Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1972, 5de jaargang, nr. 1

Herbergen opgericht te Eeklo
tussen 1820 en 1830 (3)

Patersstraat :
De Sterre, 13/11/1820. Nijs Jan Francies opent aan de westzijde van de Patersstraat, in het nieuw gebouwde huis van Jan Baptist Verdick een herberg. Sektie E nr 1059.
In 1822 vinden we hem terug op de Markt.  Het «waarom» van zijn vroegtijdig sluiten vinden we meer gedetailleerd terug onder bijlage 2.

De Zilveren Pluym (penne), 25/4/1822.  Na de uitwijzing van Nijs (zie voorgaande) werd de herberg overgenomen door Bernard Bruggeman.   Voordien herbergier in de Molenstraat, in een drankhuis met dezelfde titel.

De Hertog van Wellington, 5/5/1823.  Gestimuleerd door de goede gang van buurman Bruggeman's zaken opende Spittael Joannes (een 3-tal huizen van voornoemde) eveneens een herberg.  Sektie E nr 1056.

Den Bonten Os, 19/6/1823.  Naast het beroep van beenhouwer staat Van de Genachte Benedictus eveneens achter de tapkast, dit op de westhoek van de Patersstraat en de Zuidmoerstraat.  Sektie E nr 1044a.

De Schietspoel, 21/4/1825.  Op een 2-tal huizen van «Den Bonten Os» beproeft Pieter Goethals, wever-herbergier eveneens zijn kans.  Sektie E nr 1047.
Beide voorgaande benamingen tonen ons nogmaals aan hoe nauw het beroep de mensen aan het hart lag.  Zowel de beenhouwer als de wever houden eraan hun benaming te putten uit hun beroepsterminologie.

In de Vier Gekroonden, 9/5/1825. Aan de oostzijde van de Patersstraat tegenover «De Zilveren Pluym» opent Standaert Petrus een herberg, sektie E nr 1017e.

St-Sebastiaan, 25/5/1827. Kloeckaert Antonia ging zich vestigen in het huis tussen «Den Bonten Os» en «De Schietspoel». Aldus kregen we drie herbergen naast elkaar.

De Kroon, 17/5/1830. Evenals de voorgaande ging Plasschaert Gillis zich vestigen tussen twee herbergen. Het zijn respectievelijk «De Zilveren Pluym» en «De Hertog van Wellington».

Pokmoer :
De Gouden Kroon, 27/4/1829. Dyserynck Pieter, die tevoren woonde in Waarschoot, wenst in de woning, eigendom vande heer Bovyn, aan de westzijde vän de grote baan leidend van Eeklo naar Waarschoot, een herberg te openen.

Prinsenhofstraat :
Het Prinsenhof, 31/10/1822. Uitbater was hier Pieter De Vos. Vermoedelijk kreeg deze herberg later de meer bekende benaming «Het Boerenholn.

Raamstraat :
De Geluwe pluym, 20/5/1820. Jan Baptist Van Haecke wenst in het «Krommewalstraetje» een herberg te openen, sektie D nr 192. Hedendaags zijn die huisjes verdwenen, ze stonden noord van de Stads meisjesschool.
Op 6/5/1824 wordt de herberg overgenomen door Dominicus De Haeck en dezelfde benaming blijft behouden.

De Graaf Olivier, 7/7/1825. Herbergier: Verbrugge Johan, gevestigd sektie D nr 186.  De huizen werden later opgeslorpt bij de bouw van de melkerij Stassano.

Het Boerken, 5/5/1828. Herbergier Joannes De Groote heropent de van ouds zo genoemde herberg, sektie E nr 795.

De Nachtegael, 6/5/1820. Dagloner-herbergier Francies Van Overberghe opent een herberg in het huis gelegen sektie E nr 776. De hedendaagse herberg «De Nachtegaal» mag niet vereenzelvigd worden met de hier behandelde; eerstgenoemde bevond zich tegenover de nu bestaande.

Raverschootstraat.
Het hof van Commerce, 24/9/1827.  Johan De Busschere, wonend in een nieuw gebouwd huis aan de noordkant van Raverschoot...  In de bevolkingsregisters vinden we hem terug in één der laatste huizen van de wijk Raverschoot.  Wij mogen hieruit besluiten dat het de hedendaagse herberg «In het Stadhuis van Raverschoot» betreft !

Brug over het Leiken en herberg «Het Motjen» te Eeklo vóór 1910.

Prentkaart uit de verzameling van André Verbeke, Gent (afstempeling 14/9/1909).

