Een Stam Claeys uit Waarschoot meer dan vier Eeuwen in Kaprijke

III b Pieter CLAYS

z.v. Aernout Clays (II a) en Catharina Buysse

° Waarschoot 15/4/1628
x Georgia Stockman
† Adegem 19/9/1653

Pas negen dagen na zijn geboorte op 15 april 1628 werd Pieter op 24 april gedoopt. Voorwaar vrij laat voor die tijd ! Maar ja, heel rustig was het nog niet in die streken en de peter die zijn naam gaf aan de pasgeborene moest in Kaprijke verwittigd worden en naar Waarschoot trekken ! De meter was Judoca Buysse echtgenote van Zeger de Brabantere uit Sleidinge.

Hij huwde met Georgia Stockman, maar was amper 25 jaar oud toen hij reeds op 19/9/1653 in Adegem overleed. Hij werd met de hoogste dienst in de kerk zelf begraven. Zijn weduwe bleef achter met 1 kind Maria—Mayken in de omgangstaal—en hertrouwde op 2 juni 1654 met Laurens De Brabandere, een zoon van Laurens en Maria De Muynck en aldus een broer van haar schoonzus (zie Judocus IIIc). Zij werd op 27 maart 1679 met de hoogste dienst in een graf begraven in Adegem. Ze was 52 jaar oud.

Uit zijn staat van goed van 28-4-1654 zien we dat Pieter enkel grond erfde van zijn moeder Cathelijne Buysse; zijn vader Aernout leefde immers nog: het was 450 roeden land op het graafschap Evergem en 1 gemet en 5 roeden bos op Waarschoot, genoemd het Hurrelbosch.

Pieter had 4 koeien die geschat werden op 15-16-8 ponden en 2 zwijnen op 3-17-0 ponden. Naast de vruchten op de zolder en in de schuur, het brandhout en hout buiten, de mest, werd ook allerlei materiaal geschat. Vermelden we in huis "een tafel, een wieghe, 2 poffetten ende 6 stoelen" voor 0-16-8 ponden en een bed van 6-17-0 ponden; als kleren "een mantel, een wambuis, 1 brouck en eenen lijfferock" voor samen 7-2-0 ponden.

Daarentegen moest er van de bate nog 3-2-0 ponden afgetrokken worden voor de pastoor en de koster van Adegem voor de uitvaart, nog wat kleine achterstallen van landpacht, en lonen voor de 2 knechten.

Uiteindelijk sloot de staat van goed toch met een positief saldo van 95-8-2 ponden. (20)

Hun enig overlevend kind, Maria die in Adegem op 7/1/1652 geboren werd was amper anderhalf jaar oud toen haar vader stierf. Haar moeder hertrouwde vlug met Laurens De Brabandere. Jan Claeys en Gillis Dondermans waren voogden over haar. Maria's zusje Elisabeth werd posthuum in Adegem geboren op 23/2/1654 en overleed er reeds op 7 maart 1654.

Op 19-jarige leeftijd huwde Maria met Cornelis Willems, de weduwnaar van haar stiefgrootmoeder (zie II a). Cornelis werd in Adegem geboren op 8/1/1636, de zoon van Franciscus en Magdalena De Decker. Het huwelijk werd voltrokken in Brugge op 19/7/1673, met dispensatie van de bisschop van Brugge en met Maria's stiefvader Laurentius De Brabandere en Anthonius De Wert als getuigen. Het wordt een huwelijk met geschiedenis !

Immers Cornelis pachtte na de dood van Maria's grootvader Aernout het hof te Praet en Maelecotte, toen hij met Aernout's weduwe Elisabeth Dondermans trouwde. Maar de familie Van der Speeten (elders Van Spiete) geraakte in financiële moeilijkheden en verkocht de 2 leengoederen in 1686.

We lezen letterlijk (21): " een leen ghenaempt het hof te praet, groot een hondert een ghemet ende tsestich roen wezende thiende vrij, gheleghen binnen den Ambachte van Maldeghem op de prochie van Adeghem in 't quaertier dat men noempt Balgerhoucke, consisterende in achtthien dystincte partijen…" waarvan het eerste als volgt werd beschreven: "alvooren de grondt van de behuysde hofstede met een cleyn stucxken landt aen westhouck groot 4 ghemeten zes roeden… commende met een dreve noortwaert tot aen de Maelecottestraete loopende naer de Ghentsche Lieve…" En ten slotte "… een leengoet ghenaempt Malecotte groot per nieuwe landmaete 38 ghemeten en 86 roeden gheleghen binnen de ghemelden Ambachte van Maldeghem ende op de prochie van Adeghem bestaende in de naevolgende 8 partijen…"

Beide leengoederen zijn belast met een rente van 25 ponden grooten per jaar à 6,25% en een tweede van 6 ponden 5 sch grooten per jaar, ook à 6,25% ten voordele van Juffrouw Magdalena Scholliers weduwe van Sieur Cornelis De Gortere tot Antwerpen.

Geen wonder dat Cornelis moest lenen. Nochtans heeft hij de gronden, geërfd en verkregen tijdens het huwelijk met Elisabeth Dondermans verkocht en bezette renten afgelost. Ook gronden, afkomstig van Maria's moeder Georgia Stockman, en van Denys Clays, Maria's oom in Waarschoot, werden verkocht.

