Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1971, 4de jaargang, nr. 3

VROEGERE WEGENAANLEG TE ADEGEM

De verbindingsweg tussen Adegem-Dorp en Adegem-Kruipuit is werkelijk niet meer te herkennen, zoals hij was een goede honderd jaar geleden.  In die tijd was het bij plaatsen een stofferige zandweg en elders een slijkerige modderstraat, met veel krommingen en bochten.  De ligging en de toestand van die weg vinden wij goed terug in het landboek van 1745 en op het plan van Popp.  Gedeelten van die weg noemden de Cleemputtestraat en verderop — nabij de Kruipuit — de Oostwinkelstraat.  Vanaf de Kruipuit tot de grens met Oostwinkel draagt die weg de naam Kruipuitstraat.  Hij verbindt heel wat belangrijke gehuchten: Den Hoeke, Spanjaardshoek, Het Kruisken, Heulendonk, Cleemputte, Appelboom, Kerselare, Vierweegse en Kruipuit.  Belangrijke buurtwegen komen daarop uit: Kallestraat, Hillestraat, Molenstraat, Verbrandenbos (Oude Heerweg), Vulderstraat, Onderdijke, Plassendale en de Murkel.

Bij het begin van 1860, onder het burgemeesterschap van D. Deweert, wordt aan de noodzaak van de verharding van deze weg gedacht.  Een aanvraag om deze weg te bestenigen, gericht tot de hogere besturen, wordt als volgt gemotiveerd: De gemeente Adegem bezit nu een station, er is dus veel meer verkeer, ook voor de lieden van Kruipuit, naar het Dorp toe.  De spoorweg, aangelegd in 1863, zou men veel gemakkelijker moeten kunnen bereiken.  Daarbij zou de voorgestelde steenweg een zeer goede verbinding worden tussen de grote baan Oostende-Brussel (aangelegd onder het bestuur van Maria-Theresia en Jozef II, 1780-84) en de provinciale baan Eeklo-Tielt, die langs Adegem-Kruipuit liep (pas voltooid tussen Ursel en Eeklo in 1880).

Na veel dringende besprekingen en onderhandelingen met de Bestendige Deputatie en de Ministeries, kon op 22 september 1863 het procesverbaal van aanbesteding ter goedkeuring worden voorgelegd.  Op 3 oktober werd degoedkeuring effectief gegeven en de laagste aanbieder kon met het uitvoeren van de werken beginnen.  Volgens gedane opmeting was de weg 5995.50 m lang, vanaf de grote baan te Adegem tot op de Kruipuit.  De steenweg of «kalseide» moest overal drie meter breed zijn, met daarnaast nog een ruime aardeweg - een soort zomerweg - voor de koeien, want het lopen op stenen werd toen nog voor koeien zeer gevaarlijk geacht...  In die tijd immers hadden de kleinere landgebruikers slechts koeien voor hun landswerk; enkel de grote boeren bezaten paarden.

De aannemer van de bestratingswerken was Pieter Anseeuw uit Koolskamp, die alles zou uitvoeren voor een bedrag van 71.900 fr.  De gebruikte soort straatstenen noemde men toen, naar hun vorm en grootte, «kinderkopkens».

Om de ondernemer te kunnen betalen ging het gemeentebestuur van Adegem een lening aan bij de Maatschappij van het Gemeentelijk Krediet, goedgekeurd bij Kon. Besluit van 18 juli 1863.  Deze lening beliep 30.000 fr. en daarbij werd een staatstoelage verleend van 13.200 fr.  De provincie schonk eveneens een toelage.   Uiteindelijk bedroegen de totale kosten niet minder dan 78.630,31 fr., met inbegrip van het aanleggen van de nodige «mennen» of «mennegaten» (de opritten naar de aanpalende landerijen en woningen).

Als eerste opzichter over de werken fungeerde veldwachter De Vulder.  Hij werd echter herhaaldelijk in staat van dronkenschap bevonden en op 5 december 1864 volgde zijn schorsing, andermaal wegens toestand van zware dronkenschap.  Hij werd toen bij hoogdringendheid vervangen door Henri Lippens, kantonnier in deze gemeente, wonend wijk Veldekens en door Serafien Keirsbilck, eveneens kantonnier, wonend te Balgerhoeke.

De gemeente Oostwinkel had op 5 december 1863 een schrijven gericht aan het gemeentebestuur van Adegem, met de vraag om de aardeweg vanaf «Cruiput» (toen zó geschreven !) eveneens te willen bestenigen, tot aan het «gescheed met de gemeente Oostwinkel».  De grens Adegem-Oostwinkel wordt daar gevormd door de loop van de Wagenmakersbeek.

De raad van Adegem stemde toe, mits een geldelijke tussenkomst vanwege de gemeente Oostwinkel.  De reden voor die tussenkomst werd gemotiveerd door het feit dat het zuidelijk deel van Adegem parochiaal bij Oostwinkel ingelijfd was, zoals dat heden nog het geval is.

Na heel wat onderhandelingen kwam de gemeente Oostwinkel tussen voor één derde en het totaal van die bijkomende kosten beliep 9.763,77 frank.

De Kerkstraat te Adegem, bij het begin van de 20ste eeuw.
Prentkaart uit de verzameling van de h. De Baets, Adegem.

Nog maar pas waren de werken voltooid, of de huidige Statiestraat, toen een zandweg van 110 meter lang en 10 meter breed, eigendom van de Belgische Spoorwegen, werd afgestaan aan de gemeente - mits de verplichting die weg te verharden tot een goede steenweg, op een breedte van 3 meter.  Het gemeentebestuur aanvaardde dit voorstel en voor de prijs van 1.733,40 frank werd in 1865 inderdaad een bestenigde weg aangelegd.  Na de voltooiing van dit laatste werk werd er officieel feest gevierd, wat 21 frank aan de gemeentekas heeft gekost !

In 1869 kreeg de gemeente Adegem de afvalstenen van de herstelling van de grote baan Brussel-Gent-Eeklo-Brugge-Oostende.  Daarmee werd dan de Kerkstraat geplaveid.  Jan Baptist Van den Bossche, meester-kasseilegger van Lovendegem, werd met dit werk belast en ontving daarvoor de totale som van 600 frank.  Tot opzichter over dat werk had de gemeenteraad Eduard De Bruyckere benoemd, die hiervoor een dagvergoeding van 1,50 frank kreeg.

In 1874 werd terug een gedeelte van de grote baan verbeterd en hersteld.  De gemeente verkreeg opnieuw de «rebut» en besteedde deze afval voor de aanleg van voetpaden op het Dorp en in de Kerkstraat.

Kort daarop zijn er ook onderhandelingen geweest met de gemeente Sint-Laureins, om de weg vanaf de Boterhoek (gedeeltelijk op Adegem en gedeeltelijk op Eeklo) eveneens te verharden.  Deze weg werd tenslotte ook in die periode «gekasseid».

Thans is de baan van Adegem-Dorp naar de Kruipuit een moderne weg van 17 meter breed, waarvan de hoekige bochten, vooral op de wijken Heulendonk, Cleemputte en Appelboom, weggewerkt zijn.  Het is een goede betonbaan met dubbele rijstrook en uitgerust met alle nutsvoorzieningen.

P. Van Cleemput.

Separator

Naar de top van deze blz.

Inhoudstafels
1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977
1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteland homepage
MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024