Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1976, 9de jaargang, nr. 3

MERKWAARDIGHEDEN OVER
WAARSCHOOT (7)

MUNICIPALITEYD.

De municipaliteyd van ons Waerschoot bleef deselve, tensy Marten Sierens en Stoffel Neyt, die wierden vervangen door meester Malherbe, chirurgyn, gebortig van Aken en in huwelyk met Coleta Censsens, dogter van wylent den greffier; en door Carel Goethals van op Daesdonk.

OVERLYDENS.

Op den 15 april (1798) stierf Sr Livinus Beirnaert en 8 dagen daernaer syne huysvrouwe, Anna Marie de Backer, synde 49 jaer in huwelyk geweest, die insgelykx, gelyk de andere sedert den 8 8bre (=oktober), sonder priester wierden begraeven.

PASSAGE TROEPEN.

Op den feestdag van Hemelvaert passeerde des nagts veel Cavalerie door onse prochie na(er) Brugge.

SLUITING DER KERKEN.

Door een arreté (= besluit) van het departement, ingevolge eenige articulen der constitutie, wierd aen alle commissarissen gelast van alle de kerken alwaer er geenen dienst en wierd gedaen door beëedigde priesters te sluiten, dewelke tot bidplaetsen gelaeten (waren) van het volk.  Ingevolge van welke de kerk van Waerschoot op den 10e juny 1798 wierd des nagts gesloten.  Waerdoor ook wierd veroorsaekt dat alle winkeliers in hun tydelyk wierd(en) beschadigt, als niets werdende verkocht; hetgeene sy door den toevloed van het samenkomend volk gewoon waeren te verkoopen.

Insgelykx was het gebeurt dat er weynige weeken te vooren de merktdag - die alhier was des woensdags eens te weeke - werd verandert sonder vasten dag te houden, tweemael op tien daegen, zynde dus ten tusschentyd van elke decade.  Op welken decade dag het niemant was geoorloft sigtbaer te werken.  Alhoewel het vry stond op de sondagen te arbeyden; welk laetste weynig wierd tot nog (toe) onderhouden, mits de goede geloovigen dien dag nog niet hadden vergeten.

BEËEDIGDE PRIESTERS.

Soo waeren de volgende prochiën voorsien van beëedigde priesters:  Somerghem, Ronsele, Oostwinkel, Ursel, Bassevelde, Bouchaute, Evergem, Heusden, Wondelgem, Loochristi.

Geen beëedigden (waren er) in: Lovendegem, Waerschoot, Sleydinge, Seveneecken, Cluysen, Ertvelde, Oostakker, Oost Eecloo, Knesselaere.

GEVOLG VAN DE KERKSLUITING.

Nademael (= nadat) de kerk van Waerschoot sedert 10 juny was gesloten, in weerwil van het decreet van op geen kerkhoven te komen op boeten, voorgevende alle attroupementen (= samenscholingen) te zyn verboden, quaemen veele lieden bidden ontrent het kerkhof; die sig allengskens verstouteden van op het kerkhof te naderen om aldaer hunne devotie te volbrengen

Soodat des sondags en heyligdags een ruym getal van menschen sig derwaerts tot bidden begaven, dewyl er veele nu na(er) Eecloo, Somergem, Lembeke gingen om daer de misse der beëedigde priesters te hooren.  En gemerkt dat er eene gestrenge waeksaemheyd wierd van de municipaele(n) en bediende(n) der fransche, soo wierd de bedieninge der h. sacramenten veel moeyelyker, en niemand wierd schier nog aenveirt tot deselve te ontfangen in de pastorye.  Maer dit moest met een hoog stilswygen in veylige plaetsen gebeuren, en het gemak was ook seer gekrenkt door het verhuysen van den gardiaen en Alexius, recollecten, die sig alhier niet dierven langer ophouden.  Te meer omdat de pater Joannes Evangelist, genaemt Rappelier, gebortig van Thielt, uyt het convent van Eecloo, sig overal poogde te insinueeren by de municipaelen om in de kerke misse te leesen, mits dat hy was beëedigt.  Alhoewel (hij) van niet veele en wierd aengetrokken, jae selfs van syne voorgaande vrinden wierdde den rug gethoont, dat (naderhand) hem oorsaek sag van al stillekens hem van Waerschoot te verwyderen...

De kerk was gesloten door de municipaelen, die waeren: Jud. Waldack, meester Malherbe, Petrus Wttenhove, Gislenus Bouckaert, Carel Goethals.

Te Waarschoot-Beke omstreeks 1904-'05.

Prentkaart uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

MOEYELYKHEDEN.

Sedert het sluiten der kerk quamen op son- en heyligdagen een groote menigte der geloovigen bidden op het kerkhof.

De municipaele vreesende daervoor met soldaeten de prochie te sien beleggen, er eenige gendarmes van Eecloo afquaemen om het biddende volk van het kerkhof te dryven op den 5e sondag na Sinxen, synde den 1 july 1798.  Die (gendarmen), van hunne peirden afgestapt ten huyse van baes Verloock, met den commissair van police Jan Leyman, quaemen na(er) het kerkhof afdryvende het volk, waertegen sig eenige versetteden en aen den commissaire eenige stooten toebragten, soodat er wel eenige (van het kerkhof) af gingen, eenige staende bleven - die alle eyndelinge weggingen sonder groote beweeging.  Totdat sekeren Martinus Sierens, woonende in de Kerkstraete op het goed van dhr van Ronsele, sig na een verloopen alf uur op de ysere(n) barren van het kerkhof neerleunde, waerop twee gendarmen zyn toegekomen die hem al sleurende van de barren trokken, hetwelk wierd gesien van syn zoonen en cousyns, kinderen van Goris Standaert uyt de Weststraete, dewelke dadelyk op de gendarmes syn toegevlogen, die sig niet meer op hun gemak bevonden maer de begonnen saek verlieten, voorsiende ergere gevolgen.  Dewyl nu nog alles stillekens was afgeloopen, vermits sy op het tweede vermaen en poging die zy te peirde gedaen hadden, (ten slotte) geruymt hadden - alhoewel sy op de eerste te voet niet hadden gehoorsaemt.

Soo syn ze naer gedaen relaes aen den commissaire van de uytwerkende magt P.J. de Vlieger, na(er) Eecloo weergekeert tusschen het gejui (= gejouw) van het volk.

Daer de gendarmes ter oorsaeke van het biddende volk eenigen tegenstand hadden geleden, soo quaemen den 7e july 13 gendarmes beleggen op de prochie van Waerschoot de volgende persoonen :

Wed. Versluys, genaemt Marie Caroline Heems, met den chef en één peird; De Wed. Beeckaert: 1 man en 1 peird ; Doktor Waesberge: 2 man; Martinus Sierens, Joannes Bapte Maenhout, Livinus Martens, Carolus de Smet, op den Oostmoer: alle met 2 mannen en 2 peirden de kinderen van Livinus Beirnaert: 1 man en 1 peird ; (al de se hadden geen deel genomen aen het voorval).

