De Schuttersgilde van Sint-Joris of van «Den Staelen Voetboge» te Eeklo

Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1974, 7de jaargang, nr. 3

De Schuttersgilde van Sint-Joris
of van «Den Staelen Voetboge» te Eeklo

(VERVOLG)

Dat de hulp niet werd ingeroepen is heel normaal, wanneer we weten dat zowel het stadsbestuur als onze beide gilden een Luthers gezinde hoofdman hadden.

Tot 1616 vinden we geen gegevens meer over de gilde. Eeklo lag verwoest en verlaten. Op 22 augustus stuurden vooraanstaanden een verzoekschrift naar de Raad van Vlaanderen, waarin ze de heroprichting van de gilden vroegen. (11)

In de 2e helft van de 17e eeuw kenden onze gilden opnieuw een hoogtepunt. In 1682 krijgen we bij de zoveelste heroprichting een nieuw reglement. Het is dit dokument dat volledig bewaard is gebleven en dat we hier weergeven :(12)

Reglement ende ordonantie vernuwt ende gemaeckt bij connig, deken ende eedt generaele guldebroeders vanden Eedelen Ridder Ste Joris onderhouden met den staelen voetboge binnen dese stede keure ende vrijhede van Eecloo op den 15 augustus 1682.

art 1 Alvooren dat alle guldebroeders schuldig sijn te betoonen ende bewijsen alle behoorlijk respect aenden coning en die van den eedt ende aen elcanderen gelijck sij tot nog toe hebben gedaen op peyne van gecoregeert te worden ter discretie van deken en die vande eedt.

art 2 Item ten sij geweten wij van den eedt sijn tot welvaeren van onsen gulde, soo sullen der gecosen worden drij guldebroeders namentlijck houderIingen, de gone sllllen sij vande eedt danof den deken sal presideren ende selve gecosen sijn schuldig te dienen den tijdt van twee jaeren.

art 3 Item vermag den deken met die van den eedt alles te doen en te laeten dat sij sullen vinden te behooren altijts oorboor (eerbaar ?) ende profitabel voor onsen generaelen gulde, wel verstaende dat den selven deken nogte die van den eedt, niet en sullen verneegeren te stigten eenige processen ofte die behouders ten sij alvooren sij daer toe hebben schriftelijck advis van fameuse advocaten, ende consent vande generaele guldebroeders.

art 4 Item den deken met die van den eedt hebben de overhant over den generaelen gulde de selve vermogen jaerlijckx op te regten een tamelijcke maeltijdt daer inne ider guldebroeder moet betaelen gelijck sij oock moeten doen in alle lasttn van onsen gulde, danof hier naer nog meer sal geseyt worden nemaer sal den coning alleen vrij sijn in alle tairingen die in sijnen tijdt sullen worden gedaen ende oock inde prijsen welverstaende dat hij schuldig te betaelen sijne cotte in alle niuwe wercken ende reparatien.

art 5 Item deken eH die vanden eedt vermogen te stellen onsen Balliu, die gehouden sal sijn o[fitie te bedienen den tijdt van drij jaeren immers, soo lanck als 't deken ende vanden eedt sal goetduyncken.

art 6 Item den deken met die vanden eedt vermogen te stellen de cornette die schuldig is te bewaeren den standaert en den selven als naer gewonte te voeren inde processie en daer het verheyst op peyne van te verbeuren t' elck reyse eeen boete van thien stuyvers, immers ter discretie van deken en die van den eedt en is oock den cornette schuldig op het versoeck vanden deken mede te wesen inden eedt.

art 7 Item sal den coning oock hebben sijnen voys nevens die van der eedt die gehouden sal siJn te bewaeren de keten van onsen gulde.

art 8 Item moet den deken met die vanden eedt, alle jaeren te stellen eenen besorger naer gewon te, die (gehouden is te bedienen sijn offitie den tijdt van twee jaeren als hier naer breeder sal geseyt worden.

