Vier eeuwen Gyssels in het Meetjesland

A VII 1 Petrus Gyssels

zoon van Jacobus Gyssels (A VI 1) en Joanna De Munck

° Sleidinge 28.1.1743
x Waarschoot 20.8.1774 Ferdinanda Stofferis
† Waarschoot 7.6.1804.

Het derde kind van Jacobus Gyssels en Joanna De Munck, Petrus Gyssels, zag in Sleidinge het levenslicht op 28.1.1743. Hij trad in Waarschoot in het huwelijk op 20.8.1774 met Ferdinanda Stofferis, dochter van Pieter en Elisabeth Vanhulle, die reeds weduwe was van de op 14 mei daarvoor overleden Joannes Beeckman.

Een goed jaar later kreeg Petrus te horen dat de gewezen ontvanger van Waarschoot, Pieter Velleman een proces wilde inspannen omdat de intresten van een lening die Ferdinanda's eerste man aangegaan had, nog steeds niet waren betaald. Velleman constateerde dat Jan Beeckman op 21.2.1768 de som van 16 ponden geleend had met een intrest van 5% en dat sindsdien nog geen enkele intrest was betaald; hij vroeg hen meteen naar bewijzen van betalingen. Nadat Petrus via de greffie van Waarschoot op 15.2.1776 officieel op de hoogte gebracht werd van de problemen die Velleman maakte en waarvan hij niet veel kon afweten, antwoordde Petrus dat ze niet konden bewijzen dat er intrest betaald was.

Vóór Petrus dan alles financieel kon vereffenen, vroeg Velleman een schriftelijke bevestiging van zijn antwoord in aanwezigheid van burgemeester en schepenen, wat Petrus op 3 maart ook deed en op 10 maart door de ampman [een am(p)man is een plaatselijke vertegenwoordiger van de vorst, maar ondergeschikt aan de baljuw; hij is bevoegd in alle acten die de schepenbank moesten passeren] aan Velleman werd overgemaakt: "... compareerde ter greffie vanden ambachte van Waerschoot, Oostwijnckel ende ronssele, in persoone pieter gheijsels benevens fernandine stofferis sijne huysvrouwe, dewelcke in voldoenynge van het versoek gedaen bij pieter velleman in sijn geschrifte van positien, alhier gedient den 15.2.1776 als heerscher ten eender, jegens de comparanten verweirders ten ander onder eedt ten passeeren deser ontlocken hebben, verclaert dat sij respectivelijck niet voorsien en sijn, nochte en sijn geweest van eenighe quitantien ofte quitantie regardeerende het croos van d'obligatie dies questie breeder ten processe vermelt, nochte dat sij hun respectivelijck van geene en hebben ontmaeckt, nochte datter bij hunne respective kennis geene en sijn gescheurt, verbrant nochte vernietigt geworden..."

Pieter kon niet naamtekenen en zette een kruisje maar Ferdinanda tekende wel!32

Zij bracht 2 kinderen ter wereld maar overleed reeds in Waarschoot op 23.4.1778. De pastoor schreef 33 jaar oud, maar in werkelijkheid was ze er 40. Zij was afkomstig van Ronsele waar ze geboren was op 18/3/1738.

Na haar overlijden werd de traditionele staat van goed opgemaakt. Daaruit leren we dat het hofstedeken waar ze gestorven was, afkomstig was van haar eerste man en dat ze daar het vruchtgebruik op had; haar woning bestond uit een keuken, een kamer, een achterhuis, kelder en zolder.

Zij hebben vóór hun huwelijk een contract laten opmaken, maar ze waren er niet in het bezit van. Voor zover ze zich herinnerden lag het stuk nog steeds bij de procureur Steyaert die het heeft opgemaakt. Veel belang had het echter niet, want ze meenden te weten dat er enkel clausules instonden voor het geval ze samen geen kinderen zouden gehad hebben en dat was nu toch niet het geval.