Degeene die ze niet wilden noch konden logeeren, moesten tot 3 guldens per dag betaelen in de herbergen die ze logeerden.

Zy verbleven 9 daegen te Waerschoot.

NIEUW HUYS.

In de maend july 1798 leyde men de fundamenten van het huys van Francies de Priem, op den ydelen grond tusschen de wed. Schouwers en Pieter van Hamme, herbergier en stiefvader van den voornoemden De Priem.  Zynde deesen onbebouwden grond eensdeels de poorte of opreed van de herberge, met 2 voeten grond uyt de naeststaende camer van baes Van Hamme (en) met een deelken gecogten grond van het nevenstaende logeken van de wed. Schouwers.

KERMISSEN.

Daer wierd een civile ordonnancie gegeven dat er geene violen en mogten gespeelt worden dan op den dag der decade.  Waerdoor de buytenkermissen - die gemeenelyk door het volk vreugdiglyk gevierd werden eenige agtereenvolgende daegen - teenemael hunnen luyster verlooren en geen gelaet van kermis meer gaven (gepubliceert in de maend july 1798).

PASSAGE TROEPEN.

Den 20 july passeerde door Waerschoot eene verdeelinge fransche infanterie, die na(er) Ghend trok in twee bataillions.  Den volgenden dag insgelykx comende van Cadsand na(er) den Reyn.

HUYSSOEKINGE NAER VERBORGEN PRIESTERS.

Huyssoekinge naer verborgen priesters (op den) 25 july 1798 door den secretaris du Song, den president Waldack, de municipaele(n) Wttenhove (en) Malherbe, dewelke byna alle huysen afgingen en alhoewel deese ondersoekinge niet bovenmaete gestrengelyk vervolgt wierd, so egter (toch) by sommige(n) met meerdere nauwkeurigheyd, als ten huyse van Sr Carolus de Smet op den Oostmoer, van Judocus Bourguillon, etc.

PROTEST DER NEERINGDOENERS.

Aengesien er te Waerschoot geen beëedigde priesters waeren en dat bygevolg er eenige herbergen leeg liepen en bakkeryen min(der) cooplieden tot hunne waeren verkregen, zoo zyn er eenige baetsoekende supposten onder die classe gevonden geworden, dewelke by eene opgestelde requeste hebben opgesogt eenige handteekenen van hunne mede-baetsugtigen en slinckgesinden, om deselve te vertoonen aen de municipaliteyt tot het vercrygen van éénen of twee beëedigden om in de kerke misse te leesen.  Dewelke sy eenigsins beloofden te salariseren om dies uyt een cleyne gifte meerder voordeel te verhoopen.  Stellende voorts by conditie dat degonne die buyten den dienst souden komen bidden, eenigsins souden vergelden tot het vinden der oncosten.  Den vertoonder van deese requeste was Constantinus Temmerman, herbergier nevens de Peire, den welken 15 meegeteekende vertoonders hadde.

TROEPENPASSAGE.

Den 6 augusty trokken door Waerschoot ontrent 200 husaren van Esterhazi, die quaemen van Brugge en trokken na(er) den Reyn.

Den 23 en 24 augusti passeerden eenige bataillions fransche troepen.

DEPORTATIE DER PRIESTERS.

De bediende(n), gelast met te letten op den handel der priesters, volbragten deesen last soo veel te vleytiger op de onbeëedigde en alle aenklagten die wettelyk moesten geschieden gaven seer haest (= vlug) hunne swaere gevolgen.  Dus - wanneer Judocus Waldack was president tot Waerschoot; P.F. de Vlieger was commissaris van d'uytwerkende magt; meester Malherbe, Pieter Wttenhove, Carel Goethals, Gisleen Bouckaert municipaele(n); Du Song secretaris - is het gebeurt dat op den 8 sept. 1798, synde O.L. Vrouw Geboorte, 2 gendarmes toequaemen die eenig biddend volk van het kerkhof joegen en eenige kraemen, tegen den volgenden kermisdag gesteld, omver wierpen en des avonds sig begaven by den commissaris de Vlieger, afvraegende of hy voor hun geen orders had, die antwoordde van neen; waerop sy heen gingen, wel wetende het eynde waerom sy gekomen waeren.  Des nagts syn er ses andere komen toegereden, die sig begaven by den commissaris De Vlieger ontrent den vier uuren 's morgens.  Dewelke hem den last brogten van ter excecutie te leggen het gevangen (nemen van) den pastor Petrus Franciscus Pauwels, pastor van Waerschoot, en synen eersten onderpastor Petrus Josephus Amelot, pater gardiaen der recollecten van Eecloo, genaemt Ildefonsus Van Doorne, gebortig van Nevel(e), woonende by Joannes de Buyle in de Kerkstraete en pater Alexis Kanyn (?), gebortig van Dixmude, woonagteg by den Sieur Bernard Dobbelaere, coopman in lynwaeten.

Deesen last oversien synde, werd gesonden om den president Jud. Waldack, die de lyste der gedeporteerde(n) waerop sy alle stonden gesien heeft (en zag) dat er den onderpastor Dhooge, noch dhr Guillielmus De Smet niet op stonden.

Ondertusschen begonnen de gendarmes hunne excecutie gaende na(er) het huys van Bernard Dobbelaere en, alhoewel sy daer onbekent waeren, wisten er nogtans twee den weg langst den meersch agter synen hof te vinden, opdat den pater hun aldaer niet soude ontsnappen, komende tot aen de agterdeur.  Den zoon Petrus, gereed om uyt te gaen, wierd van den gendarm van vooren aengesproken (en gevraagd) na(er) syn vaders woonste, die sonder agterdogt die aenwees en - de deur op klink gelaten hebbende - ontrent alf uur sessen ging in huys (en) riep synen broeder Carolus die, volwassen, wel gerook waer het heenging en met den gendarm op de vraege na(er) den pater eene langduerige woordenwisselinge hield, die den soldaet amuseerde en nademael syn vader riep.  Ondertusschen, den pater deese reedens hoorende, had sig gekleed en syn kelk en (altaar) steen met sig genomen en was de venster uytgesprongen; maer niet rap te been synde en wat veel gehapert, wierd den gendarm de vlugt gewaer, sprong door deselve venster en, alhoewel hy van de huysvrouw sterk werd tegengehouden in het uytspringen, wierd den pater agtervolgt en ontrent (het huis van) Judocus Bourguillion met het hair gevat, dat den hals gequetst synde veel bloed stortte en wierd geleyd na(er) het huys van commissaris De Vlieger, alwaer hy in 't stille de kelk en steen weergaf aen de huysvrouw van Dobbelaere.  Aldus was pater Alexius in de handen van syne vyanden.

