Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1972, 5de jaargang, nr. 2

DE VERDWENEN HOFSTEDE
TE WALLE IN AALTER

Vóór het verbreden van de Brugstraat te Aalter, werd in 1970 het oud boerenhuis van het goed te Walle afgebroken.  Dit huis was vroeger meer dan een gewone woning, want het was ingericht als 'huys van playsance' voor de familie Nieulant, eigenaars in de zeventiende en achttiende eeuwen.  Bij de afbraak kwam het karakter van de voorname herenwoning goed tot uiting.  In de voorgevel en in de zuidelijke gevel kwamen dichtgemetselde vensteropeningen aan het licht.  Die vensteropeningen waren omlijst met mooie witsteen.  Die vensters waren wel wat groter dan de latere vensters die in de plaats waren gekomen.  In haar glorietijd moet het een mooie woning geweest zijn.

Het goed te Walle was vanouds een boerenbedrijf en werd steeds samen met de Venakker verpacht. In 1527 pacht Daneel Lyenken de twee lenen van Willem van Lake: de heerlijkheid van de Venakker en het goed te Walle, die samen ongeveer 27 1/2 bunder groot zijn.  De pachtsom bedraagt 16 p. gr. per jaar; bovendien moet de pachter jaarlijks een half mud rogge leveren en drie dagen per jaar met paard en wagen ter beschikking staan om het uitvoeren van karweien voor zijn meester.  Daneel Lyenken moet ook 25 jonge eiken planten, maar hij mag wel beschikken over de hau van volgende stukken: 'den Wallenbosch den eersten met eender lijnen te Manegaert, de Lacke mersch den tweesten metten bijlcken, den derden hau den bosch over den waterloop ende den bosch daerneven, den vierden hau eenen cant houdt an tbijlcxkijn bachten den huuse ende an tbijlcxkijn bachten der schuere, den 5e hettijnghe over de Wallemersch, den 6e Screybrouck bosschelkijn, den 7e den Screybrouckmersch, het Cuulbijlcxkijn mette Wallemersch'(1)

Daneel Lyenken kan het niet bolwerken op te Walle, want in 1531 wordt Jacob Rogiers pachter; hij betaalt slechts 12 p. gr. en levert een half mud rogge.  Twee jaar later vinden we reeds een andere pachter, Jan Boon fs Victor, die het wel volhoudt, want bij de vernieuwing van zijn pachtkontrakt in 1542, gaat hij akkoord om 13 p. gr. te betalen, 1/2 mud rogge, 1 vet lam en twee steen vlas jaarlijks te leveren aan de eigenaar Willem van Lake fs Jan (2).  In 1548 pacht Maurissus Braet voor 3X3 jaar het goed te Walle; hij betaalt 14 p. gr., plus de renten die op de hoeve bezet zijn.

De verdwenen hoeve Te Walle, Brugstraat, Aalter, in 1903.

Drukplaat van het Heemk. Genootschap van het Meetjesland.

Volgens het penningkohier van 1572 was Jonkheer Jacob Cortewijle eigenaar van dit goed, dat toen 83 g. groot was.  Als pachter treffen we Marin Van Vinck aan.

In 1667 zijn de gebroeders Pieter en Lauwereyns Schutthyser pachters van Te Walle.  Zij betalen 44 p. gr. per jaar als pachtsom aan de eigenaar jonkheer Fransoys Nieulant.  In de staat van goed van Pieter Schutthyser en van zijn echtgenote Willemynken De Caluwé vonden we enkele bijzonderheden over dit landbouwbedrijf (3).  Voor het werk op de akker beschikten ze over twee paarden, een veulen, twee wagens en een ploeg.  In de stal staan verschillende koeien, renders, een kalf, een stier en vier varkens.  De gebroeders Schutthyser verbouwden rogge, tarwe, haver, boekweit, vlas; dit zijn de vijf traditionele gewassen in die tijd.  Verder vermeldt de staat van goed nog groenten, zoals wortels, erwten en vitsen.  Op de hoeve stonden naast het woonhuis, een koestal, paardestal en wagenhuis.  Willemynken De Caluwé beschikte over verschillende spinnewielen om vlas te spinnen en op de kermisdagen bakte ze wafels met haar «wafelhysere».  De akkerprijzij bereikte het hoog bedrag van 210 p. 4 s. 2 d.

De pachter van te Walle was een van de voornaamste boeren van Aalter.  Door het afbreken van het woonhuis en het wagenhuis van 1823 zijn bijna alle sporen van het eens zo mooie goed te Walle verdwenen.

Luk STOCKMAN.

__________________________

(1) Stadsarchief Gent, Jaarregisters van de Keure, reeks 301 nr. 83 fo 54 V"
(2) Stadsarchief Gent, Jaarregisters van de Keure, reeks 301 nr. 95 fo 168 ro
(3) Rijksarchief Gent, land van de Woestijne, nr. 185.

Vorig artikel: Het uurwerk in de Adegemse kerktoren

Inhoud van 1972, jaargang 5

Volgend artikel: August Van Acker (1827-1902)

Inhoudstafels

1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977 1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024