Op 9 december 1778 werd de acte opgesteld in aanwezigheid van de voogden, Pieter Verselde en Pieter Stofferis; de staat toonde een batig saldo van 64.15.11 ponden, waarvan de helft voor de wezen. Van hun 32.7.11 ponden en 6 deniers moesten ze echter nog 5 ponden afstaan aan hun vader "... tot het queecken der selve weesen..." 33

Na het overlijden van hun grootvader Pieter Stofferis († Ronsele 2.1.1784) hadden de wezen recht op een goede 17 ponden, en na het heengaan van hun grootmoeder Elisabeth Vanhulle enkele jaren later, werden al haar immobiele goederen verkocht en ontving elke wees nog een goede 95 ponden.34

Drie jaar later op 16.6.1781 hertrouwde Petrus in Waarschoot met Anna Maria De Meyere, een weefster, die 14 jaar jonger was dan hij. Zij was geboren in Waarschoot op 24/2/1757 als dochter van Cornelius en Judoca De Jaegher. Zij schonk hem 10 kinderen.

Pieter Gyssels woonde in een gehuurd huisje en alhoewel hij op de belastingsrollen als landbouwer stond genoteerd, constateren we dat zijn huisje eerder sober was en geleek op een wevershuisje. Het had samen slechts vier deuren en vensters, en drie jaar later waren er zes! Een klein huis waar ze met tienen dagelijks in leefden. Huizen van landbouwers telden over het algemeen 8, 10 en dikwijls zelfs meer deuren en ramen.35

In het jaar zeven van de Franse Republiek moest hij 3 frank, 45 centiemen en 6 millimen belasting betalen op het gebruik van zijn woning. Voor landbouwers was dat doorgaans meer, het dubbele tot zelfs het viervoudige was geen uitzondering. Wevers daarentegen betaalden ook zoiets of iets minder, "les pauvres" moesten dan gewoonlijk slechts die symbolische frank betalen. Eens Petrus overleden betaalde de weduwe ook slechts die ene frank ! 36

Ze woonden helemaal in het begin van de Jagerpale, "hameau Jaegerpaele", juist voor het begin van de "Rue de Keere" in het "district Weststraete". De huizen waren toen nog niet genummerd.

Hij overleed er op 7.6.1804 om 3 uur 's morgens en zijn overlijden werd die dag, 18 prairial an XII, om 7 uur in de morgen reeds aangegeven.

Toen kort daarop zoon Pieter-Jan als soldaat moest dienen in het leger van Napoleon, deserteerde hij. Hij was in Waarschoot zeker niet de enige! Want naarmate Napoleon zijn front uitbreidde, sijpelden ook de berichten van gewonden en talrijke dode soldaten naar de heimat door en heel veel kandidaat-soldaten vonden alles uit om niet naar het front te moeten voor een dictator waar ze niets van wilden hebben. Op weg naar dat front zijn velen gedeserteerd en toen kwamen de repressie-besluiten van de overheid om de soldaten toch tot vertrek aan te zetten. Wanneer ook dit mislukte schrok men er niet voor terug de meubelen van de ouders te verkopen en dit is ook met de huisraad van de weduwe Gyssels gebeurd.

Het is ook tengevolge van dat feit dat we op tweede nieuwjaarsdag 1806 een notariële acte vinden waarbij zij van haar schoonbroer, die in Evergem boerde, heel wat huisraad huurde; we citeren: "...reconnait avoir pris en bail et a promis de tenir au dit titre les effets mobiliers suivants, savoir cinq plats de fayances, cinq dito d'étain, cinq assiettes d'étain, 24 cuilliers d'étain et un moutardier, une coffetière de cuivre, une passoire de lait, une marmite de cuivre, une dito, un cocquemar, pincette, pelle à fer, chaine, chenet de fer, une table, six chaises, un métier de tisserand avec de toile et fil, un petit moulin, une pendule, une armoire, une partie de bois, une vache, une genisse, une dito, une vache, un cochon, un dito, un mille de seigle, un mille bottes de seigle, un seau de cuivre, un moulin à nettoyer les grains, une cuve, deux tonneaux, un pot de fer, une bruette (een kruiwagen), une pinte et un lot d'étain, une fourgd (oven) et carmoir (?), appartenant les dits effets mobiliers au baileur par achat fait le 23 fructidor an XIII, en suite de l'exécution dressée par Louis Jean van Ravenstijn huissier du tribunal civil à Gand, à la requète et au proffit des adminstrateurs du domaine national à Gand et à la charge de la Preneuse..."

