Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1969, 2de jaargang, nr. 1
De laatste houten Windmolens
in het Meetjesland
Onder deze titel verscheen in «Ons Meetjesland» nr. 1-1968, een pleidooi voor het bewaren en herstellen van de laatste twee houten windmolens in onze streek. Inzonder betreffende de windmolen, staande in de Windgatstraat te Lembeke, zouden er maatregelen moeten getroffen worden om de ondergang van een der laatste zichtbare bindtekens met ons rijke verleden te voorkomen.
Foto C.V.D.B.
De laatste maanden is de toestand van deze molen zeer kritiek geworden: de molenwieken werden immers verwijderd wegens de te gevaarlijke toestand van deze windreus. Intussen is er nog altijd geen nieuws over het al dan niet herstellen van dit waardevol heembezit. De oorsprong van de molen ligt zeer ver in het verleden: het oudste bewijs van zijn aanwezigheid vinden wij in 1453. In de stadsrekeningen van Eeklo vinden wij in het jaar 1453 onder rubriek 554/34/31 het volgende: «Item al noch XIJ in lauwe waren ghesonde te Capric de burchmeester Pieter de Munster ende Alaert Wante omme met Jan Hauweel te sprekene van ziinder molene ende van den onsen» — Jan Hauweel was de bezitter van de heerlijkheid van Aveschoot, waar dezelfde het recht had van vrije molen. Jozef Vervinckt, de laatste mulder van de houten windmolen te Lembeke wist te vertellen, dat de huidige molen werd gebouwd in 1807. In deze molenbouw werden de nog goede gedeelten van de oude molen herbruikt. Hij wist tevens te vertellen dat het volgende rijm in één der balken was gesneden: «1844 — Op den zevenden molen zo men ziet, Bernaerdt Bauwens zonder verdriet, vandage geld — morgen niet.»
In het kultureel jaarboek van de provincie Oost-Vlaanderen vindt men een lijst en de historiek van deze molen vanaf 1845. Als laatste zin van dit kapittel staat er geschreven: «1959 in vervallen toestand». Nu mag deze alinea verlengd worden met de volgende woorden: «1968 — in hopeloos vervallen toestand».
Hetzelfde jaarboek geeft ook gegevens over het aantal molens in onze provincie. In 1830 waren er nog 818 windmolens en 165 watermolens; waarvan 346 in steen en 472 in hout. In 1845 waren er te Eeklo — hoofdstad van het Meetjesland — nog 5 houten en 6 stenen windmolens, waarvan de laatste — de «Lampaertsmolen» in de Molenstraat — in 1915 zou zijn afgebroken.
Het aantal molens in het Meetjesland is thans op onrustwekkende wijze geslonken. Er zijn nog amper twee houten en vier stenen molens in onze streek. Men mag dus terecht volgende alinea uit het jaarboek onderschrijven: «Van de 818 windmolens staan er nog 38 overeind (sindsdien zijn er terug een tiental verdwenen). Wij strijden voor hun behoud, tenminste voor enkele onder de overgeblevenen. Daarom is het dringend geboden, dat de meest belangrijke gered zouden worden. Kunnen de betrokken gemeenten, in samenwerking met provincie en Staat, niet enkele windmolens aankopen ? Onderhoud en bescherming zouden kunnen worden toevertrouwd aan molenvrienden of jeugdverenigingen. Ons mooie, pittoreske Meetjeslandse landschap zou aldus een waardevol uitzicht behouden. Kan of mag men uit deze hoek zeer dringend iets verwachten ? Het is vijf vóór twaalf !
R.T.
| Vorig artikel: Vlas in het Meetjesland |
Inhoud van 1969, jaargang 2 |
Volgend artikel: Heemschut in het Meetjesland |
| Inhoudstafels |
|
1968 -
1969 -
1970 -
1971 -
1972 -
1973 -
1974 -
1975 -
1976 -
1977 1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986 |
Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!
MijnPlatteLand.com
Meest recente bijwerking : 21-04-2021
Copyright Notice (c) 2025