art 9 Item sijn ende sullen alle guldebroeders gehauden sijn te compareren in onsen hove op Ste Joris dag en dat in elck jaer op al sulck ure als vanden cnaepe, hun sal worden gedagvaert op peyne van te verbeuren eene boete van ses groote, omme van onsen hove met den coning en de generaele guldebroeders naer gewonte te gaen naer de kercke, op peyne van te verbeuren eeen boete van ses groote ende gone niet gevonden en sal worden inden choor ende offere, sal verbeuren eene boete van thien groote en de gone uyt de kercke gaen voor dat de misse gecelebreert sal wesen en niet en convoyere den coning naer onsen hove, sal verbeuren eene boete van ses groote, en die niet en compareren op den selven dag sal incureren de voornoemde boeten hier vooren gespecificeert en is den Balliu van onsen gulde danof notitie te houden.

art 10 Item is elcken guldebroeder gehouden te compareren in onsen hove, en camere op den tweeden sinxendag heylig sacramentsdag, op den 15 dag van Augustus alle jaeren en hen laeten vinden s'morgens eer dat de klocke seven uren sal geslaegen sijn op peyne van te verbeuren eene boete van twee groote omme van daer (naer gewoonte) te gaen haelen met deken, cornette ende generaele guldebroeders den coning, op peyne van te verbeuren eene boete van vijf grooten. Alle guldebroeders moeten hun oock laeten vinden in onsen hove ten negen uren s'morgens op de voorseyde daegen omme van daer te gaen naer de kercke op peyne van te verbeuren eene boete van ses groote, en hij niet gevonden en wort inde kercke, choor ende offere sal verbeuren eene boete van ses groote, en is schuldig den Balliu danof notitie te houden en wien niet en compareren op de voorseide dagen sal incureren alle de costen als hier vooren geseyt is.

Grote prijsschieting voor de handbooggilde van Eeklo, in 1901, op de woensdag van Eeklo-kermis.

Foto: Bernard Delagaye.

art 11 Item en sal men niemant en moeten dagvaerden op den geseyden derden sinxendag, heylig sacramentsdag op den 15 dag van Augustus, maer elck is schuldig en gehouden te compareren op de geseyde daegen sonder daer toe gedagvaert te sijn, ten waere hij hadde wettelijcke redenen in sulcken gevalle is hij schuldig daegs van te vooren te geven schriftelijck betoog aenden Balliu van onsen hantteecken met de clausule waer omme hij niet en konde compareren, in sulcken gevalle sal den Balliu danof comunicatie doen aenden deken en die van den eedt, de welcke naer bevint vanden non comparant ten naeste vergaederinge op de selve gehoort hebbende ofte hem gedagvaert hebbende door onsen Balliu, sal den deken met die van den eedt naer bevint vande redenen de voorseyde boete promtelijck ofte alst hun goet duyncken sal ordonneren te betaelen in handen van hunnen besorger, den gonnen den ontfanck is hebben de en sal de gone de selve boete gecomiteert: hebbende promtelijck die moeten betaelen in handen van den voorseyden bezorger op peyne dat de selve t'hunnen laste bij somatie en executie verhaelt sullen worden inder voegen ende maniere vermag den deken met die vanden eedt, alle boeten begrepen in dese, onse ordonan tie te modereren en ordoneren als voorseyt is, en is den deken danof schuldig register te houden.

art 12 Item sal men niemant van nuvoort aenrekenen alven gelaege, maer sal elcken guldebroeder gehouden sijn te betaelen in alle costen ende lasten als nog geseyt is. sijne cotte nog min nogte meer, ofte hij in alles bij en present hadde geweest.

art 13 Item is elcken guldebroeder schuldig te compareren op de gaeydagen op de boete van thien groote al waert dat die geschiede extraordinaire.

art 14 Item en vermag niemant bedrijven in onsen gulde t'sij ordinaire, ofte extraordinaire, vergaderinge eenige impertinente moetwilligheyt mitsgaders elcanderen te injurieren ofte te doen eenig schandael, op peyne van te verbeuren eene boete ter discretie vanden deken en die vanden eedt behoudens dat die niet en exidere de drij guldens al hadden sulke misbruyckers tusschen elcanderen eenige questie ter wat cause het soude mogen wesen.

