Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1974, 7de jaargang, nr. 3

DE MUNTEN VAN VLAANDEREN (8)

Karel II : 1665-1700

In 1665, bij het overlijden van Philip IV, was Karel II slechts 4 jaar oud.  In 1666 werden reeds de eerste munten met zijn beeldenaar geslagen en dit tot het jaar 1700.

Hij was ziekelijk en stierf heel jong.  Waar in 1666 de munt een kinderkopje weergeeft, in 1680 een jongeman met brede das, was dit in 1684 reeds een magere man en in 1686, dus op 25-jarige leeftijd, toont zijn beeltenis ons een man van jaren met vermoeid gelaat. Er zijn dus 4 typen van munten van dezelfde soort, volgens de ouderdom van de graaf.

Voor Vlaanderen werden in het muntatelier te Brugge 12 soorten munten geslagen, waarvan de drie voornaamste zijn :

1) de dukaten: zilveren munt van 32,48 gr. - aantal 1.185.086.
Vz : rond de beeltenis: Carol II D.G. Hisp et indiar Rex 16 lelie 66. rond twee leeuwen met wapenschild.
Kz: Archid. Aust. Dux Burg. Co Flan etc.
2) de patagon : zilveren munt van 28,10 gr. - aantal 1.792.816
Vz: stokkenkruis met gulden vlies, tekst als hiervoor
Kz: rond wapenschild, tekst als hiervoor.
3) het oord: koperen munt van 3,82 gr. - aantal 19.195.000.
Vz: wapenschilden met zelfde tekst er omheen.
Kz : wapenschild met zelfde tekst er omheen.

Als grote gebeurtenis op muntgebied is tijdens de regering van Karel II het volgende aan te stippen: tot nu toe werden de stukken met de hamer geslagen. Vanaf 1691 werd geslagen met de slingerpers, welke voor het eerst stukken produceerde, mooi rond en overal even dik.

Alleszins een belangrijke verbetering.

Philips V en Karel III :

Rondom deze vorsten werd op internationaal vlak een harde strijd geleverd.  Philips V gesteund door Lodewijk 14 van Frankrijk moest het onderspit delven in het voordeel van Karel III, geholpen door Engeland en Oostenrijk.

Door het verdrag van Aken komt een einde aan het Spaans tijdperk en wordt het Oostenrijks huis bij erfopvolging graven van Vlaanderen.  De muntslag voor Vlaanderen was eerder beperkt tijdens deze troebele tijden want benevens wat minder interessante stukjes werden voor Philips V geslagen
   36.014 Patagons
   33.472 Schellingen.

Voor Karel III
   80.210 Patagons
     6.825 halve patagons
dit alles volgens het gekende type, doch met hun beeltenis.

Het muntatelier van Brugge, een der oudste en bedrijvigste van de Nederlanden, was stilaan gedoemd om te verdwijnen, dit niettegenstaande het hevige verzet van de Staten van Vlaanderen en van het Stadsbestuur van Brugge.

Albrecht en lsabella : Dubbele soeverein (goud).
Albrecht en lsabella : Tweekwart-soeverein (goud).
Albrecht en lsabella : Dukaton (zilver).

In feite is de periode welke we hierna beschrijven en gewijd aan Maria Theresia, de laatste bedrijvigheid van het muntatelier van Brugge.  Dank zij de slingerpers zijn deze munten van de allerhoogste kwaliteit en een gegeerd bezit van menige private verzameling.

Maria- Theresia :

Het is onloochenbaar dat de munten van Maria-Theresia, te Brugge geslagen, behoren tot de zeldzaamste en meest gezochte van dit tijdperk.

Aan te merken valt dat de lelie als kenmerk van Brugge wordt vervangen door een leeuw.

