Oud Sleidinge (5)

Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1979, 12de jaargang, nr. 2

OUD SLEIDINGE (5)

Vanaf 1700 is er geen sprake meer van "ketters" en "wederdopers" te Sleidinge, zoals trouwens ook in onze andere parochies. Zij waren bekeerd "en tot betere gevoelens gebracht", ofwel uit de streek vertrokken. De contra-reformatie en vooral de Gentse bisschoppen zoals Mgr Antoon Triest - hadden hun werk grondig gedaan.

Sleidinge kende nochtans vroeger en ook later zijn gebruikelijke zondaars; zoals overal elders vinden wij daarvan de sporen terug in de kerkelijke rechtspraak. Het is zo menselijk.

Petrus de Brabandere verschijnt te Gent voor het geestelijk hof op 3 december 1574 en hij wordt verplicht binnen de maand te biechten en te communiceren bij zijn pastoor te Sleidinge, zoniet zal er tegen hem opgetreden worden als verdacht van ketterij.

Gerardus van Hecke, die onregelmatig de mis bijwoont, moet op 16 juli 1574 twee pond parisis boete betalen te Gent; ook hij is een inwoner van Sleidinge-St-Baafs.

Guido Exteil, barbier te Sleidinge, wordt veroordeeld tot twee pond parisis boete, om op Pinksteren vóór zonsopgang een kleermaker die gans de nacht gewerkt had - het haar te hebben geknipt (vonnis Gent, 14 juli 1570).

Joannes van den Eecke, uit Sleidinge, moet voor de Gentse Officialiteit verschijnen de 15 juli 1569, omdat hij vlees gegeten heeft op de laatste kwatertemperdag met Sinksen en ook hij moet twee pond parisis betalen.

Het begin van de Dorpsstraat te Sleidinge in 1901.

Prentkaart uit de verzameling van A. Ryserhove, Knesselare.

Erger zag het geval eruit van Joannes Lippens. De man was eigenlijk van Evergem. Doch in 1569, op de feestdag van O.L. Vrouw-Hemelvaart, kwam hij in dronken toestand onder de hoogmis de kerk te Sleidinge binnen, begon te dansen en te springen, te vloeken en te zweren en riep ten slotte "dat de papen huerlieden moeder bruyen I" (dat de pastoors hun eigen moeder tot vrouw of tot bruid ten brude, bruyen - nemen). Dat was natuurlijk een verschrikkelijke beschuldiging en heiligschennis. Joannes Lippens moest hierom aan de kerk van Sleidinge dua membra capparum en aan de katedraal twee pond parisis betalen en evenveel voor de bisschop (Officialiteit Gent, 30 september 1569). De man mocht nog van geluk spreken, dat hij er zo goedkoop van af kwam !

Georgius de Backere, zoon van Joannes, uit Sleidinge, die Elisabeth Drieghe uit Evergem defloreerde (ontmaagdde), moet op 18 januari 1571 daarvoor negen pond parisis betalen.

Philippus Gheernaert die Josina sLocx vleselijk kende en zwanger maakte, - prius corrupta, prole gravida, - moet voor de twee vergrijpen vier pond parisis betalen. Beide jonge mensen zijn inwoners van Sleidinge (Officialiteit Gent, 9 maart 1571).

Christofoor van Hecke, uit Sleidinge, ongehuwd, defloreerde Margareta X., uit Evergem; voor beide is er acht pond parisis verschuldigd (idem, 22 april 1575).

Georgius Claeys, uit Sleidinge, heeft zich niet kunnen onthouden van omgang met de weduwe van Joannes Leene; er is drie pond parisis boete voor beide te betalen (idem, 13 januari 1576).

Egidius de Badts, uit Sleidinge, die Catharina Goethals defloreerde en van een kind bevruchtte (prole secuta), wordt voor beide tot negen pond parisis veroordeeld (idem, 26 november 1575).