Tot nog toe wist er nouwlyks imand van hetgeen ontrent de pastorye, alwaer de heeren nog woonden, geschiedde.  Want in den selven tyd waeren 4 gendarmen gegaen tot aen de poorte van het huys, die sy toe vonden, en waerover één is gesprongen die deselve opende, hetgeen de dienstmaerte Marie De Vos siende, gaf seffens daervan kennis aen de onderpastors die nog in ruste waeren en flux omsingelden deese soldaeten het huys van voor en en agter en (men was) sonder middel van nu te redden.  Twee poogden van vooren met een swaer hout de deur in te loopen, waerop de nigte van den heer pastor, religieuse van het gesupprimeert clooster van Ste Barbara in Ghend, nu in de pastorye woonagtig, tegen hen riep dat de deur niet en sal worden geopent voordat den president en den commissaris sullen medecomen, die - door eenen van hun geroepen, - syn gecomen.

Ondertusschen hebben de heeren onderpastors verborgen hetgeen moest verborgen worden en intusschentyd was er reeds veel volk toegekomen, die dit van verre regtover de pastorye aensagen.  Dog Pieter Livinus Beirnaert, op het gemaekt gerugt (en het beuken) op de deur, hen vraegende wat reden (zij hadden), hebben sy (hem) in arrest gehouden en met veel slaegen vergolden.

Op het last van den commissaris de deur geopent synde door den onderpastor Dhooge, hem vraegende syn naem en pas en wie hy was en siende dat hy op de lyst niet stond, is dhr Amelot aengehouden.

Ter gelukkiger uur den pastor afwesig synde na(er) syn geborteplaetse St. Gillis, Lande van Waes, waerna sy gheel het huys en kelder schouwende en bedden en kassen hebben doorsogt, niet geloovende syne afwesigheyd, en syn aldus met den onderpastor Amelot na(er) het huys van den commissaris getrokken, alwaer hy een glas theesaen (= tisane) of twee heeft gedronken, zynde teenemael onpasselyk en nog niet erstelt van eene bloedbraeckinge en negen weeken siekte.

Deese twee slachtoffers genomen synde en den gardiaen ook afwesig zynde, hebben (daar)na gedaen ondersoek by den voorseyden de Buijle, alwaer hy evenwel noyt sliep, maer (wel) by de wed. Versluys, Marie Caroline Heems, regtover de pastorye.  Met dees twee ongelukkigen leydende langst het Heeckxken na(er) Ghend, sonder de groote baen te kiesen.

De stationsstraat bij de aanvang van de 20ste eeuw.

Prentkaart uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

Wijl men bezig was met pater Alexius te vangen was er ten huyse van Jacobus Meiresonne (een) broeder pater Van Brussel (recollect van het gesupprimeert clooster tot Nieuwpoort), die sig gereed maekte om misse te leesen en waer reeds veel godvrugtige volk was verzaemelt, die - merkende het gevang van syne medebroeders - seffens langst agter met al het volk is gevlugt, alhoewel er voor hem, mits hy op de lyst niet stond, geene swaerigheyd was (alhoewel dit hem onbekent).

Ten aensien van alle het volk, dhr Amelot en pater Alexius tusschen de peirden der gendarmes vertrokken zynde, was er voor dhr onderpastor Dhooge niet over als schrik en beangstheyd, niet(s) wetende van het lot van synen pastor die - tot St Gillis hiervan verwittigt synde - voor de versekeringe van synen persoon niet heeft nagelaeten te sorgen.

Maer een exempel van wysheyd was syne eerweyrdigheyd den prelaet van St Andries by Brugge, die geboortig (was) van Destelbergen en sedert syne suppressie nu hier en daer woonde, maer seer dikwyls tot Waerschoot was, mits hy eenen swaeger had aen Georgius de Reu, die de suster van den prelaet voor syne eerste huysvrouwe hadde getrouwt (van wie eenen soon Joannes, licentiaet in de medicynen, was gewonnen - die Catharina Bourdeaux, dogter van eenen chirurgyn en Theresia Van Waesberge, dogter van den bailliu getrouwt hadde, die hy weduwe had gelaten) en waer hy sig meynde neer te setten.

Deesen seer eerweyrdigen (?) man, den eedt gedaen hebbende, liep vry waer het hem geliefde en hadde de goedheyd van de voiture te gaen nasien, waerin ses weirdige priesters gevangen saten, die tevooren genoemt syn, en hy bood sig aen om in de kerk dienst te doen, waer naertoe hy met de municipaele(n) ging in den namiddag ten selven daege - dewelke sedert langen tyd gesloten, wierd den 9 9bre (= november) geopent en waer hy des anderen daegs de misse voor de overleden prochiaenen heeft gedaen.  Volgens gewoonte steekende in syne borse (= beurs) den offer die van de municipaliteyt en van byna 500 tegenwoordige gebeurde, tot 17 duyten toe; en twee à dry daegen daerna verliet (hij) de prochie, omdat hy sag dat syn verblyf maer aen seer luttel behaegde, noch aen den swaeger, noch aen de nigte en ging na(er) Kalken-kermis - sonder te weeten of hy er ook ten offeren gestaen heeft !

Den onderpastor Dhooge, vol schrik en beangstheyd ziende tusschen soo veele swaere tempeesten, daer hy soo moeyelyken last in den netelagtigsten tyd, sonder het getal van syn vyanden te kennen, bevond sig alleen en sonder sekere wooning.  Dewyl de pastorye, waervan de pastor de pagt betaelde, nu moest geruymt worden en dat de municipaliteyt die voor hun vergaederplaets maekteden.  Dog (de onderpastoor) hield sig stillekens en wierd de hand geleend door dhr ende meester Guillielmus de Smet, soon van Carolus, subregent van de Lelie, die sielsorge hadde sonder veel geweten te worden.  Maer aengesien den onderpastor Dhooge daerby nog het ongeluk kreeg van synen voet te verstuyken, wierd het pak soo veel te lastiger voor dhr De Smet. Deese (heren) hielden onsekere plaetsen en brogten de nagt over nu hier en dan daer.