1) Dubbele Souverein: goud 11 gr. 11.
Vz. MAR(ia).TH(eresia).D(ei).R(omanorum).
JMP(eratrix).G( ermaniae).HUNG(ariae).
BOH(emiae).R(egina).
Gekroond borstbeeld naar rechts.
Op de arm R(oettiers).
Kz. ARCH(idux).AUS(triae).DUX.BURG(undiae).
BRAB(antiae).C(omes).FL(landriae).
Wapenschild van Oostenrijk en Bourgondie -
onderaan boven datum, een leeuw.
2) Souverein: goud 5 gr. 56.
tekst en beeltenis zoals hierboven.
3) Dukaton: zilver 33 gr. 20.
de tekst is dezelfde als op de goudstukken doch de wapenschilden zijn als volgt: Oostenrijk-Brabant-Vlaanderen-Milan.
Met op de rand: Justitia et Clementia.
4) Halve Dukaton: zilver 16 gr. 50.
Zelfde tekst als hiervoren. 
5) Kwart Dukaton: zilver 8 gr. 25.
Zelfde tekst als hiervoren. 
6) Een achtste Dukaton: zilver 4 gr. 08.
Zelfde tekst als hiervoren.
7) Dubbele Schelling: zilver 9 gr. 90.
Zelfde tekst en wapens als hierboven, doch inplaats van het borstbeeld van de Gravin, komt een opstaande leeuw, met in de rechterpoot een zwaard, de linker rustend op een wapenschild.
8) Schelling: zilver 4 gr. 93.
Zelfde als hierboven.
9) 5 sols: zilver 4 gr. 66.
Zelfde tekst doch op de Vz : gekruiste stukken van Bourgondie
op de Kz : wapenschild Oostenrijk-Bourgondie.
10) 10 oorden: zilver 2 gr. 51.
juist als voorgaand stuk, doch op halve grootte.
11) en
12) Dubbel oord en oord:
deze veel gebruikte en prachtige koperen stukjes van resp. 12 gr. 38 en 3,75 gr. dragen juist als de grote zilveren stukken op de Vz. de beeltenis met zelfde tekst van de Gravin, doch op de Kz. midden in het veld staat AD USUM BELGII AUSTR met datum en leeuw.

En hiermede wordt het lange en werkzame leven van de Brugse munt besloten.  Honderden jaren lang heeft ze Vlaanderen van talrijke en dikwijls prachtige munten voorzien.  Ook Antwerpen valt stil.

Voortaan zullen de munten geslagen worden te Brussel.

Philip IV (1621-1665) : Dubbele soeverein (goud).
Philip IV (1621-1665) : Soeverein (goud).
Philip IV (1621-1665) : Gulden in zilver.
 
Karel II : Gouden dukaton (1669).
Karel II: Gouden dukaton (1689).
Maria-Theresia: Dubbele soeverein in goud (1758).
Maria-Theresia: Dubbele soeverein in goud (1779).
 

Jozef II  -  1780-1790 :

Filozoof en hervormer, maakte hij zichzelf onmogelijk bij de bevolking van Vlaanderen en Braban t, hetgeen aanleiding gaf tot de befaamde opstand «Brabantse Omwenteling» in december 1789, waarbij de Oostenrijkers over de Maas werden teruggedreven en de verenigde Belgische Staten werden gesticht.

1) Dubbele Souverein: goud.
Gelauwerd borstbeeld er omheen.
Vz: Jozef II D.G.R. IMP. SA ger.Hier.Hung.boh.Rex.
Kz: Ovaal wapenschild, omringd door de ketting van het Gulden Vlies.
Er omheen: Arch.Aust.Dux.Burg.Loht.Brab.Com.Flan. + datum en St. Michielskopje.
2) Kroon: zilver.
Vz: Beeltenis en tekst als hiervoor.
Kz: Vuurslag met Gulden Vlies, tekst als nr. 1.
3) Halve Kroon: Als nr. 2 maar op halve zwaarte.
4) XIV Oorden of Plaquette:
Vz: St. Andreaskruis met kroontje en St. Michielskopje - tekst als hiervoor.
Kz: Dubbele gekroonde arend met schild op het hart - tekst als hiervoor.
5) 10 Oorden: in zilver.
Vz: St. Andreaskruis met tekst als hiervoor.
Kz: Gekroond wapenschild met tekst als hiervoor.
6) DubbelOord: in koper.
Vz: borstbeeld, tekst Jos II.D.G.R.Imp.D.B.
Kz: Ad.usum Belgie Austr. 1782 kopje.
7) Oord : zelfde als hiervoor doch kleiner van afmeting.

(wordt vervolgd)
JORIS COUDENIJS.

Separator

De Munten van Vlaanderen 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11

Naar de top van deze blz.

Inhoudstafels
1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977
1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteland homepage
MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024