art 15 Item als 't godt belieft dat sal komen te sterven eenen guldebroeder of guldesustere van onsen gulde, is den besitter ofte besitterigge gehouden te doen advertentie aenden cnaepe van onsen gulde, en door hem moeten doen dagvaerden alle de guldebroeders van onsen gulde, de selve dan aldus gedagvaert sijnde sijn schuldig te compareren in onsen hove op sulcken ure als van wegens den cnaepe hun sal worden gedagvaert, op de boete van vier groote omme van daer te gaen naer den huyse met den generaelen gulde van den overleden guldebroeders ofte guldesusters op de boete van vijf groote, omme vandaer het doode lighaem te haelen, en van daer te draegen naer de kercke naer gewonte, op peyne van eene boete van thien groot en wie van de guldebroeders ofte haer lieden domestiken niet worden gevonden in de kercke ofte choor en om te offeren over de ziele vanden overledenen danof hij is niet excuserelijck in't regaert van d'offerande.

art 16 Item als eenen guldebroeder ofte guldesuster van onsen gulde is overleden ende ter aerden gedaen is den besitter ofte besitterigge hunne hoors ende naerkomers in solidum schuldig te betaelen in handen van onsen besorger den gonen den ontfanck is hebbende voor de doodtschult de somme van ses guldens t'sij dat hij onsen voorseyden gulde hebben doen dagvaerden als hier vooren geseyt is ofte niet, welcke doodtschult tot laste vanden besitter ofte besitterigge hunne hoors en naercomers in solidum bij somatie en executie verhaelt sal mogen worden.

art 17 Item den deken met die van den eedt vermogen te aenveirden alle persoonen willende komen in onsen gulde duynckt het hun goet mits betaelende voor incomen drij guldens in profijte van onsen gulde en dat sij verclaeren onder solemnelen Eede te onderhauden ende doen onderhouden dese onse ordonnantie en de selve hunne jeture weduwe hoors ende naercomers in solidum en in't geheele den inhouden van diere hauden voor gecondemneerde, daer en boven verclaeren onsen gulde ende al wat den selven aengaet vooren te staen als hun eygen goet, den eedt aldus gedaen sijnde sal den selven guldebroeder genieten al wat eenen guldebroeder genietende is, ende is hij schuldig te betaelen in alle casten ende lasten van onsen gulde gelijck alle guldebroeders schuldig sijn.

art 18 Item niemant en vermag te scheeden uyt onsen gulde op wat pretext het soude mogen wesen ten waere hij haedde legetime redenen en verclaerde voor den deken en die van den eedt door sober gestaethede niet langer en konde betaelen sijne cotte inde lasten van onsen gulde in welcken gevalle hij gestaen sal mits betaelende voor uytscheeden contant negen guldens, nogtans vermag den deken met die van den eedt door het aensien vande sober gestaethede de voorseyde somme te remedieren naer hun goetduyncken, de betaelings moet gebeuren in handen vanden deken en is den deken schuldig danof register te houden.

art 19 Item als eenen besorger van onsen gulde gedient heeft een jaer is schuldig naer dat sijnen mede besorger sijne rekeninge sal gedaen hebben te nemen den ontfanck en uytgeef van onsen voorseyden gulde duynckt het den deken en die vanden eedt goet.

art 20 Item tot het afnemen vanden voorseyden eedt en is niemant gequalificeert dan den Balliu van onsen gulde, gelijck van houde tijden is geuseert geweest dan in sijn absentie den deken ofte imant vanden eedt mogen afnemen behoudens dat het altijdt geschiet als hier vooren geseyt is, ende ten minsten ter presentie van twee gulde broeders op peyne van nulliteyt ende is den deken dan schuldig register te houden.

art 21 Item de besorgers van onsen gulde sijn schuldig te doen en te laeten al het gone hun van wegens den deken en die vanden eedt sal worden geordoneert op peyne van te betaelen alle casten schaden ende intresten, die onsen gulde doorsijne negligentie soude kunnen te lijden ende selve sijn oock schuldig sonder eenig vermaere op de ordinaire vergaederinge van onsen gulde te vorsien van goet bier op peyne als voorseyt is.

