we niet.
Een 100-jarige kerk.
Het vreugdevol eeuwfeest.
De nieuwe Kerk van St.-Margriete.
Enkele gegevens over de vroegere kerken van St.-Margriete.
Over Sint-Margriete
Het Meetjesland
— Inhoudstafel
— Doorzoek onze Meetjesland webstek
MijnPlatteLand.com
Meest recente bijwerking : 08-11-2024
Copyright Notice (c) 2025