Laurentius van der Eecke, parochiaan van Sleidinge, defloreerde Maria van Vooren. Hij wordt als de grote schuldige beschouwd, want voor hem alleen geldt de boete van zes pond parisis (idem, 13 januari 1576). Hij werd op dezelfde dag gestraft door het hof, als zijn medeparochiaan Georgius Claeys hierboven.

Adriaan van Kerckhove en Livina sMuncx uit Sleidinge, die huwelijksbelofte deden te Eeklo, toen gelegen in het bisdom Brugge, moeten hierom zes pond parisis betalen en tevens hun trouwbelofte nakomen (idem, 16 oktober 1573).

Petrus Sierens moet de huwelijksbelofte met Theresia Reyniers, beide uit Sleidinge, nakomen en ook het kind erkennen, dat zij intussen heeft gekregen. Maar verder wordt hij niet beboet (idem, 19a, 2 augustus 1758).

Een gezicht op Hooiwege in 1901.

Prentkaart uit de verzameling van A. Ryserhove, Knesselare.

Petronilla Bauts, uit Waarschoot, moet de huwelijksbelofte met Georgius de Pauw, uit Sleidinge, nakomen (idem, vonnis van 6 maart en 13 maart 1724). Zo ook zal Christina van Wassenhove, uit Denderhoutem, haar trouwbelofte met Joannes d'Hooghe, uit Sleidinge, moeten nakomen (idem, 19a, 23 februari 1735). En eveneens vergaat het zo miet Anna-Maria Claeys, uit Sleidinge, die plechtig beloofde te huwen met Georgius de Reu, uit Lovendegem (idem, 19a, 21 mei 1748).

Joannes van Damme echter, uit Sleidinge, loochent onder eed dat er huwelijksbelofte zou bestaan tussen hem en Petronella Heynsens, weduwe van Petrus van den Bossche, uit Lovendegem. En hij gaat inderdaad vrijuit voor het geestelijk hof (idem, 19a, 16 decien1ber 1750).

Petrus Bauwens daarentegen ziet zijn eis van huwelijksbelofte vanwege Isabella van Hoorebeke, uit Sleidinge, door de Officialiteit afgewezen (idem, 19a, 14 september 1720).

Uiteindelijk blijkt (zie hoger, vonnis van 6 en 13 maart 1724) dat Georgius de Pauw, uit Sleidinge, geen huwelijksbelofte deed met Petronilla Bauts, uit Waarschoot ! (Idem, 19a, 10 en 23 januari 1727). En daarvoor moest drie jaar geprocedeerd worden !...

Hetzelfde hof beslist ook dat Judocus van de Walle geen huwelijksbelofte heeft met Catharina Crick, uit Sleidinge (idem, 19a, 23 december 1733).

Een gezicht op Hooiwege te Sleidinge in 1908.

Prentkaart uit de verzameling van A. Ryserhove, Knesselare.

Livina van de Velde, uit Sleidinge, wordt door de Officialiteit op 6 juni 1746 verplicht haar trouwbelofte met Jan-Baptist van Caeckebeke na te komen. Wegens een valse eed die zij doet, loopt zij de kerkelijke censuur op. Gezien zij echter blijft weigeren op de huwelijksv1erplichting in te gaan, wordt zij uiteindelijk ontslagen, maar zij moet van Caeckebeke de geleden schade vergoeden (idem, 19a, 5 november 1746).

Petrus Remmery, uit Oosteeklo, moet met Petronella de Bois, uit Sleidinge, trouwen ofwel een dotatie van 4 pond groot voor haar defloratie (ontmaagding) betalen (idem, 19a, 20 december 1738 en 11 oktober 1742). Deze zaak bleef dus volle vier jaar aanslepen !

Livinus van Veerdeghem, uit Sleidinge, moet het kind van Joanna Vereeken erkennen als het zijne. Hij zal daarenboven 12 pond groot betalen voor haar defloratie en drie pond groot voor de kraambedkosten, plus de alimentatiekosten voor haar kind, - ofwel met haar trouwen (idem, 19a, 28 juni 1752).