art 22 Item vermag den deken en die vanden eedt te maken eene rolle inhoudende de naemen ende toenaemen van onse guldebroeders, en als 't gevalt dat onsen gulde belast is met eenige schulden soo van tairinge, 't maken van eenige niewe wercken als andersins, de selve tairinge, wercken en andere lasten opgenomen sijnde bijden deken en die vanden eedt, danof te maken eene rolle als vorseyt is met pertinente taxatie hoe vele de cotte van ieder guldebroeder komt te bedraegen, de selve rolle aldus gemaeckt sijnde ende geteeckent bij den deken en die vanden eedt sal den besorger van onsen gulde de selve tot laste van ider guldebroeder bij somatie de executie mogen verhaelen en is den besorger vanden voorseyden ontfanck schuldig te doene rekeninge als hier naer geseyt sal worden, den deken is oock schuldig van alles register te houden.

art 23 Item den besorger den ontfanck hebbende is gehouden te doen rekeninge bewijs en reliqua en dat van alle costen ende lasten die onsen gulde gehat heeft, ofte moeten hebben als vooren geseyt is article 21. De selve is hij schuldig behoorlijck te stellen in geschrifte en die te presenteren aen deken en die vanden eedt, welcke rekeninge hij schuldig is te doene ontrent heylig sacraments dag, immers ten vermaene vanden deken en die vanden ecdt op peyne van te verbeuren een boete van vijf schellingen grooten en te betaelen alle costen, schaeden ende intresten ende met min sal den deken en die vanden eedt hem tot het doen vande voorseyde rekeninge faitelijck mogen executeren.

art 24 Item moeten alle rekeningen van onsen gulde geschieden op ordinaire vergaederinge, ofte extraordinaire in opene camere ten aenhoore van een ider guldebroeder.

art 25 Item de rekeningen van onsen gulde aldus gedaen sijnde sal bij den rendant deken en die vanden eedt geteeckent worden en sal d'oreginele rekeninge bewaert moeten worden inden koffer van onsen gulde nemaer sal den rendant gegeven worden eenen doebel indien hij die versoeckt.

art 26 Item de rekeninge gedaen ende gearesteert sijnde, sal het slot van diere tot laste vanden rendant geleyt mogen worden ter executie nemaer indien den rendant bij slote van sijne meer geseyde rekeninge is goet keurende als hier meer hebbende uytgegeven dan ontfangen, sal aen hem danof verleent worden bij deken en die vanden eedt eene rolle inhoudende alle de naemen en toenaemen vande guldebroeders met taxatie hoe vele dat ider guldebroeder daer inne moet betaelen, welcke rolle geteeckent sijnde bijden deken, sal hij rendant elckx cotte mogen verhaelen tot laste van ider guldebroeder bij executie als nog hier vooren geseyt is article 22.

art 27 Item als't gevalt ofte gebeurt dat men is schietende de ordinaire prijsen ende questie is wie die sijn toekomende sal den Balliu van onsen gulde moeten slaen de handt aen den prijs in queste sijnde, en die moeten bewaeren t'elckx regte, de gone sustinerende is, dat hem den selven prijs is toekomende en vermag sijn niet te betaelen in regte voor wat reghters het soude mogen wesen sonder alvooren daer toe t'hebben schriftelijck consent van deken en die vanden eedt op peyne van te verbeuren eene boete van eenen gulden en daer en boven te verlies en de geregtigheyt die hij is pretenderende aenden voorseyden prijs en sal men den selven geven aen sijn partije, den deken en die vanden eedt hebben den tijdt van drij maenden tot het geven van het voorseyde consent wel verstaende nogtans dat den gonen regt heeft aenden meer geseyden prijs, alle costen, schaeden ende intresten sal mogen verhaelen aen sijn partije.

art 28 Item den Balliu van onsen gulde is gehouden te houden notitie van alle boeten in dese onse ordonantie begrepen en die over te bringen t'elcke ordinaire vergaderinge aenden deken en die vanden eedt om bij hun gesien te worden en de selve t'haerlider ordonnantie te doen betaelen als hier vooren article II is geseyt op peyne dat men alle de boeten bij imant gecomitteert t'sijnen laste sal verhaelen.

(vervolgt)
ERIK DE SMET.

__________________________

(11) Het verzoekschrift werd volledig gepubliceerd in het artikel over de St Sebastiaansgilde, Ons Meetjesland, jg 6, n° 1, pp. 29-30.

(12) RAG. Maldegem, n° 936.

Separator

De Schuttersgilde van Sint-Joris (1ste deel) (3de deel)

Inhoudstafels

1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977
1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking : 21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024