Eenige daegen daernaer wanneer er toequaemen eenige groene jaegers te peirde, die gedurig over en weer den commissaris en de municipaliteyt reden, vermits den commissaris niet thuys was, soo wist elk niet wat er wederom op handen was en deese, van hunnen last niet konnende voldoening trekken, moesten hier vernagten.  (Zij) stelden sig by baes Verloock, die sy sonder na(er) den commissaris te luysteren veel slaegen gaven en ook syne huysvrouw, en beletteden dat er imand na den negenen mogt op straet komen.  Welke politique ordonnantie hen en de municipaliteyt wel viel, om vry te syn van alle ranconter, die aen meester Malherbe was overkomen.  Dog hun expeditie bestond eyndelinge in het forceeren der contributie, sonder ander insigt.

De verdwenen Sint-Ghislenuskapel in 1919.  Links de herberg "De Leeuw van Vlaanderen - Huurhouder Koolmagazyn bij H. De Beer".

Prentkaart uit de verzameling van R. Dauw, Gent. Afstempeling 12 augustus 1919.

VERJAERINGSFEEST.

De municipaelen van Waerschoot vertrokken den 22 7bre na(er) Ghend tot het bywoonen der verjaerfeeste, die op den 1e dag der fransche tydrekening, die met den 22 7bre (= september) begint, geviert wordt.

Deese was niet in corpore, maer (daar waren) eenige gedeputeerde: den president Waldack, den commissaris de Vlieger, de municipaelen Malherbe, den vrederegter Francies Poppe, den messagier Pieter Heems, die in de cavalcade was vendeldraeger.  Mits elk canton, zynde in het departement 44 cantons, - daerin elk op syn plaets met syn vendel en playsoen (= blazoen) moeste verschynen; deese cavalcade bestaende uyt de 44 cantons, schoolen, municipaelen, schryvers, vrederegters, bediende(n) van het arrondissement, gaende elke prochie (of) canton op den ABC.  (De optocht) wierd geopend door eenige compagnien grenadiers en gendarmen te peirde, dan volgden de vaendel(s) en playsoen van elk canton met hunne municipaliteyt en vrederegter, dan den praelwaegen waerop sat de godinne van de Reeden, met eenige nymphen.  Dan (kwam) het arrondissement, gesloten door gendarmes.  Daer wierd ook in gedraegen den wetboek, kostelyk gemaekt, door twee romeynsch gekleede jongelingen.  De rangen wierden door de militairen en veldwagters bewaert.  Men trok alf uur elf uyt de abdye van St. Pieters langst St-Pietersnieuwstraete naer St. Michiels, alwaer hunne ceremonie geschiedde op eenen theater, gesteld in het midden der kerke, waeruyt men alle meubelen en ciraeden en kerkgewaeden had vercogt en men wierookte voor de godinne.  Men deed eene oratie, men song er patriotische ayren.  Men keerde na(er) den Kauter alwaer de loopers van elk canton om prys liepen, ses met ses, tot er eyndelinge maer twee overbleven.  Den prys viel aen die van Loochristi.  Men sag den treyn wederkeeren langst den Nederkauter en de St-Pietersvrouwstraet na(er) het Pleyn van St. Pieters, alwaer een theater was opgeregt voor alle de leden.  Men speelde alderschoonste musiek en elk keerde na korten tyd na(er) het hun geliefde.

Des avon(d)s was er op het Stadhuys eene soupé van 400 couverten, waervoor elk lid moest betaelen een croon en alf.  Des nagts was er bal en den volgenden dag, 23e, wierd ten 10 uur en begonst de Schermoefening voor prys.  Na welke de prysvogels wierden geschotten door de schutters van elk canton.  Op welke perse 49 vogels gesteld wierden, 5 van prys en 44 gemeene, soo veel er cantons waeren.  Den hoogsten prysvogel - eene silvere(n) canne - wierd geschoten door het canton van Haesdonck ; den tweeden - eene goude(n) orlogie - door Lembeke.

Onder deese schietinge wierd er eenen logtbal van ontrent 14 voeten hoog en 12 wyt losgelaeten, die den alf uur twee de logt inging en is over de stad dryvende gevallen op Langerbrugge, prochie Oostakker.  Wordende den weerbrenger begiftigd met 10 croonen.  En (zo) is dus gheel dees feeste geëyndigt, alhoewel dat er eene weireld van sienders op St. Pieters was versamelt.

BOERENKRYG (OCT.-DEC. 1798).  GERUGTEN EN GESEGGEN.

In de maend octobre, sedert den 18e, wierd er eerst bemerkt eenigen opstand door onbekende persoonen, waervan niemand het eerste beginsel wist of met sekerheyd kon gissen.  Deesen tegensin die als een vuur voort liep, was soo veel te vleytiger ter oorsaeke van de publicatie der geconscribeerde.  (Deze conscriptie) bestaende hier (in) dat al de jongmans van 20 tot 21 (jaar) moesten sig onder de fransche vendels begeven en tot 25 jaeren sig moesten in gereedtheyd stellen om geroepen synde op te trekken.

Het volk hierdoor misnoegt en beangst liet sig ligtelyk meedesleepen aen eenen onvoorsigtigen opstand.  En aengejaegt door vremde en onbekende persoonen, die alomme de municipaele vervolgden en de cassen der republique vernietigden, geraekten veele onnoosele boeren in eenen strik, die hun het leven kostede.  Sonder dat oyt eenige der kopstukken wierden gevat of in gevaer geraekten.

Tot Rupelmonde en Haesdonk wierd dit bespeurt den 18e, den 21e tot Zele en tot Lokeren.  Dan wierden de gendarmes gewelt met geweld betaelt; de commissarissen op de vlugt gejaegt of smaed aengedaen.

En op den 22e wierd tot Assenede den commissaris N. De Neef door de opgeroerde lieden na(er) de kerk gesleept om Godt te bidden en gedwongen te roepen: Vivat den Keyser !  By gebrek aen welk hy wierd onder den afgekapten vrystaek vermoord en begraeven.  Gelyk ook geschied is tot Zele op den 21e, in den persoon van N. Thibaut, aldaer commissaris.  Maer den daeder van dees feyt wierd in de kerk door den kop geschooten.

Alhoewel (aen) den tegenstand der boeren den dag te vooren veel soldaeten hadden tegenstand gedaen en gedood (waren), gelyk er ook veele landslien dood bleven, mogelyk van weerskanten wel ontrent 100 persoonen.  Den 21e wierd insgelykx tot Lokeren, synde eenen sondag, den staek der vryheyd afgekapt. En niettegenstaende de poogingen der gendarmes wierden de archiven van het canton verbrand en men vervolgde de gendarmen, die op het volk vuur gaeven.  Tot Sinay wierd er insgelykx veel gewelt gepleegt tegen de soldaeten, die eenige daegen daerna met meerder magt weerkeerende, gheel de prochie byna opplunderden en het huys van dhr François Bouckaert, soon van Anastaes, gebortig van Waerschoot, doctor van professie, wierd teenemael opgeplundert en de meubelen vernietigt.

