Het Meetjesland in het noorden van Oost-Vlaanderen
Ertvelde, een Meetjeslands dorp
 
|
Uit een landkaart van 1973
Naam: Ertvelde komt van 'Artevelde' (1167). Het eerste lid roept nog steeds vragen op, het tweede betekent 'woeste grond'. Later: Aertevelde (1347), Thertvelde (1477), Ertvelde (1524).
Historische schets
Ertvelde is ontstaan in het midden van de 12de eeuw, op het kruispunt van de Antwerpse heerweg met de belangrijke weg die Gent met Biervliet verbond. Vóór de 12de eeuw is er geen spoor van bewoning gevonden. Het was een zeer onvruchtbare streek die deel uitmaakte van het Ambacht Assenede. Tot in de 16de eeuw bleef de Antwerpse heerweg de belangrijkste verkeersader door Ertvelde.
|
Uit een landkaart van 1973
Belangrijk in de ontginningsfase van het oostelijk gebied zijn de 133 bunder
'woestine' in Kluizen en Ertvelde, die Wouter
van der Averien in 1227 kreeg van gravin Johanna en haar echtgenoot Fernand, de
latere heerlijkheid van Averije. Samen met de Twaalf Hofsteden vormde Averije
het voornaamste rechtsgebied van het oude Ertvelde en
Kluizen.
Het hele gebied van de twee gemeenten bestond, tot ongeveer 100 jaar geleden, nog
uit twee scherp afgetekende landschappen. Westelijk lag de vallei van de
Burggravenstroom, een moerassig waterrijk gebied met bestendige zorg voor
afwatering. Noordelijk en oostelijk daarvan bevond zich het hoger gelegen
heidegebeid van Rieme en Tervenen. Nog tot
in de 18de eeuw huisden hier wolven en vossen en werd het zand van de Riemse heide
aan de zandschippers verpacht.
Bezienswaardigheden
De kerk van O.-L.-Vrouw Tenhemelopneming
Wanneer de eerste kerk in Ertvelde gebouwd werd, is niet bekend. In 1580 werd
de toen bestaande kerk verwoest en in 1593 deed de ruïne dienst als militaire
versterking tegen de vrijbuiters. Vanaf 1620 werd het kerkkoor
opnieuw in gebruik genomen voor de eredienst. In 1918 werd de kerktoren
gedynamiteerd en in 1940 werden de toren en een groot gedeelte van het kerkschip
verwoest. De kerk werd in 1954 o.l.v. architect H. Vaerwyck heropgebouwd.
De St.-Barbaraparochie te Rieme
De wijk Rieme is zeer oud en wordt reeds vermeld
in 1295. De plaats was van strategisch belang omdat hier de Antwerpse heerweg
de Sasse Vaart kruiste. De St.-Barbaraparochie werd opgericht in 1927.
Op 31 maart 1935 werd de nieuwe parochiekerk ingewijd. Rieme werd tijdens de
oorlogsjaren van 1940-44 herhaaldelijk gebombardeerd en grotendeels vernield.
In 1955 werd de heropbouw aangevat.
Stoepe-kapel, Kapelhof (grens met
Assenede)
Reeds in 1457 zou het oudste deel van de kapel gebouwd zijn. Een levendige
devotie ontwikkelde zich. De kapel viel ten prooi aan de geuzentroebelen
(1577-1578), maar werd omstreeks 1610 heropgebouwd. In 1618 bezochten de
aartshertogen Albrecht en Isabella het heiligdom. In 1644 werd ze door de
Staatse legers erg beschadigd, doch kort nadien gerestaureerd en zelfs
vergroot. Hoogtepunt van de devotie: de Stoepedagen van 8 tot 16
september. Dankbare verering is in verscheidene schilderijtjes in beeld
gebracht.
|
Uit een landkaart van 1973
Hoge Wal, Jacob Van Arteveldelaan
In de 12de eeuw bouwde de burggraaf van Gent aan het einde van de Burggravenstroom
een burcht. Ze werd in 1385 vernield en nooit heropgebouwd. Wat er nog
overblijft zijn twee kunstmatige heuvels of motten, met wallen omringd.
De vroegere landbouwgrond rond deze motten werd de laatste jaren ingepalmd voor
woningbouw en sportterreinen.
Goed ter Avrije, Hoge Avrijestraat 2
De oude hoeve 'Ter Avrije' was de zetel van een heerlijkheid. 'Ter Avrije' werd
doorsneden door de Avrijevaart die de grens vormde tussen de parochies Ertvelde en
Kluizen. De omwalde hoeve is te vinden op
korte
afstand van de industrieweg R4. Het 'hooghuys' van de hoeve omvatte het wethuis,
het lagere gedeelte heeft in de zijgevel het jaartal 1771.
Windmolen en Rosmolen, Stenenmolenstraat 21
Het molencomplex langs de Stenenmolenstraat is een bezoek overwaard. Deze molen
uit 1799 is nog steeds bedrijfsklaar. Op hetzelfde erf bevindt zich ook de enige
rosmolen op Oost-Vlaams grondgebied, eveneens bedrijfsklaar, een uniek molinologisch
ensemble.
Ernest Van Herck
Bron: de uitstekende «Streekgids Meetjesland» gepubliceerd in 1998 door Natuur en Landschap Meetjesland vzw.
Volgens de officiële webstek van de gemeente Evergem waartoe Ertvelde nu behoort, stond de bevolking van Ertvelde op 31/12/1990 op 5.492 personen en op 31/12/2010 was dat gegroeid naar 7.467.
Meer over de
geschiedenis van Ertvelde's molencomplex,
een artikel verschenen in 1982 in het tijdschrift
«Ons Meetjesland», door de eigenaar Johan Van Holle.
Lees hier,
ook al in tijdschrift «Ons Meetjesland» over een bezoek in 1968 aan Ertvelde
van het Heemkundig Genootschap.
De Brouwerij Van Steenberge is in Ertvelde geboren, ze is er nog steeds en ze brouwen er heel goed bier. Lees er hier meer over.
Ertvelde had ook een Biermuseum. Het was heel aangenaam voor allen die er kwamen voor een bezoekje en om hun biertje Beremietje genoemd, te proeven. Het werd gebrouwd speciaal voor het Biermuseum. Dit alles kwam tot een eind in Ertvelde in 2016 toen de inhoud van het hele museum naar een biermuseum in het centrum van Brugge verhuisde.
Lees hier in een artikel door Omer Pauwels en Marc
De Vleesschauwer over het bedevaartsoord "Onze-Lieve-Vrouw van Stoepe".
Bekende Ertveldenaren vraagt u ?
Arseen Rijckaert was een professionele wielrenner van 1945 tot 1958.
Meer foto's
Het Meetjesland
— Inhoudstafel
— Doorzoek onze Meetjesland webstek
MijnPlatteLand.com
Meest recente bijwerking : 08-05-2022
Copyright Notice (c) 2024