Hugo Ferris, licentiaat in de geneeskunde, uit Sleidinge, deed blijkbaar nog iets anders dan zijn patiënten "meesteren", want hij moet eveneens het kind van Joanna van Gelderen erkennen, 100 gulden betalen voor de-floratie, drie pond groot voor de kraambedkosten en verder drie stuivers per dag alimentatiegeld voor het kind (idem, 19a, 25 maart 1758).

Joannes de Coninck, ongehuwd, uit Sleidinge, bekent voor het hof huwelijksbelofte gedaan te hebben aan Passschasia X., uit Sleidinge, maar loochent het vaderschap van haar kind (idem, 7 april 1734).

Andreas van de Walle, uit Sleidinge, wijst resoluut het vaderschap af van het kind van Catharina Criel; zijn naam wordt dan ook in het doopregister van de parochiekerk, op bevel van de Officialiteit, geschrapt (idem, 19a, 10 april 1734).

Georgius van de Voorne, uit Sleidinge, gehuwd, pleegde vóór acht à negen jaar overspel met Margareta X., thans gehuwd met Joannes de Spruijt. Hij moet daarvoor tien pond parisis boete betalen, terwijl het overige hem kwijtgescholden wordt, gezien het zolang geleden is (idem, 18 april 1572).

Petronilla Gaelens en Bernardus Dierick, beide ongehuwd te Sleidinge, leefden in konkubinaat. Beide moeten voor het publiek konsistorie vergiffenis vragen, alsook biechten en communiceren, hij rond Sinksen, zij rond Sinksen, O.L. Vrouw-Hemelvaart en Allerheiligen. Zij moet daarenboven maandelijks tot einde oktober het rozenhoedje bidden en hij tot Sinksen wekelijks het rozenhoedje en de zeven boetepsalmen bidden. Samen zullen zij ook de proceskosten betalen (idem, 19b, 23 april 1783).

Joanna de Reu, jongedochter te Sleidinge, die een kind verwacht in gevolge incestueuse of bloedschandige omgang (in secundo consanguinitatis gradu lineae transversae), wordt veroordeeld door het geestelijk hof om binnen de acht dagen aan haar pastoor voor twee getuigen geknield vergiffenis te vragen. Zij zal ook een generale biecht moeten spreken en communiceren, gedurende een gans jaar aanwezig zijn in hoogmis en sermoen en verder maandelijks biechten en communiceren (idem, 19b, 27 september 1764).

Jan-Baptist Lippens, weduwnaar, die incest pleegde met Joanna Christiaens, ongehuwde (consanguineus in tertio gradu), beide uit de parochie van Sleidinge, met een kind in verwachting, moeten vanwege de Officialiteit voor de pastoor en twee getuigen, geknield en blootshoofds, vergiffenis vragen. Zij moeten verder biechten en communiceren en samen 58 pond 1 schelling parisis proceskosten betalen (idem; 19b, 4 mei 1768; Gent, Rekeningen 1766-1768).

Petronilla Lippens zoekt in 1795 kerkelijk te scheiden van haar man, Joris Vermeire, uit Sleidinge. Wellicht werd haar vraag niet ingewilligd (idem, 19c, 16 september 1795).

Dit is een korte "bloemlezing" uit de kerkelijke bestraffingen in de periode 1569-1795, voor wat de parochie Sleidinge betreft (J. De Brouwer: De kerkelijke rechtspraak en haar evolutie..., Tielt 1971-72).

De gewone menselijke vergrijpen en miseries duiken erin op. Maar wanneer men bedenkt, dat er naast die paar tientallen ongelukkige parochianen die te kort schoten, duizenden zijn geweest die gedurende dezelfde periode te Sleidinge ongekend, eerbaar, werkzaam en devoot hebben geleefd, dan kan ons oordeel nog zeer mild zijn. De "publieke zondaars" vertegenwoordigden toen zeker niet 1% van de bevolking... Dus kon de Sleinse gemeenschap alleszins als zeer rustig en moreel gaaf beschouwd worden.

(Wordt voortgezet)
ALF. RYSERHOVE

Separator

Oud Sleidinge 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

Inhoudstafels

1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977
1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking : 21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024