Te Bornhem wierd gheel die schoone plaetse in asschen geleyd.  Men vogt tot Willebroek, Blaesveld, Ruysbroek, door veel plaetsen in het land van Haelst - besonderlyk Ninove - en door gheel de Kempen dapperlyk.  Langst de kanten van Heirenthals verschansten sig boeren; alsook Turenhout en Diest, die veel wederstand en langdurigen tyd boden.  (Te) Overmeire en Kalken wierd ook gevochten, maer besonderlyk te Audenaerde - daer er veel dood bleven, - in het land van Nevel(e) en door gheel het land.

Tot Waerschoot arriveerde van Sleydinge eene overgroote bende van buytenlien met stokken, furken en fusieken, met hun hebbende den commissaris van Sleydinge, die sy het hair afgesneden in de kerke tot Waerschoot deeden op de communiebank bidden tegen synen dank.  Sy braeken open het toegemetst beenderhuys sedert het jaer 1797 in july; sy vroegden alom loot en poeder en geweiren.  Sy namen eenige spysen en drank in de huysen en den commissaris De Vlieger, wiens huys wierd doorsogt, met den secretaris du Song en de municipaelen waeren na(er) Eecloo gevlugt, - alwaer hetselve gewelt plaetse had.

Den 24e quaemen tot Waerschoot een ander bende, hebbende aen het hooft eenen vremden herbergier, getrouwt met eene dogter van Waerschoot.  Deese overweldigden aen eenen gendarm syn peird, waerop sig stelde dien aenleyder, en sy leydden den gendarm na(er) Caprycke, waerheenen die bende(n) trokken.  Ondertusschen was er waerschouwinge gedaen aen eenige troupen liggende tot Eecloo.  Nauwelykx waeren die benden vertrokken na(er) Caprycke, of daer wendden eenige troupen, komende van den Brugsche vaert, na(er) Waerschoot en komende aen Beekbrugge begonden sy vuur te geven en advanceerden na(er) de plaetse ; veele onvoorsigtige boeren stelden sig in tegenweir, namentlyk op den Oostmoer, waervan eenige sig plaetsteden nevens het huys van Domien Bral en schooten den commandant in syne knieën.  Dog de soldaeten quaemen voort en verstroeyden sig langst alle kanten, vervolgende degeene na(er) hun huys vlugtende.

Eenen hovenier wierd doorschooten en de soldaeten stelden hun twee stukken canon regt over een, het een in het Metaillestraetjen nevens het huys van meester Du Pont, en het ander in (het) Braeckmansstraetjen, nevens de smesse van Carel Reyniers en de wed. Mattheeuws.  De soldaeten verdeelden sig door alle straeten en den gevlugten onderpastor Dhooge was in gevaer van doorschooten te zyn in Arisdonk, gaende na(er) het huys van Stoffel Neyt.

Sekeren Andries de Pauw wierd agter het huys van de Peire, bewoond by Bernaerd Temmerman, in stukken gehouwen en alle de inwoonders van de plaetse, alhoewel er sig niemand meede had bemoeyd - als eenige onvoorsigtige vrouwlien, die of de klokke hadden getrokken, of stokken hadden geworpen, - waeren in overgroote beangstheyd; voorsiende soo treurige gevolgen van al sulke feylen.  Deese troepen setteden hunnen togt na(er) Caprycke (voort) en op hunnen weg de huysen ingaende, ontvremdeden eenige van N. De Pauw - woonende in 't Hoeckxken t' eynden d'Heekelkens - 70 croonen.  Judocus de Neve, woonende by syne dogter in het Beirtjen, wierd 20 croonen ontvremd.  De soldaeten, die door eenige persoonen van Waerschoot ontboden waeren, quaemen door gheel Waerschoot patrouille maeken.

Na alle deese dondervlagen quaemen ontrent 60 soldaeten, die ontboden waeren door bediende(n), tot Waerschoot in het leegstaende huys der pastorye logeren, sig niet verdeelende als des middags om te eeten.  Wanneer sy volgens billiet by de insetenen van de plaetse gingen het noen- en avondmael neemen, met groote kosten doende gereedmaeken alles na(er) hun geliefte.  Hebbende de wed. Beeckaert alle daegen 7 à 8 soldaeten.

Ondertusschen wierden door de soldaeten verscheyde(ne) persoonen opgeligt van Waerschoot, onder andere Jan Jouts, woonende in het Scheirken aen den Leest; Philip Dyserinck, kloefkapper; Jan Bapt(ist)e Foret, temmerman, op den Oostmoer; Therese Wille.  Ook de weduwe Beeckaert, moeder van den borgemeester de Backer, oud 83 jaeren, beschuldigt van stokken te hebben gegeven - schoon onwaeragtig, - wierd door den municipaelen Jud. Waldack na(er) "den Blauwen Leeuw" gebragt, den 1 Xbre (= december 1798), alwaer sy den 8e is geslaekt (= vrijgelaten).  Sittende in de gevangenis: van Waerschoot: 17 - en (een) ontelbare menigte van alle prochiën, die door de gendarmes en soldaeten waeren medegesleept.  Selfs menschen die op hun land, van alles onwetende, waeren genomen, alwaer ook sommigen syn doodgeschoten, gelyk 8 op Seveneeken en 2 tot Lokeren.  Het grootste deel van alle deese aengehoudenen zyn vry gelaeten.  Te weten Jan Bapte Kukaert en Jan Lippens zyn door de militaire commissie geslaekt op den 15e 9bre (= november).  Dog Pieter Roels en Andries Poppe van Lokeren en P.F. van Hoecke van Exaerde zyn door den cop geschooten op het casteel van Ghend.

Den 13 Xbre (= dec. 1798) quam den borger du Bosch, commissaris van d'uytvoerende magt, tot Waerschoot om de schade op te neemen gedaen door de onbedagte buytenlieden.

Hy stapte af ten hove van de wed. Wttenhove, alwaer hy het middagmael nam.  Constantin Temmerman gaf over 40 croonen - van eeten en drinken !! - dat hy door de borgers was ontnomen, soo hy voorgaf...

KLOKKEN.

Weggenomen den... (- 24 Brumaire VII), die aldaer gehangen (hadden) sedert 1621, wegende 2100 ponden, dog deese wierd(en) op den toren in stukken geslagen.

OVERLYDEN AMELOT.

Den 23 nov. 1798 is te Ghend, in detentie sedert 9 7bre (= sept.), overleden dhr en meester Josephus Amelot, gebortig van Heyne, onderpastor van Waerschoot, oud 38 jaeren.

WINTER.

