Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1975, 8ste jaargang, nr. 3

MERKWAARDIGHEDEN
OVER WAARSCHOOT (3)

1691 - VRYWILLIGE PLICHT BIJWONEN GODDELYKE DIENSTEN.

Joannes du Bois, greffier, een verdrag aenging met Christoffel de Backer, borgemeester, Weststraete, Pieter de Vos, Oostmoer, vader van den canoninck, Jan Dobbelaere en Arend Rogiers, scheepenen, Charel Hoorebeecke, bailliu, en Philippus de Rinck, aman, ter presentie van Judocus van der Cruyssen, procurator van het clooster, houdende syn verblyf op hun goed (nademael ten jaere 1695 prior), van op eene boete van dry stuyvers in profyte van de aermen tegenwoordig te syn in den goddelyken dienst van hoogmisse en vesperen, in de scheepenbancke, hetgeen door hun nauwkeurig is onderhouden.

Reproductie Heemschut.

1693 - BEGRAEVING SOLDAET.

1693, 27 maerte, op het kerkhof begraeven den Franschen soldaet Petrus de Vos, in gevecht gedood tusschen Franschen en Nederlanders.

1694 - DOOD BISSCHOP VAN HOORNE.

Op .. juny 1694 te Ghend overleden bisschop van Ghend Albertus graaf van Hoorne, door siekte opgedaen na bezoek in de polders (polderkoorts, soort malaria?).

Greffier Gerardus van Mherhaegen heeft in syn leven gebouwt het huys staende regt over het casteelken, het tweede van de kerke gaende naer de Keere, competerende nu de weduwe Uttenhove.

(Nota R. Dauw: Men bedoelt het huis op de hoek van de Schoolstraat en van het straatje naar Nieuwendorpe, destijds bewoond door Octaaf Van Kerckvoorde, Frans Laureyns en nu, in 1974, garage).

N. van den Bossche, 84 jaer, vader van den bedienende pastor, sterft in 1702.

1708 - OORLOGSTROEBELEN.

In het jaer 1708 lag den generael la Motte met 8000 man tot Lovendegem gelagert en vermits den hertog van Bourgondiën den 11 july tot Eyne dapperlyk was geslagen door den prins Eugenius van Savoyen, soo quam den geseyden hertog met Vendöme en Berwick van Audenaerde naer Lovendegem met den overschot van hun leger en een deel naer Ghend.  Geduerende dat het leger was tot Lovendegem wierden onse landslieden in de Voorde en selfs tot de plaetse en pastorye lastig gevallen, waertegen Hyacynths de la Rue, onderpastor, sig dapper versette.

1709 - WINTER.

In het jaer 1709 begon den winter op dryconinghen avond, wanneer den regen seffens in ys vervroos en de vaerden 7 weken bevrozen hield.  De dierte was dat jaer boven maeten: den rogge 15 guldens, eenen sak taerwe 30 guldens, 26 eyers 63 stuyvers.  Het geweld van het arm volk was boven maeten groot; daer wierden overal borgers, soldaeten, landslieden dood gevonden van koude en honger.  Den reysiger op den weg, den soldaet op de wacht, de mans in hunne huysen besweeken.

Daerenboven, alles bevrozen zynde, wierden de goede borgers en landslieden, nog iet besittende, geplundert en gerooft van de stropende partyen die overal rondliepen, meer genegen om hun eygen voordeel te soeken, als om den vyand te bevegten.

Onderpastoor Joannes de Neef bewoonde de onderpastorye (het oud gildenhuis ?), waer hy school hield; nadien bewoont door Pieter Steyaert, nevens d'hofstede van dheer van Ronsele, verpagt aen Marten Sierens.

1728 - WINTER.

Men heeft afgesien eenen geweldigen winter, die van het midden van novembre tot in february geduert heeft.

1730 - ZYKOOR ST GISLENUS.

Pastoor Vercauteren heeft den 11 mey 1730 den 1sten steen geleyd van den nieuwen zeyd-choor van den H. Gislenus, denwelken wierd uytgelengt van aen het steentje ofte trap, tot aen het eynde der kerke, met daeraen een nieuwe sacrystein (= sacristie).

1735 - PRIORY - PROFES.

Op den 23 april 1735 wierd in de priory van Waerschoot, door den prelaet Leo Mahieu, geprofest dhr Martinus de Vlieger, gebortig van onse prochie van Waerschoot.

Prentkaart uit de verzameling van Alf. Ryserhove.

1739 - WINTER.

Den gestrengen winter van den jaere 1739 begon den 20 octobre tot decembre, wanneer hy ophield tot den 6 van januari van den jaere 1740, die met regen begon en op korten tyd soo bevroos dat de aerde als steen was.  Deesen harden vorst duerde 11 weken en vreesende tot aen mey dat alles was bevrosen, ontstond er eenen dieren tyd.  De taerwe wierd vercogt 28 guldens, de rogge 12 guldens en daer over den boukquet (= boekweit) 11 guldens; 25 eyers costten 8 schellingen en men at peirdeboonen.