Zuidmoerstraat :
De Gouden Kop, 3/5/1821.  Herbergier Pieter Laerebeke, voordien wonend op het Schuttershof, erfde het huis van Frans Antoine Van de Poele, aan de noordzijde van de «Suydmoerstraete».  De herberg was gevestigd tussen de Kaaistraat en de St-Theresiameisjesschool, sektie E nr 952bis.

Steenweg naar Gent.
De Nieuwe Afspanning, 22/11/1827.  Joannes Baere neemt de herberg over van Pieter Francies De Groote (zie: Oosteindeken,  «In de Fonteine» ).

Teerlingstraat :
De Truweel, 25/8/1827.  Uitgebaat door Livin De Lancker.  Vermoedelijk aan de zuidzijde van voornoemde straat, tussen de Prinsenhofstraat en de Boelare.

Trekweg:
Het Motjen, 24/5/1821.  Bleker-wasser-herbergier Baele José vestigde zich op het kruispunt van de Leikensweg-Dullaert-H. Consciencestraat, sektie F nr 698.

Vlamingstraat.
Boerinneken, 27/4/1826.  Pieter Braedt neemt de herberg over van Pieter Tourny, maar «moet» de oude benaming blijven behouden.  Gelegen aan de noordzijde van de straat, sektie E nr 1236/3bis.

Zilverstraat :
Princenhof, 18/3/1830.  Waarschijnlijk weinig fantasierijk, nam Beelaert Francies de naam over van een nabijgelegen herberg (zie: Prinsenhofstraat).  De herberg bevond zich aan de noordzijde van de straat, op een viertal huizen van de hoek Zilverstraat-Prinsenhofstraat, sektie E nr 492.
De Olijfboom, 18/3/1830.  De aanvraag gebeurde gelijktijdig met de voorgaande.  Toeval ?...  Of was de uitbater, die Beelaert voorafging, zich nu een paar huizen verder gaan vestigen ?...
De herberg was gelegen aan de zuidzijde van de straat, daar waar tot vóór een paar jaar het makelaarskantoor De Neve gehuisvest was.

Besluit:
Wij willen geenszins beweren dat dit artikel mag aanspraak maken op een absolute volledigheid.  Wèl hebben wij getracht — uit de voorhanden zijnde bronnen — een maximum aan gegevens te putten.

Wij kunnen vaststellen dat:
— Het aantal nieuw opgerichte herbergen, tussen 1820 en 1830, 103 beloopt.
— Het aantal herbergiers in 1825, oude en nieuwe, 72 bedraagt.
— Dit aantal herbergiers in 1830 teruggelopen is tot amper een vijftigtal.

Waaruit wij mogen besluiten dat:
— Er heel wat herbergiers waren die in een tijdsverloop van tien jaar twee- en driemaal een herberg openden.
— De levensduur van de meeste nieuwe herbergen veelal miniem was; sommige bestonden niet langer dan 1 à 2 jaar.
— Het bijna over het algemeen die herbergen waren, welke reeds van vóór 1820 bestonden en van ouds beklant waren, die ook na de wilde race van de twintiger jaren het hoofd boven water hielden.

ERIK DE SMET.

BIJLAGEN
Dat sommige herbergen ook toen reeds de zorgenkinderen van onze politie waren en de gedragingen van de mensen in de grond niet zoveel veranderden, blijkt vOidoende uit de onderstaande teksten (Hollandse tijd) van Bijlagen I en II.
 

Bijlage I.
Politie

WAERSCHOUWINGE

Den commissaris van de politie der stad Eecloo, met veel ongenoegen ondervinden de dat in veel herbergen en kroegen de zoogenaemde herbergkermissen, ofschoon hun zulks nooit toegestaen word, als onder de voorwaerden van strictelijk de wetten der goede politie te observeeren, veelen zig verstouten om hoelang hoe meer tegen alle orders in, de zelve te overtreden, hunne huizen tot laet in den nagt, ja zelve tot bij den morgen open te houden en voor een paer te tappen, waerdoor zij naturelijk oorzaek zijn van veele ongeregeldheden van disquten, vechteriën en baldadigheden door dronkarts langs de straete gepleegd worden de, zoo met vloeken, tieren, schreeuwen en geweld te maeken, waerdoor de burgers in hunne ruste gestoord worden. Ja, zelf zig verstouten brutaliteyten aen de huyzen der vreedzaeme burgers te pleegen met kloppen en bellen aen de deuren, en dus veele van de brooddronkene jongheid zig zoodoende te buiten gaen, dat zulks niet langer door de politie kan geduld worden. Uyt dien hoofde word ider herbergier of kroeghouder bij deezen aengezegd, dat voortaen, aen niemand van hun, wie hij ook zijn zal, toegestaen worden om op zondagen en hoogefeestdagen, zoodanig kermissen te houden, daertoe zoogenaemde meye aen of voor hunne huizen eenige andere teeken van kermis uit te steeken, of speelmans te houden, zullende de zelve ordelijk geweerd worden.
Verder, wanneer in bijzondere gevallen op vrije dagen, zulks zal eens meer toegestaen, zullen zij nog gehouden zijn te zorgen dat hunne huizen zullen gesloten zijn en niet meer getapt en worde na het uer bij de wet bepaeld, op pene van agtervolgd te worden, ingevolge den wetboek der misdaeden en straffen.
Alvoorens deeze waerschouwing te doen zal aen den heer meyer der stad des zelfs approbatie hierop verzogt worden en na de zelve bekomen te hebben, zal hiervf1n een gelijkvormige gezonden worden aen den officier commandant der marechaussées alhier, met invitatie om voor patrouilles, benevens onze veldwagters, daerop nauwkeurig te waeken.
 