De pacht loopt voor 12 jaar en de pachtsom bedroeg 22,50 frank per jaar.37

Wanneer Anne Marie reeds weduwe was, werden de onroerende goederen van het gezin begin 1828 verkocht. Op 19.12.1827 om 18 uur (!) had in de herberg van zoon Bernardus op de Leest te Waarschoot de instel plaats.

De eerste koop was "een behuysde, beschuerde en betimmerde hofstede, zoo de zelve met de voordere edificiën, drooge ende groene catheylen daeropstaende ende medegaende gestaen ende gelegen is binnen de gemeynte van Waerschoot in de Kerkstraete, begin van het jaegerpadstraetjen, bekent bij het plan parcellair der gemeente sectie E nummers 446, 447, 448, 449 en aldaer groot onder bebowde grond, boomgaerd, logtingen, eene partije zaeyland daerachter aen gelegen tot 65 roeden 12 ellen nederlandse maete, paelende oost den armen van Waerschoot, zuyd de weduwe Jan Baptist Van Hoorebeke, west den grooten steenweg en den geseyden armen van Waerschoot en noord het Jaegerpadstraetjen. In gebruyke bij de verkooperigge. Den kooper zal komen in 't vrij en liber gebruyk met het tellen der kooppenningen en accessoiren..."

De tweede en laatste koop was : "...een huys, stede ende erve, weezende eene tweewoonste, zoo het zelve met zijne voordere drooge ende groene catheylen daeropstaende ende medegaende, gestaen ende gelegen is binnen de gemeynte van Waerschoot op den Eeclodam, bekent bij het plan parcellair der gemeente sectie E nr. 1, 2, 3 en 4 en aldaer groot onder bebouwden grond, boomgaert, logting en een partijken land, genaemt het logtingbilkxken, daeraen gelegen tot 52 roeden 63 ellen nederlandse maete, paelende oost Caerel De Groote, zuyd Pieter Judocus De Kesel, west den steenweg en noord het leyken. In gebruyk bij Jan Francies Van Den Berghe ten 38 guldens, 57 cents en bij de kinderen Buysse ten 30 guldens 85 cents 's jaers, beyde boven de contributiën de welke daer aen noch recht van gebruyke hebben, van het land tot Kersavond 1828 en van de wooningen en boomgaerd tot meyavond 1829...."

Bij de eerste koop was de hoogste bieder bij de instel Domin Bral fs. Domin met 1068 gulden en bij de tweede koop bood medeverkoper Martinus Van De Velde het hoogst met 1050 gulden. Bij de definitieve verkoping op 2.1.1828 werden beide kopen samengevoegd voor 2118 gulden. Zoon Jacobus Franciscus Gyssels bood 60 gulden meer en Pieter Livinus Vols, winkelier in Waarschoot nog 6 gulden. Jacobus Franciscus deed er weer 6 gulden bij en Vols ook, maar Jacobus bleef de hoogste bieder met nog eens 6 gulden erbij tot 2202 gulden. 's Anderendaags had de venditie plaats van de meubelen en de dieren: die bracht een goede 600 gulden op.38

Petrus had twaalf kinderen uit zijn twee huwelijken, maar de pastoor heeft duidelijk gegoocheld met hun familienamen: zo vinden we Gyssels, Gysels, Gysens en zelfs Gyzels terug. Uitzonderlijk hebben we hier bij elk kind zijn familienaam geschreven zoals de pastoor die heeft genoteerd in zijn doopregister.

