Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1976, 9de jaargang, nr. 1

ARTHUR DE MEULEMEESTER

EEN VERGETEN WAARSCHOOTS
TOONDICHTER

1. — LEVENSLOOP.

Arthur De Meulemeester werd op 15 mei 1876 te Melle geboren als eerstgeborene van Adolf en Lucretia-Cecilia Valcke.  Na hem volgden nog 4 broers en 3 zusters.  Toen hij 2 ½ jaar was kwam hij met zijn ouders naar Waarschoot, waar zijn vader werd benoemd tot koster - orgelist.  Vlug bemerkte men zijn muzikale begaafdheid.  Hij kreeg les van zijn vader die een zeer degelijk muzikant was.  Reeds vroeg werd hij leerling aan het conservatorium van Gent.  Zijn leraars waren: Adolf D'Hulst en Tilborgs voor orgel, Frans Van Avermaete voor piano, Paul Lebrun voor harmonie en Adolf Samuel voor contrapunt.  Op 15-jarige leeftijd won hij reeds een eerste prijs voor orgel (middelbare graad). — Wegens een ernstige ziekte moest hij zijn studies onderbreken.  Hierna volgde hij de lessen aan de normaalschool te Sint-Niklaas, waar hij tevens interim-orgelist was aan de O.L. Vrouwekerk.

ARTHUR DE MEULEMEESTER

Foto uit de verzameling Solomé-De Meulemeester, Waarschoot.

In 1894 werd hij aangenomen als leerling aan het Lemmensgesticht te Mechelen, waar hij vier jaar de lessen volgde onder de leiding van de meesters Edgard Tinel en Oscar Depuydt.

In 1898 behaalde hij met de grootste onderscheiding zijn einddiploma. — Edgard Tinel bood hem in 1899 de plaats aan van organist in de kerk van de paters Redemptoristen te Belfast in Ierland.  Onmiddellijk toog hij aan het werk om de echte kerkmuziek te leren kennen, in plaats van de theatrale muziek die toen opgang maakte in de kerken.  Daartoe stichtte hij een koor dat de bewondering afdwong bij de uitvoering van de oude meesters.

In 1902 huwde hij mej. Hortence Van Kerckvoorde, dochter van M. Van Kerckvoorde, toenmalig schepen van Waarschoot.  Uit hun huwelijk sproten 6 zonen en 3 dochters.   Tijdens wereldoorlog I maakte zijn echtgenote zich zeer verdienstelijk ten bate van de Belgische vluchtelingen in Ierland. — Arthur De Meulemeester was spoedig bekend als gevierd organist en als schitterend pianist.  Zijn recitals werden druk bijgewoond.  Hij hield regelmatig suksesvolle voordrachten over beroemde toondichters, aangevuld met uitvoeringen van hun werken.  Hij publiceerde in verschillende bladen felgesmaakte artikels over grote meesters, o.a. J.S. Bach, J. Haydn, J. Paderewki, enz...  Bijdragen over ons koninklijk hof en vooral zijn levenswerk: "The reform of church music" (de hervorming der kerkmuziek), uitgegeven in 1936, trokken eveneens de aandacht.

Als vurig verdediger van het gregoriaans werd hij door de Ierse bisschoppen aangezocht als "Consultor" voor de gewijde muziek; daartoe stichtte hij een gregoriaans koor en gaf onderricht aan de leerkrachten van de primaire scholen.

Door een langdurige oogkwaal moest hij van 1931 tot 1934 zijn meeste aktiviteiten onderbreken.  Om zijn uitzonderlijke verdiensten verleende Paus Pius X hem in 1912 de onderscheiding: "Pro Ecclesia et Pontifice".  In 1924 ontving hij het "Ridderkruis in de orde van de Kroon" en in 1930 benoemde koning Albert I hem "Ridder in de Leopoldsorde".

Arthur De Meulemeester overleed te Belfast op 26 juni 1942.  Op zijn uitvaart waren vele kerkelijke en wereldlijke overheden aanwezig.

2. — ZIJN COMPOSITIES.

Arthur De Meulemeester was een zeer vruchtbaar toondichter.  Als kerkmusicus ging zijn voorkeur uit naar de gewijde muziek.  Voor koor schreef hij vier missen voor twee, drie en vier stemmen; een groot aantal motetten, meestal voor vierstemmig gemengd koor, alsook de donkere metten voor de goede week.  Voor orgel: Preludiën en fuga's en verschillende korte stukken, verschenen in de verzamelingen van Alf. Moortgat en Abbé Joubert.  Hij stelde ook het Sint-Cecilia-hymnebook samen, 200 engelstalige gewijde zangen, welke over de engelssprekende wereld verspreid werden.

Verder componeerde hij nog wereldlijke liederen op Nederlandse (o.a. "De Swane" van Albrecht Rodenbach), Franse en vooral Engelse teksten; de cantate "Esther", een treurspel op tekst van Racine en een zangspel: "De Heren van Waes".

Vooral zijn pianowerken zijn belangrijk: 7 sonates, variaties op een Russisch thema, een prelude, choral en variaties, een 5-delige suite in oude stijl, 5 albums met klavierstukken; verder nog een quatuor en enkele stukken voor viool.

3. — BINDING MET WAARSCHOOT.

Hoewel te Melle geboren, bracht Arthur De Meulemeester zijn ganse jeugd te Waarschoot door.  Toen hij in Belfast benoemd was kwam hij zijn verlof regelmatig alhier doorbrengen, van waaruit hij zijn andere familieleden bezocht.  Verschillende keren bespeelde hij het orgel in de kerk ter vervanging van zijn broer Werner, die hier koster-orgelist was.  Op 16 augustus 1937 gaf hij in de feestzaal" De Leeuw", in de Kerkstraat, een opmerkelijk pianorecital.  Tenslotte was zijn echtgenote een echte Waarschootse en twee dochters traden als kloosterzusters in de congregatie van de H. Vincentius a Paulo te Waarschoot.

4. — SLOTBESCHOUWING.

Arthur De Meulemeester huldigde in zijn werken geen vooruitstrevende ideeën, hoewel hij soms gewaagde toonveranderingen gebruikte.  Hij schreef in de geest van zijn tijd, maar met een eigen persoonlijkheid.  Zijn composities getuigen van zijn degelijke muzikale scholing en van een echte kunstenaarsziel.  Naast zijn composities was zijn grote verdienste: de hervorming van de kerkmuziek in Ierland.

Waarschoot mag fier zijn op deze grote figuur.  Daarom zou het betamelijk zijn bij de 100ste verjaardag van zijn geboorte een passende hulde te brengen door het uitvoeren van zijn werken:

1.	Een plechtige H. Mis, uitgevoerd door het kerkkoor en enkele motetten en misgezangen.
2.	Een concertavond met koorwerken, liederen en pianowerken van deze Waarschootse meester.
3.	Een receptie op het gemeentehuis voor de familieleden van deze toondichter.

Ik hoop voldoende belangstelling te vinden op onze gemeente voor deze viering.

Marcel DE BACKER,
koster.

Vorig artikel: Collegestudent brengt zware slag toe (Eeklo 1771)

Inhoud van 1976, jaargang 9

Volgend artikel: Uit het werkboek van de kalligraaf van de abdij van Waarschoot

Inhoudstafels

1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977 1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024