Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1983, 16de jaargang, nr. 4
DE PIETENDRIESMOLEN TE KNESSELARE
IS HERREZEN !
De jarenlange miserie is voorbij.
De Pietendriesmolen te Knesselare, een houten standaardmolen uit de 16e eeuw, draait weerom in volle glorie. Het is de oudste, nog bestaande windmolen uit de streek.
Er wordt reeds over geschreven in het Leenboek van Biesem (Aalter) in 1587. Ook is er dan spraak van een "molenwegh" en een "molenstic" aldaar. Volgens de traditie zou de Pietendriesmolen de vroegere Oostmolen te Aalter vervangen hebben...
 |
| De Pietendriesmolen in 1961. |
| Foto Edgard Van de Casteele. |
De Pietendriesmolen - genoemd naar het Goed ter Pieten (Blauwgoed) en naar de verdwenen Pietkapel op de Dries - is een houten teerlingmolen, staande op een vrij hoge berg. Hij verrijst daar waar de grenzen van Aalter, Ursel en Knesselare samenkomen, maar op het grondgebied van de laatstgenoemde gemeente.
De grond en de molen waren oorspronkelijk eigendom van de heer van het Land van de Woestijne, dorpsheer van Aalter en Knesselare.
We vinden de molen reeds vermeld op de kaarten van Sanderus in 1641; verder ook op een kaart van de Rijngraaf, heer van het Land van de Woestijne. In het archief van Gravin de Hemricourt-de Grunne berust een "prijsie der kosten van het maeken van den meulebergh onder den meulen genaemt ter Pieten te Knesselare, anno 1664".
Omtrent zijn ligging lezen wij in het Landboek de Merode (circa 1770): "26 - Wat Noordwaerts van daer (landerijen van het Woestijnegoed) een woonhuis, schuere ende stallingen, mitsgaders boomgaerdeken ende hovenierhoveken, met den meulewal daer den Pietendriesch meulen op staet, paelende Oost den herrewegh, Noort de Pietstraete, Zuyt Josephus de Muldere met zijn woonhuys, streckende ten Westheinde met d'erfve over den meulenwal bij nae te nieten jegens het uytcommen van het wegelken commende van de vaert en 't Woestijnegoet naer den Pietendriesch, 0 gemeten 101 roen".
Op de ribben van de oude molen vonden wij het inschrift "I.B. De Ridder - 1563". Was deze inkerving oorspronkelijk ?...
De "Liste Curie Moulins Carte D. nr 1, pli 12" vermeldt ook reeds de molen onder de benaming "Molen ter Pieten", gebouwd in 1563.
In het archief de Grunne en in het gemeentelijk archief van Knesselare te Gent vinden
we als mulders en pachters op de Pietendriesmolen:
| 1665 : | Jan Braet; | |
| 1668 : | Karel Heytens; Martijnken Dhaenens, weduwe van Christiaan Braet (in 1669); | |
| 1730-32 : | Jan Goethals; | |
| 1741 : | Joannes Caeckaert; | |
| 1782 : | Pieter Jacob Hertschap; | |
| 1794 : | de familie De Weirt. |
Vanaf 1796 waren de Gernaeys mulders op deze molen, tot hij in 1879 aan de weduwe van Petrus De Bruyckere kwam, die reeds bij het begin van het volgende jaar overleed.
Petrus Taets kocht de molen op 17 september 1880. Zijn vrouw, Eugenie Martens, bleef eigenares na zijn dood in 1920. Toen zij zelf in 1922 stierf, werd de molen op naam gezet van haar zoon, Henri Taets. Henri bleef er malen tot op 83-jarige leeftijd.
In de ouderdom van 84 jaar overleed deze laatste molenaar op 31 december 1965.
 |
| Henri Taets, de laatste mulder op de Pietendriesmolen in 1954. |
| Foto Hilaire Verstraete. |
Het was een man die zeer veel hield van zijn molen. Hij stond in de streek bekend om zijn schrandere, spirituele geest en om zijn vakmanschap. De meeste herstellingen knapte hij zelf op. Hij had toch zo'n spijt dat elke steun van hogerhand uitbleef, om de meest dringende herstellingen te doen.
Noch zijn weduwe, noch zijn enige dochter Julia voelden er iets voor de stijgende kosten van deze historische windreus te blijven dragen, gezien het malen geen broodwinning meer betekende. Zo bleef het jaren windstil rond dit Knesselaarse cultuurmonument. Na de dood van Henri Taets werd de staakmolen nagenoeg aan zijn lot overgelaten.
Reeds in 1945 schreven wij in ons boek "Knesselare" op blz. 129:
"Nog altijd maalt Driesmolen met den wind; met zijn zoevende wieken beheerscht
hij gansch het gehucht. Hij verdient werkelijk ten volle, om zijn schoonheid
en hoogen ouderdom, geklasseerd te worden door de Commissie tot Behoud van Natuur-
en Steden"schoon".
Veel jaren later is dat eindelijk waar geworden...