Anderzijds behield hij een kleine 5 gemeten land en meers in Adegem uit successie van zijn moeder Magdalena De Decker, dochter van Pieter, 1/6 van 8 gemeten van een hof met land en bos in Eeklo, ten noorden van de Balgerhoekstraat, afkomstig van zijn vader Franchois Willems en 454 roeden land ten westen grenzend aan de Malecottestraat, geërfd van Maria's grootvader Aernout.

Daarentegen wisselde hij het land en bos dat Maria erfde van haar vader Petrus, in Evergem en Waarschoot voor dichtergelegen gronden.

Maar daarmee is de koopwoede en handel in onroerende goederen hoegenaamd niet af !

Vooraleer hij Praet en Malecotte verwierf kocht hij nog:

330 roeden in Eeklo, ten noorden aan de "Suytstraete" (1673)
1091 roeden land ten oosten aan vorig land (1680)
290 roeden land ten noorden aan vorig land en ten zuiden aan de Zuidstraat (1680) genoemd "het Assebilcxken"
1 gemet 150 roeden bos in Waarschoot "den Bellaubosch", gekocht van Aernoudt Clays en Marie Blondeel. (1678)
618 roeden land in Eeklo op Balgerhoeke, ten noorden aan de Balgerhoekstraat (1680)
182 roeden land ten noorden aan vorig stuk en ten zuiden aan de Zuidstraat (1680)
4 gemeten land, ten noorden aan de Balgerhoekstraat en ten zuiden aan de Zuidstraat (1681)
hofstede en land van 6 gemeten en 38 roeden ten zuiden aan de Balgerhoekstraat (1682)
400 roeden meers in de Balgerhoekse meersen, ten zuiden aan "den dweirsgracht jeghens de langhe meekens" (1683)
274 roeden meers in Adegem bij het "steentiensstraetken" zijnde de helft van 548 roeden waarvan de andere helft geërfd werd van zijn moeder. (1682)
2 gemeten 82 roeden in de Balgerhoekakker (1683)
de 5 delen van 6 (waarvan reeds 1/6 geërfd van zijn vader Franchois) in een hof met 8 gemeten land en bos in Eeklo, ten noorden van De Balgerhoekstraat, gekocht tussen 1685 en 1692 van de broer en 4 zusters van Cornelis.

Maar na 20 jaar huwelijk ging Maria terug naar de eeuwigheid: ze liet 7 kinderen achter: Frans 19 jaar, Marie 18 jaar, Pieter 17 jaar, Cornelia 12 j, Cornelis 8 j, Jan 7 j en Magdalena amper 3 maanden oud. Pieter Claeyssen fs. Jan, die gehuwd was met Cornelis zuster Jacquemijne, en Joos Claeys gehuwd met Joosijntje De Brabander (niet verwarren met III c, en waarvan het familieverband nog een vraagteken is) waren voogden over de wezen (22).

Voor Cornelius zit er niet veel anders op dan hertrouwen ! Stel u voor: met zeven kinderen waarvan het jongste 3 maand oud is, op een hof van meer dan 140 gemeten ! Nog hetzelfde jaar nam hij Jacoba Himpe, weduwe met 1 kind van Jacques De Wilde, als derde vrouw.

Toen Cornelius in Adegem op 16 april 1707 voor goed zijn hoofd neerlegde, waren Cornelis, Marie en Cornelia ook reeds gestorven, Pieter en Frans reeds meerderjarig, Jan bijna 25 jaar en Madeleine nog wees. Hij had geen kinderen uit zijn eerste huwelijk met Elisabeth Dondermans en geen uit zijn derde huwelijk.

Ook na het overlijden van Maria Claeys kocht Cornelis nog enkele gronden:

hofstede van 150 roeden en 3 gemeten en 260 roeden land, allemaal grenzend aan het leen van Malecotte.
4 gemeten en 50 roeden land grenzend ten noorden aan de "Ghevelbeke"
200 roeden land nabij de molen.

Bij de beschrijving van al wat er op het hof was, valt ons oog vooral op de "5 hoenders, eenen haene ende omtrent de vijftich coppelen duyven…" voor 2-1-8 ponden; de 85 "beyteschaepen met de lammers" voor 63-15-0 ponden; de 20 "oude weers" voor 18-10-0 ponden en de 53 "jaerlynghen" voor 29-3-0 ponden.

Bij de schulden valt ons het grote aantal wieders en wiedsters op en verder ook maaiers die nog betaald dienden te worden. Cornelis Vande Kerckhove was reeds 40 jaar dienstknecht op de hoeve en hij kreeg 51-13-4 ponden achterstal. Voorwaar geen klein bier: daarmee had hij een kudde van meer dan 50 schapen kunnen kopen !

En voor het eerst in onze familiegeschiedenis vinden we kosten voor een "saerck over het graf van den overleden", waarvoor 7-14-0 ponden worden neergeteld zonder de arbeid.

Ondanks een totale schuldenlast van 663-1-2 ponden wordt Cornelis' staat van goed toch nog afgesloten met een positief saldo van 570-0-8 ponden en 6 deniers. (21)

Inleiding
Inhoudstafel
Overzicht I - Overzicht II - Overzicht III
Doorzoek onze Claeys website

Meer stambomen