De gestrengheyd van deesen winter 1798-99 is geweldiger geweest als de winters van 1795, 1788, 1776, 1740 en 1709.

1799 - BOETE VOOR DEN BOERENKRYG.

Alle plaetsen alwaer de troebelen waeren ontstaen werden met een contributie boete gestraft, die bovenmaete groot was.  Boven een andere contributie, die op pene van militaire excecutie op gestelde daegen moest betaelt worden, volgens de partitie door de municipaliteyd de borgers opgeleyd.  En opdat dit niet soude gefaeld heben, nam men de beste gegoede tot gyselaers, die sekere groote sommen seffens moesten betaelen, houdende op hunne medeborgers het regt van hun aendeel.

Het Station te Waarschoot in 1920.

Prentkaart uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

Men nam tot Waerschoot: Pieter Lievyn De Leeuw in de Voorde en den oudsten zoon van de weesen De Walsche op Daesdonk, die na(er) Somerghem door de soldaeten geleyd wierden tot arrest, totdat een deel van de gevraegde somme betaelt wierd.  Men gequoteerde sommige(n) tot 100 croonen, alhoewel sy een deel nademael wederkreegen; onder (de)welke was Guilliam Tollenaere, in de Hooge Voorde.

CONSCRIPTIE.

In het verloop van January vertrokken de jongelingen van Waerschoot, ten getalle van circa 40, waeronder sig bevonden den zoon van den boer Martens aen d'Eekelkens (en) den zoon van Judocus Meerschman, vleeschhouwer.

ZOEKEN NAER PRIESTERS.

Den 2 februari (1799) wierd er tot Waerschoot eene nieuwe opsoekinge gedaen na(er) den onderpastor Dhooge en na(er) Guillielmus De Smet, zoon van Carolus, op den Oostmoer.  Dog (sy) werden niet gevonden, alhoewel sy in het huys waer sy sig opgehouden (hadden) nog denzelfden nagt, neirstig gesogt wierd(en).  Nademael hebben sy hen in de bosschen nouw verdoken, in weerwil (van) den gestrengen winter.

STRENGEN WINTER.

Den winter die veele daegen vóór kerstdag had begonst, heeft maer na elf weeken vorst zyn eynde genomen en wanneer het ys los geraekte is soo eenen geweldigen overvloed van wateren op den 14 february toegekomen des nagts, dat (het) op verscheyde(ne) straeten 6 à 7 voeten hoog stond; tot Ghend, op Coelis Kerst (= H. Kerst) kon niemand uyt syn huys.  Op de Beestemarkt vaerde men met schuyten ; ook op de Koeypoort, Reep en een deel der Keyserstraete aen St. Anna.  Men moest op veele plaetsen, waer het soo hoog niet stond, met peirden levensmiddelen toebrengen.

Terwyl de wateren te Ghend soo hoog stonden is ter tusschen den 20e en 22e des nagts opgeresen een soo geweldigen tempeest van donder en blixem en felle winden, dat er veele sulke nouws gehoord noch gesien zyn geworden.  Elk was seer bevreest.  Na het verloop van 12 à 14 daegen is het water dog traegsaem gaen daelen.  Het water heeft 4 vingers hooger gestaen dan (in) 1719.

WERKEN OP DEN DECADI.

By herhaelde publicatie wierd er alomme verboden, op boete van dry dagloonen, te werken op den decadi en men moest in alle huysen een drycoleurig vendel uytsteken - wit, rood en blauw - en dat men des sondags en t'heyligdags moest de winkels open stellen.

PASSAGE TROEPEN.

Den 2e maerte (1799) passeerde door Waerschoot een bataillion fransche infanterie.

LAST MET TROEPEN.

In de maend maerte wierd(en) d'inwoonders van Waerschoot wederom beleyd met 180 soldaeten, die verscheyde(ne) persoonen opligtten, waeronder Jan Bapte Braeckman, olieslaeger, den zoon van de wed. De Bie, geweesen schoolmeester op den Oostmoer - eenen seer deugdelyken jongman, - Jan Buys, cuyper in de Plaetse, Ignatius Catteeuw, franschen schoolmeester en veele andere, vreesende hetselve lot te ondergaen, maekten sig afwesig (b.v.) Bernard Dobbelaere.  Hetselve geschiedde tot Sleydinge.

Wanneer die van Waerschoot waeren aengevat wierden (sy) in de pastorye eerst opgehouden, nademael na(er) het correctiehuys van Ghend vervoert.  Ondertusschen bleven de soldaeten tot Waerschoot en gingen alom in het ronde de onbeëedigde priesters opsoeken, waeronder den onderpastor van Lovendegem, Joannes de Vleeschauwer van Lokeren, Marten Bral, onderpastor tot Sleydinge, gebortig van Waerschoot, dog (sy) wierden niet gevonden.

PAESFEESTE.

Twee paters recollecten, woonende tot Zwynaerde, met broeder Amandus van Waerschoot, quaemen in de Vasten het volk bedienen voor hunne paesfeeste.  Dog na veele gedient te hebben wierden (sy) aengeklaegt en moesten de vlugt neemen.  Gelyk ook pater Van Brussel, geboortig van Nevele, recollect van het convent van Eecloo.

Het Dorpsplein in 1920.

Prentkaart uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

VALSCHE PRIESTER IN DE VOORDE.

Vermits deese pastor van Waerschoot (Eerw. Heer Pauwels) sig moest verdoken houden, alhoewel hy op syn prochie niet was en dat er sig eenen beëdigden priester - met namen N. Du Mortier - had nedergeset en syne wooning had genomen by Domien van de Walle, backer van style, gebortig van Caprycke, in huwelyk met (de) dogter van sekeren Jacobus Buyse, bloempelder, van welkers godsdienst sig wel dry vierden van de prochiaenen onthielden en dat de mogelykheyd van de onbeëdigde te vinden, schoon er twee waeren om de geloovige(n) te dienen - te weten den onderpastor Dhooge en dhr G. de Smet, - syn er snoode en valsche propheten gevonden die, geen priesters selfs zynde, sig voor biegtvader uytgeven.  En omdat alles in stilte moest gebeuren, in die stilte hun veyligheyd vonden van hunne verdoemelyke insigten werkstellig te maeken ; en dus op d'een of d'ander wyk sig des nagts neersetteden om biegt te hooren.  Voorgevende sig arme priester te syn, om voor hunnen valschen bystand het geld af te melken van een deel eenvoudige lieden, veynsende misse te leesen en het volk te communiceeren, gelyk het geschied is op de Voorde, (met een) die in de herberge biegt hoorde en met een glas voor kelk, in syn hemdsmouwen voor albe, grimassen maekte van misse te doen en de geloovigen communiceerde met houwelen (= ouwels, hosties) gelyk die in de winkels verkogt werden.  (En) er aen dwaese christenen aenseyde dat syn absolutie voor een jaer en alf goed was, afnemende alle beloften waerdoor de boeren, opgeset, hem wel voldeeden.  Nog gebaerde hy te vooren (te) weten - siende in de logt des nagts - waer de soldaeten waeren, die elders na(er) hem sogten, om hen dus nog bygelooviger te bedriegen.  Hy vertrok vandaer na(er) Somergem, Ursele, spelende alom deselve rolle en als het al om quaem, was het een snoode boef van een afgeschaften commis of garde, aen wie sy hun sonden hadden verklaert.  Dus misten (sy) hun geld sonder voordeel.