Uit zijn eerste huwelijk werden geboren:

Joanna Petronella Gyssels
° Waarschoot 19.9.1775
Zij huwde met de 8 jaar oudere Jan Baptist De Reu. Hij was geboren in Waarschoot op 12/10/1767 als zoon van Joannes en Maria Anna Heyde. Zij waren landbouwers te Waarschoot. Pieternelle overleed in de Kerkstraat op 17.12.1833 en haar man ook te Waarschoot op 11/12/1852.
Zij hadden vier kinderen.
Carolus Franciscus Gyssels
° Waarschoot 7.6.1777
† Waarschoot 3/2/1778

De kinderen uit zijn tweede huwelijk:

Angela Gysels
° Waarschoot 13.11.1781
Zij huwde in Waarschoot op 22/6/1811 met Joannes Dumon, een schoenmaker te Waarschoot en woonde in 1835 op de Kere aldaar. Joannes was geboren in Middelburg (nu een deelgemeente van Maldegem) op 1/8/1776 als zoon van Jacobus en Maria Catharina Bossaer en sinds 24/12/1810 weduwnaar met 1 kind van spinster Marie Judoca Dobbelaere. Angela beviel 8 keer, maar 4 van hun kinderen werden geen 2 jaar oud.
Op 5.10.1838 verkocht zij - zij was toen reeds weduwe en verdiende haar brood als spinster - in Waarschoot aan bakker Francies Norbert Kesteleyn (Later staat die Kesteleyn beschreven als een herbergier die te Gent woont.) "alle de reghten van erfnis, zoo roerende als onroerende die aen de genoemde verkoopster kunnen toebehooren in de nalatenheyd van haren broeder Sieur Francies Gysels, herbergier te Waarschoot overleden,...zoo en gelijk die reghten zijn en zich bevinden, tot welckdanige sommen die ook zouden kunnen beloopen en in welke plaetsen die zouden kunnen gestaen, gelegen of verschuldigd zijn, geene uytgezondert of gereserveerd en met verklaring dat zij geene hoegenaemde sommen uyt de nalatenheyd heeft ontvangen en dat zij over geen enkel voorwerp des erfnis heeft beschikt."