In 1966 besloot de gemeente Knesselare de molen aan te kopen. Door al te lang getreuzel viste het toenmalig gemeentebestuur evenwel achter het net. Op 11 december 1966 werd de oude molen voor de geringe prijs van 80.000 fr. eigendom van Jozef De Mot en Gilbert Steel uit Sint-Niklaas.
Geruchten deden de ronde dat de molen op de Dries zou gesloopt worden om elders te worden heropgericht, doch deze geruchten bleken evenwel voorbarig.
De gemeentelijke diensten bleven ondertussen niet bij de pakken zitten en dienden op 9 december 1966 een voorstel in tot rangschikking van de molen als monument.
Op 11 september 1968 werd de Pietendriesmolen officieel als monument beschermd. De eigenaars wisten door dit besluit en de hoogdringende herstellingswerken geen blijf meer met hun molen. Na contact met het gemeentebestuur van Knesselage werd op 28 juni 1973 een beslissing genomen tot aankoop. En op 16 september 1974 werd de gemeente eigenaar van de molen voor de som van 210.000 fr.
Dan volgde de lange weg van de restauratie:
| 10 juni 1975: | beslissing van de gemeenteraad tot volledige herstelling van de molen; |
| 25 juli 1975: | aanstelling van architekt Paul Goethals; |
| 18 december 1978: | toewijzing van de werken aan de firma Mariman uit Zele voor de som van 5.789.311 fr.; |
| 2 juli 1979: | bevel tot aanvang van de werken; uitvoeringstermijn: 170 werkdagen; |
| 20 augustus 1979: | aanvang van de afbraak van de molen, waaruit volgens de aannemer bleek dat
de vier hoekstijlen niet meer voldeden. Aanvraag tot schorsing van de werken met een lijst van meerwerken ten bedrage van 550.000 fr. |
| 1 november 1979: | schorsing van de werken voor onbepaalde tijd; de molen ligt zieltogend ten gronde; |
| 2 september 1980: | beslissing van de gemeenteraad om een reeks meerwerken uit te voeren ten bedrage van 944.195 fr.; |
| 14 september 1981: | hervatting van de werkzaamheden; |
| 25 mei 1983: | beslissing van het schepencollege om voor 61.450 fr. meerwerken te laten uitvoeren; |
| 15 juni 1983: | de restauratiewerken zijn ten einde; het totaal aantal voorziene werkdagen was door de meerwerken opgelopen tot 285 dagen; de aannemer bracht het voor mekaar in 268 dagen en voor de totale som van 9.178.369 fr. |
Bovenstaande inlichtingen werden overgenomen uit een brochuurtje, aangeboden door het gemeentebestuur aan de genodigden op de dag van de inwijding van de molen.
 |
| De fraai gerestaureerde Pietendriesmolen op 10 juli 1983. |
| Foto Lutgart Ryserhove. |
Die dag - zaterdag 10 september 1983 - was een hoogdag voor de wijk Dries en voor alle molenvrienden. Niettegenstaande het twijfelachtige weer was er veel volk opgekomen.
Het feestprogramma zag er uit als volgt:
15 u.: molenwandeling met samenkomst aan de Pietendriesmolen;
19 u.: toespraak door Burgemeester Schrans en inhuldiging van de molen:
doorknippen van het lint - officiële aanstelling van de gediplomeerde molenaar
(uit Ronsele) - overhandiging van de sleutels;
19.30 u.: zegening van de molen door Z.E.H. Pastoor - indraaien van de molen,
onder luid applaus van de menigte; optreden van de muziekmaatschappij "Willen is
Kunnen"; receptie voor de genodigden.
Op het hof van de heer O. Steyaert volgden nog: Voordracht van gedichten van Gust Lips; Mefeleu-volksdans.
Toneel: "De twee harten van Quinten Matsijs", door de Jeugdspeelschare van de Rederijkerskamers Sint-Elooi.
Na de vertoning was er nog een diavoorstelling en waren er schilderijen, foto's en pentekeningen te bezichtigen in de feesttent van O. Steyaert.
Intussen werd de ingewijde molen feestelijk verlicht.
Deze inhuldiging was een organisatie van het gemeentebestuur in samenwerking met
de culturele- en feestraad van Knesselare.
Jarenlang publiceerde "Ons Meetjesland" een beeld van de vervallen Pietendriesmolen, met het prangende onderschrift: "Voor wanneer de restauratie ?" (1974-1980).
Het is er nu eindelijk van gekomen. Einde goed, alles goed !
De molen draait weer, totaal opgeknapt, in volle glorie, tot vreugde van iedereen ! Hulde en dank aan allen die ertoe hebben bijgedragen !
Spijtig maar dat Henri Taets het niet meer beleven mocht...
Alfons Ryserhove.
| Vorig artikel: Koninklijke Katholieke Harmonie Amicitia (5) |
Inhoud van 1983, jaargang 16 |
Volgend artikel: Een kerkgebod van 24/4/1735 uit Wondelgem |
| Inhoudstafels |
|
1968 -
1969 -
1970 -
1971 -
1972 -
1973 -
1974 -
1975 -
1976 -
1977 1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986 |
Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!
MijnPlatteLand.com
Meest recente bijwerking : 21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024