Gelyke booswichten hadden sig gestelt tot Lokeren, andere tot Merelbeke.  Daer (er een) wel ses maenden is geweest sonder aen 't licht te komen en er d'een en d'anderen bestool, maer deesen, eenen bruggeling, had langen tyd een chorael geweest en veynsde sig godvrugtig, kende eenige rubrieken en wist syn rolle wel te spelen, dog is door eene bepaelde vrouwe - die hy veynsde, siek zynde, het lighaem des heeren te draegen - verdagt gemaekt, waerdoor hy het haespad verkosen heeft.

BEËEDIGDE PRIESTERS TE WAERSCHOOT.

Den 2e sondag na paeschen quam er eenen broeder, beëedigden priester, genaemt Tibaut, gewesen geestelyke coster te Dixmude en wierd gevolgt door eene nigte en naemen sy beede (= allebei) hun wooninge in de pastorye, gelyk pater Du Mortier, insgelykx met eene nigte.....

Deese bedienaers vonden middel van hun onderhoud, dat alle die sig wilden bedienen van hun misse in het ingaen van de kerke souden betaelen het vierde van een stuyver en, vermits er van Waerschoot, Sleydinge en omliggende daer veele naertoe quaemen, bragt hetselve nog een merkelyken deel van hun onderhoud by.

PASSAGE TROEPEN.

Den 22 april (1799) trokken door Waerschoot 2 bataillions voetvolk na(er) Brugge.

Ook passeerden nu en dan eene bende soldaeten van 150 man, die de naem voerden van "roerende colonne", die van de eene plaetse trok na(er) de andere; dit was als een gestaedige patrouille, die op het doen en laeten der menschen waekteden.

LOTING.

Den 1 meye loting voor de jongelingen der 2e classe.

DESERTEURS.

Den 8 meye wierden er eenige van deese en der gedeserteerden (van de vorige lichting) weggeleyd door de gendarmen.  Ook den 16e (volgde) eenen tweeden transport.  Dog sekeren zoon van N. Pot, uyt Arisdonk, ontsprong de gendarmes aen Mariakerke-brugge en, alhoewel sy schooten, misten (zy) de vogel.  De moeder werd opgeligt benevens alle de vaders en moeders der jongelingen die sig verstoken hielden in bosschen en elders, en na(er) het correctiehuys gebragt.

PASSAGE.

Den 15 Meye passeerden wederom veele fransche troepen voetvolk.

WERKEN OP DEN DECADI.

Van in deesen tyd wierd stiptelyk verboden op de decadi te werken, op boete van dry dagloonen. Waeraen Francies Martens op den Oostmoer niet voldoende, vermits (hy) zyn garens had buyten gehangen, door de patrouille gendarmes werd betrapt en alhoewel sy geen voorder regt hadden als dry dagloonen, dwongen hem met geweld na(er) Eecloo te geleyden.  Om van welken overlast ontslaegen te syn, hy gaf hun dry fransche croonen.

DISPENSATIE.

Den zoo geseyden deservitor Du Mortier dispenseerde in een houwelyk van twee bloedvrinden in den 2e graed, voor 15 fransche croonen.

WYZIGING IN DE MUNICIPAELEN.

De Oostenryksche-Turksche legers onder prins Karel, slaende de franschen in Italië en (aan) den Ryn: waerdoor de omstandigheden der saeken merkelyk veranderden.  Door deese voorvallen waeren sommige die te vooren den keyser waeren aengekleeft en, niettegenstaende dit, uyt eygen baete in bedieninge waeren getreden, (maar die nu) afstand deeden van deselve.  Waerdoor den commissaris van Waerschoot, den borger du Song, zyn demissie versogt en werd vervangen door Theodoor Bouckaert.  In plaets van den president Judocus Waldack (kwam) Gislenus Bouckaert - beede zonen van Anastaes Bouckaert.  Tot municipaelen werden (thans) gestelt: Zacharias Mortier uyt Arisdonk, Carel Goethals uyt Daesdonk, en tot schryver Carel Wttenhove, in plaets van Theodoor Bouckaert.

PASSAGE TROEPEN.

Van den 16 aug. (1799) begonden door Waerschoot in verscheyde(ne) daegen veel troepen te passeeren; den 16e (ook) 50 canonniers te peirde.  Den 9 Xbre (= dec.) trokken wederom door Waerschoot veele troepen die uyt Holland weerkeerden, mits er een wapenstilstand getroffen was met den franschen generael Brune en Duc d'York.  Zij logeerden tot Eecloo en trokken voorts na(er) Brugge.  In de weeke volgende trokken er door Waerschoot fransche ruyters.

VEEPLAEGE.

In de maend Xbre (= dec.) veropenbaerde sig de plaege van de hoornebeesten, hier aengebracht door een besmette beest, geslagt door Judocus Meerschman, vleeschhouwer, die seffens besmettede de stallen van Marten Sierens, synen naesten gebuer, en ook twee van den selven Meerschman.  Die (plaag) wiert ook bespeurt door andere in de Voorde, waerdoor de weesen van Pieter Tollenaere verloren alle hunne beesten.

1800 - GUILLOTINE.