De transactie bracht haar 400 frank op. Aan het slot van de acte verklaarde de verkoopster "niet te kunnen schrijven of naemtekenen als zulks onkundig zijnde."39 En dat ze met die transactie nog goed gedaan heeft ook, bewijst dat ze de praktijken van haar broer heel goed moet gekend hebben en hoegenaamd niet betrouwd heeft. Zij zal trouwens, wat straks zal blijken de enige zijn die er wat van over zal houden. Zij maakte wel de strubbelingen niet mee na het afsterven van haar schoonzus in 1853. Waarschijnlijk gelukkig maar!
In 1846 woonde zij bij haar dochter Joanna Maria, die gehuwd was met "tapper-slager" (herbergier en slager) Petrus Alexander De Greve, herbergier van "d'Oude Kroon" in de Kerkstraat. Wanneer ze uit Waarschoot vertrokken is weten we niet, maar zij overleed in haar woning te Merendree op de wijk Durmen op 25.7.1849.
Jacobus Franciscus Gysens
° Waarschoot 4.12.1782
x Waarschoot 6.5.1810 Maria Petronella Loquet
† Waarschoot 28.5.1837
Petrus Jan Gyssels
° Waarschoot 14.4.1784
Zijn persoonsbeschrijving volgens het militieregister van het jaar XIII: bruin haar, bruine ogen, middelmatig voorhoofd, grote neus, middelmatige mond, ronde kin, ovaal aangezicht, tamelijk dikke lippen.
Hij moest soldaat worden in het leger van Napoleon maar hij weigerde dienst te doen in een vreemd leger en werd op 19 messidor XIII (18.7.1805) veroordeeld tot een boete van 1500 frank. In niet mis te verstane woorden verwittigde de prefect van het Departement van de Schelde op 5.3.1806 de burgemeesters van de gemeenten, dat ze de conscrits en hun ouders degelijk moesten inlichten omtrent de gevolgen van het dienstweigeren. Nog dezelfde dag vertrok Pieter Jan als enige Waarschotenaar samen met 27 jongens van Zomergem naar het vierde regiment lichte infanterie; drie ervan deserteerden onderweg, de anderen kwamen na een voettocht van 14 dagen in het regiment aan. 40
Maar volgens A. De Vos in zijn geschiedenis van Waarschoot (41) deserteerde hij korte tijd later toch, zoals zovelen trouwens, en werden als straf de meubelen van zijn ouders openbaar verkocht.
Hij was wever bij de aangifte van het overlijden van zijn zus Marie Caroline (in september 1824), maar bij zijn overlijden in Waarschoot op 17.4.1825, werd hijzelf aangegeven als landman, wonende bij zijn moeder in de Jaegerpaele.
Hij fungeerde geregeld als vertrouwensman van de notaris. Zo vinden we hem als getuige bij het testament van Bernardus De Sutter in het begin van 1817 en van Judocus Boes einde 1817, bij het huwelijkscontract van Jan Baptist Van Overtvelt en Anna Catharina De Meyer op 18.8.1817, bij landverpachting in december 1817 ... om er maar drie op te noemen. 42
Livinus Gysens
° Waarschoot 6.7.1786
† Waarschoot 25.3.1864.
Maria Theresia Gysens
° Waarschoot 6.4.1788
† Waarschoot 14.11.1825
Bleef ongehuwd en was spinster.
Joanna Catharina Gysens
° Waarschoot 16.7.1790
Zij was spinster.
Ze huwde in Waarschoot op 27/6/1822 met de 11 jaar oudere Martinus Vandevelde. Hij was geboren in Zomergem op 18/5/1779 als zoon van Petrus en Maria Judoca De Pauw en weduwnaar sinds 12/2/1821 van Coleta Van De Walle (een dochter van Bernardus en Joanna Judoca Welvaert). Martinus was een spoelder.
Joanna overleed op de wijk Loo te Lovendegem op 19.1.1835 en Martinus stierf er op 17/3/1863.
Bernardus Gysels
° Waarschoot 16.7.1792
† Waarschoot 20.7.1872
Georgius Franciscus Gysens
° Waarschoot 8.6.1794
Hij was van militieklasse 1814, maar wilde vervroegd opgeroepen worden. Zijn persoonsbeschrijving na controle op 20/1/1813: zwart haar en wenkbrauwen, grijze ogen, gebombeerd voorhoofd, lange neus, middelmatige mond, lange kin, rond aangezicht, bleke gelaatskleur, geen zichtbare littekens. Wanneer hij juist vertrokken is, vonden we niet, maar hij werd opgenomen in het hospitaal van Bologne (Dép Rens) op 10/6/1813 zonder te zijn aangekomen in zijn militaire eenheid. Na genezing arriveerde hij in zijn korps te Florence op 7/7/1813.
Volgens de militielijsten van 1815 was hij 5 voet en 4 duimen groot, trok hij het nr. 42 en werd hij volgens de militieraad "capable" bevonden voor de dienst. Na 1815 was hij opnieuw kandidaat-milicien. In 1827 was hij wever te Waarschoot, later linnenweversknecht bij de familie Van De Walle op de wijk Lo in Lovendegem. Hij kwam op 11.2.1850 naar het klooster in Waarschoot, Kerkstraat, waar hij plots in de nacht van 15 op 16 november 1853 stierf, juist tijdens "een zending". Een zending was enkele dagen extra godsdienstige ceremonieën waarbij geestelijken die goed konden preken naar een parochie kwamen om er het geloof op te wakkeren.
Dominique Ghislain Gysels (A VIII 4)
° Waarschoot 7.12.1797
† Waarschoot 19.4.1862
Maria Carolina Gyzels
° Waarschoot 17.6.1799
† Waarschoot 7.9.1824
Zij werd door haar broers Petrus Joannes en Franciscus bij haar overlijden aangegeven als "spinneresse".

Beste dank aan de Heer Guy De Reu voor zijn bijdrage.
Hier vindt u het resultaat van zijn stamboomopzoekingen.

Onze Gyssels Welkom-blz
Inleiding
Inhoudstafel
Algemeen Overzicht
Tak A — Tak B
Doorzoek deze Gyssels webstek !

Meer stambomen