Bijlage II.
Politie

Sluyting eener herberg.

Bron: Schepencollege Eeklo — Zitting 26-7-1821.
Burgemeester en schepenen der stad Eecloo,
Gehoord het rapport van den heer commissaris van politie wegens de ongeregeltheden welke ter herberg en wooning van Jan Frans Nijs, woonende in het Paterstraeljen binnen deeze stad, gepleegt worden;
Overwegende dat gemelden Jan Frans Nijs menigmael zich heeft verstout van in tegenstreving van het besluit van den voor deezen heer prefect van den 15 genninal jaer 9, zijne herberg gedurende den nacht open te houden, en drank te verkoopen;  Dat hij dies aengaende verscheyde berispingen heeft gehad, dat hij zelfs voor zulks voor de rechtbank van enkel politie is gecondemneert geweest;
Dat volgens rapport er menigmael ten zijnen huyze des nachts tusschen de lieden die aldaer toegelaeten worden en wel namelijk tusschen den nacht van 22 en 23 dezer maend, grooten twist is ontstaen waerdoor de geheele gebuert is ontroert ende vreedzame burgers van hunne rust berooft zijn geweest;
Dat aldaer ongeregeltheden gepleegt worden die nadeelig zijn aen de goede zeden en strekken tot verderf der jongheyd; Overwegende dat het hoogst noodzakelijk is maetregelen te nemen om de verdere buytenspoorigheden te beletten en de rust en veyligheyd van de goede omwoonders te bevoorderen;
Gezien het art. 58 van het stedelijk reglement, die het bestuer en oppertoezigt over al het geene de gewoone policie aengaet, opvraegt aen het collegie der regeering; Gezien eyndelijk de wet van den 6 maert 1818;

Besluyten het gene volgt:

art. 1. Het word aen gemelden Jan Frans Nijs geordonneerd van op het ontvangen dezer zijne herberg provisionneel tot nader order te sluyten.
art. 2. Hij zal gehouden zijn van seffens het uythangberd of teeken zijner herberg in te trekken.
art. 3. De overtredingen aen de bovengemelde bepalingen zullen gestraft worden met eene boete van één tot zeven guldens, of een gevangenis uyterlijk van dry dagen, het zij afzonderlijk ofwel beyde straffen te samen genomen.
art. 4. Copei dezes zal aen den heer commissaris van politie deezer stad overgemaakt worden, die er de uytvoering van zal bewaken.

Eecloo, den 26 july 1821.

Bijlage III.

UITTREKSELS AANGAANDE VOLKSSPELEN IN DE STAD EEKLO.

— Bron: Schepencollege Eeklo - Zitting 19-6-1823.
Het collegie gezien de rekwest van P.J. Moortgat, herbergier op de groote baan leidende van Eecloo naar Balgerhoeke, daarbij vragende van op het stuk land regt over zijne wooning eene gaaipers te mogen plaatsen om aldaer de oefening met de handboog te laten verrigten.
Is besloten de toestemming te vergunnen, mits de gaaipers te plaatsen op eenen afstand van ten minsten 80 ellen van de groote baan, en van 60 ellen van de straat leidende naar de Krekelmuit...
—  Bron: Schepencollege Eeklo - Zitting 1-2-1824.
De Heeren Serafien Ryffranck en Bernard Bouts ingezetenen dezer stad compareren in zitting en verzoeken de toestemming om eene gaaiperche te mogen plaatsen op het zogenaamde Oud Schuttershof, ten einde aldaar van tijd tot tijd eenige oefening met den handboog te mogen doen...
— Bron: Schepencollege Eeklo - Zitting 17-3-1824.
Jan Baptist Vanzuyt, wonende in de Meulestraet, vraagt om gaaischieting te mogen houden achter zijn huis en prijsvogels te laten schieten...
— Bron: Schepencollege Eeklo - Zitting 21-11-1820.
Gezien de requeste aen hun, door Jean Albert Cornand, herbergier deezer stad gedaen, ten einde te mogen de toestemming verkrijgen om op zondag 24 deezer, naer de goddelijke diensten, ten zijne huize en bijvang op te regten eene prijswinning met de bol.
Overwegende dat er geene redenen bestaen om de vraeg niet toe te stemmen:

Besluyten :

Het is aen gezegden jan Albert Cornand toegestaen op bovenvermelde date eene prijswinning met de bol op te regten, op voorwaerde nogtans dat hij zig schikke naer de in voege zijnde wetten en verordeningen voor de regeltugt deezer stad.

Bijlage IV.

In onderstaande tabellen werden al de herbergiers van Eeklo opgenomen zoals zij voorkomen in de bevolkingsregisters van de stad, voor de jaren 1825 en 1830.  Volledigheid is onmogelijk, vermits enkele herbergiers wellicht onder hun nevenberoep vermeld werden en gezien sommige herbergen een zo kortstondig bestaan kenden, dat zij niet eens in de registers werden opgenomen.

1825	1830
Kerkstraat Dyselinck pieter Couttenier karel Van Hoorebeke pieter
Markt Huyghe bernard De Praet jan-baptist Van de putte ignatius Steyaert marie theresia     (wed. Cornand) De hulsters august Nijs jan francies Plasschaert gillis De Smet jacobus De Raedt pieter De Keyser antoine Kloeckaert jacoba     (wed. D'hondt) Lippens pieter	Piro francies De Raedt felix Van de putte ignatius Steyaert marie theresia     (wed. Cornand) De hulsters august Van de vijver pieter jan Plasschaert gillis De Smet jacobus De Raedt pieter De Smet judocus Cloeckaert jacoba     (wed. D'hondt) De Bruycker johan
Oosteindeken Mestdagh johan Regelbrugge pieter D'hont engel Mariman joannes Van de voorde ignaas De Groote francies Standaert pieter Van Laerebeke pieter	D'hont Angelus Lippens pieter Mariman joannes
Raamstraat Verbrugge johan wed. Van Acker Van overberge pieter
Kaai wed. Van de putte jacob Wulgaert richardos	Van de putte antoine Wulgaert richardos
Kaaistraat Vervaet johan
Patersstraat Spittael jan baptist Van de Walle francies Standaert pieter	wed. Spittael jan baptist Bruggeman bernard Verhé karel
Hondekotstraat Dryoel bonaventura Jolie johannes Baudts bernardus Beyn jacob De poorter jacob Van de genachte jan	Dryoel bonaventura Baudts bernardus Beyn jacob Van de genachte jan
Vlamingstraat De Keyser antoine	Braet pieter jacob
Zandstraat Braet jacob
Cocquytstraat De Rycke pieter De Meyer pieter Van de genachte bernard
Spriet Ottory jan baptist
Brugschestraat Keirsbilck pieter Braet jan Braedt pieter	Keirsbilck pieter wed. De Neve august Braedt pieter
Molenstraat Van Zuyt jan baptist D'hont pieter Bauwens Karel	Van Zuyt jan baptist De Poorter jacob francies Bauwens Karel Gamage francies Tourny pieter Bernaert maximiliaan
Boelare Staelens karel Steyaert jacob Steyaert jan Lampaert bernard Piro francies	Andries bernard Steyaert jacob Teynckinck francies louis
Teerlingstraat De Lancker livin
Prinsenhofstraat Cornand johan	Cornand jan albert
Raverschootstraat Van Waegenberghe johan De Busscher johan	Safijn jacob francies wed. De Busscher
Blakstraat Van Overberghe johan Van de houwe cornelis
Balgerhoeke De Decker pieter Moortgat pieter jan Clyncke karel Haegeman august	Wijngaert karel Klyncke karel francies
Boterhoek Verheecke pieter
St-Jans-goed De Haeck jan francies	De Haeck francies
Blommekens Verzeldert albert	Verzeldert albert
Roze De Keyser Engel
Vrombautstraat Sommel bernard
Oostveld Van Overberghe francies Pauwels jan baptist	Van Overberghe francies Baere johan
Zuidmoerstraat	Van laerebeke pieter
Nieuwendorpe	Nys bernardus Ruckaert johan
Pokmoer	Dyserinck pieter

Herbergen opgericht te Eeklo tussen 1820 en 1830  1 - 2 - 3

Vorig artikel: Publikaties

Inhoud van 1972, jaargang 5

Volgend artikel: Aardenburg in oude ansichten

Inhoudstafels

1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977 1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024