Den 16e juny wierd door de guilliotine gestraft sekeren Joannes Tange, woonagtig tot Waerschoot dog gebortig van Eenaeme (?) ontrent Audenaerde, overtuygt mededadig van eene diefte gedaen tot Bassevelde ten huyse van Goris ..... den 21 Nivose, synde 19e april.  Tot welke straffe ook verwesen wierden de mededadigers die waeren:
N. Van Heule, oudt 39 jaeren, Pieter Franciscus Temmerman, gebortig van Waerschoot, oudt 40 jaer, herbergier in "Het Gouden Hoofd", N. Santerre, stoeldraeier van style, alle vier woonagtig aen de Keere.  De overige - N. van de Casteele, oudt 22 jaeren, woonagtig tot Bassevelde en N. Swaef, oudt 26 jaeren, woonagtig op de Keere - welke misdadige den voorstel van deese daed hadden voorgestelt aen een sevensten, die hun in sulke misdaed weygerde by te staen, waerdoor de saeke rugtbaer wierd; de dadigers (= daders) wierden by den kop gevat en eerst tot Caprycke, dan tot Eecloo wierden in vangenisse gehouden, totdat sy na(er) Ghend wierden vervoert, alwaer hun proces gemaekt synde, door onwederleghelyke getuygen geprobeert (alhoewel er eenige te hunnen ontlastinge verklaeringen gaven, waervan er eenige op den dag der condemnatie wierden in egtenisse gestelt, dog nademael losgelaeten), wierden gecondemneert ter dood.  Appelleerende de 5 lae(t)ste van de gegeven sententie, die (evenwel) tot Parijs oversien werd bekragtigt.  Zoodat sy op den 11 augusti van hetselve jaer 1800 op de Vrydagmerkt, naer middags vier uuren, wierden geëxcecuteert.

ENGELSCHEN VOOR OOSTENDE.

Den 26e 7bre (= sept.) 1800 trokken des nagts ontrent 11 uuren door Waerschoot alle de besettinge van Ghend na(er) Oostende, alwaer de engelsche vloot met méér dan 200 seylen sig vertoonde.  Waervan sy een landinge verwagteden en des namiddags alle gendarmes trokken (ook) na(er) deselve bestemminge.  Den 28e snagts vier uuren en den 29e des namiddags twee uuren trokken de wagens met amonitieballen hierdoor na(er) deselve bestemming; zynde deselve door eenige canoniers en infanterie vergeleyd (=begeleid), welke passage duurde tot den 12e in octobre.  Dog vermits de werking der engelsche iets anders in 't sin hadde, keerden de franschen ten deele terug.

CONTRIBUTIE.

De contributie der prochie wierd van in augusty met deelen betaelt tot in 7bre (= sept. 1800) en beliep 45.000 livers.

GEVANG.

Men wierd te raede (gegeven) van een (ge)vangenis tot Waerschoot te maeken en die wierd gestelt aen den gevel van de pastorye, staende naest de kerke.  Waerin twee bewaerplaetsen waeren, alhoewel de twee beëedigde ministers - te weeten Du Mortier en Thibaut - deselve (pastorie) bewoonden, mits (zij) ook het huys der commune of vergaederplaetse was.

Kasteel van Mej. De Schepper in 1920.

Prentkaart uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

MAIRE DU SONG.

Vermits er een andere forme van regeering wierd ingevoert, zoo wierd door den prefect den borger Du Song, gewesen greffier, gestelt tot meyer van Waerschoot en den borger De Vliegher tot wykmeester.

TERUGKOMST VAN DEN PASTOOR.

Na 2 jaeren absentie is den pastor van Waerschoot eene visite komen doen na(er) zyne prochie en begaf sig op den 3 8bre (= okt.) 1800 ten huyse van Carel de Smet.  Dog niet(s) vindende om met eenig gemak te verblyven is (hij) wedergekeert na(er) St. Gillis, vanwaer hy ten jaere 1801 weder is gekeert na(er) Waerschoot en heeft in de maend maerte eenige kamers gehuert by Jacobus Meiresonne, in de Kerkstraete, regt over "de Peire".  Alwaer hy met syne dienstmaerte Marie De Vos is gaen woonen in eene kamer.

STORM.

Op den 9 novembre 1800, zynde zondag, is des middags hier en door heel het land een 6 uur duerende stormwind geweest.

1801 - PASSAGE TROEPEN.

Den 13 aug. 1801 trokken door Waerschoot eenige compagnies grenadiers van Ghent naer Duinkerke, waer de engelsche vloot vóór lag.

KLOK.

In july is er wederom tot Waerschoot gebragt van Ghend eene klocke, die volgens het opschrift in den toren van Ronse hadde gehangen en aldaer was genomen, ten tyde der brigandage.  Dog op versoek van den meyer, vraegende eene klocke, is deese door de inwoonders van Waerschoot gehaelt tot Ghend en in onsen toren gehangen, in de maend aug. 1801.  Den klepel is gemaekt alhier.

1802 - CONCORDAET.

Den 2e meye wierd te Ghent het concordaet gepubliceert op eene luysterryke wyse, waervan door het losbranden van het canon en het luyden der klokken daegs tevooren de aenkondiginge was gedaen en van 7 uur smorgens luydde de groote stadsklokke, Roelant genaemt, telken uur tot 's avonds ten 11 uur.

TE DEUM.

Den 6 meye 1802 wierd tot Waerschoot gesongen den Te Deum door den heer pastor Pauwels, met den onderpastor Dhooge en den eerw. heer Guill. De Smet, die sedert 5 jaeren geenen openbaren dienst gedaen hadden.  Waer al het volk dat de beëedigden niet gevolgt had, tegenwoordig was.  Dog de beëedigden verbleven aldaer nog in de pastorye en, verbittert omdat het vicariaet hunne pastoreele functie afnam en dat de sleutels der kerk en sacristyn hun waeren ontnomen, deeden hier en elders daervan clagten aen den prefect.  Om de oneenigheden voorgevallen tot Assenede, Lovendegem, Wetteren ten Eede, Nazareth, wierd er des maendags 10 meye een arreté uytgegeven, waerdoor alles moest blyven in den staet van saecken tot de comste van den biscop van Ghend.  Alhoewel elk vermogt misse te leesen in de kerken - waerdoor de beëdigde gestelde desservitors in de plaetse der belette pastors wederom de ooren opstaeken.  Dog de vicarissen generaels voorsagen hierin al stillekens, want op den 24 meye stelden zy pater Du Mortier, bedienende de pastorye van Waerschoot, tot onderpastor te Cruyshautem, door welken middel hy van Waerschoot wierd afgetrokken.  Blyvende den anderen nog de pastorye bewoonen, dog desen mogt alleenelyk biegt hooren, sonder voorder...

VAN HET OPREGTEN DER PROCHIE - EENIGE OUDTHEDEN VAN WAERSCHOOT.

Het is noch ons insigt noch in onse magt de opkomst of het eerste wesen der prochie van Waerschoot aen den dag te brengen, maer alleenelyk eenige oudtheden die men ervan heeft verteekent en opgesogt op te geven, waeruyt men den leser tot kennis der sommige gevallen en der ongestaedigheyd der aerdsche saeken wil bewegen.

(wordt voortgezet)

Merkwaardigheden over Waarschoot
1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17

Vorig artikel: Wervelstorm over het Meetjesland in 1936

Inhoud van 1976, jaargang 9

Volgend artikel: Folklore rond de kerktoren... De Suisse of pijke.

Inhoudstafels

1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977 1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024