1740.

Op 1 mey 1740 overleed de vrouw van greffier Censens, Maria Petronelle Elbo.

1742 - OORLOGSKARWEIEN.

In mey 1742 ontscheepte te Oostende het leger van de Engelsche koning Georges II, 16.000 man ruyters en voetvolk, onder bevel van generael Stair.

Voor de troepen bestemd voor Ghend wierden onse wagens van Waerschoot, beneevens degeene der andere prochiën van de casselrye opgeroepen, om deselve met hunne bagage en amonitie af te halen van Brugge naer Ghend en door deese beweeging kreeg men hier door Waerschoot eene overgroote passagie van Engelsche en Schotten, dewelke hunnen marsch naer Ghend voortsetteden nadat sy in de herbergen eenige ververschinge hadden genomen.

1744 - VEEZIEKTE.

In het jaer 1744 wierd hier en alomme de sterfte van het hoornvee soo geweldig dat de voornaemste landslieden, als Joannes Bapte Maenhout, woonende in Arisdonck op het Begynegoet, 9 à 10 weken met meer andere landslieden waeren sonder eenig vee.  Wat een schade en ellende dat veroorzaekte is ligtelyk om af te meten.  Desen Maenhout was gebortig van Everghem en had alhier getrouwt de dogter van Christoffel de Backer, pagter aen den Stuyver (Breebroek), welk goed is bewoond van synen zoon Jan en kleynzoon Joannes Baptiste, die alhier altyd voornaeme persoonen hebben geweest.

JAN DE LICHTE.

Gelyk in de dagen van oorlog de stroperyen niet alleen van soldaeten, maer van dieven, vaegebonden gepleegt worden, die op troubele tyden overal het hooft uytsteeken, soo woonde aen de Staekte vyve, t'eynde de Weststraete, wel het puyck van de dieven en moordenaeren, genaemt Jan de Lichte, die eene aensienlyke bende onder sig hadde.

Deesen uytbefaemden quaetdoener aldaer syn woonste houdende, werd dit bekend aen onsen bailliu Francies van Waesberge, denwelken op seker dag - wetende den dief thuys te syn - sig begaf met twee sergeanten, waervan den eenen Joren van den Bouchaute, een kloeken en vreeseloosen man.  En gekomen aen het huys van Jan de Ligte die geen agterdogt hadde, riep den baillieu het commando, alsof hy met veel soldaeten het huys had omringelt, waerdoor den dief sig verbeeldde het nutteloos te wesen van de vlugt te willen nemen, maer vond goed sig in zyn schouw te verduyken.  Maer mits sy seker waeren dat hy in syn huys was, soo wierd hy daerin betrapt, gekoort en gebonden en gebragt naer Waerschoot, verbaest en verwondert en op sig verbittert, dat hy sig van dry had laeten vangen en kneuvelen; dat hy selfs aen den baillieu seyde dat het niet soude geschied syn, soo hy het had geweten maer dry persoonen te syn die hem quaemen vangen.

Dog verwerrent (= verdwaasd, de kluts kwijt) vraegde hy aen den Stuyver in de Weststraete om eens te mogen drincken, dat hem wierd gegeven.  Aldus is hy naer Ghend, van dan naer Aelst gevoert, alwaer er veel van syn complicen gevangen saten.

Men deede een generaele doorjagt op éénen tydstip door gheel het land en bragt alle persoonen op, die vremd of sonder pasport waeren.  Dus wierden er veele gevangen en 120 wierden er tot Aalst geraeybraeckt en op een verhevender rad syn de complicen geleydt.

1747 - INNAEME VAN SLUYS.

Sluys, alhoewel rondom geïnnundeerd, bezet met 1500 à 1600 man, werd onder zijn commandant De Lambrechts door den graaf van Luendal in vijf dagen tijds ingenomen.  Op dinsdag 23 april trok het Hollandsch garnisoen, als krijgsgevangen, ontwapend de stad uit naar Frankrijk en werd Sluis door het Fransche krijgsvolk bezet.  Na de vrede van Aken, 30 april 1748, verlieten de Franschen op 28 januari 1749 des morgens de stad Sluis en des avonds trok een detachement Hollandsche militie binnen (later bijgevoegd uit: H. Q. Janssen: «St Anna ter Muiden», pag. 191).

Reproductie Heemschut.

1746-47 - SOLDAETEN.

In het jaer 1746 lag voor eenigen tyd gelegert op de Kouter van Lovendeghem een deel van het Fransche leger, op deselve plaets waer tevooren de Engelsche en Hollanders hadden gelegen. De uytloopingen die de soldaeten by ons landslieden deeden waeren menigvuldig en de afpersingen met geweld te veel om op te haelen.

Op den 17 april 1747 heeft den graeve van Lowendaele, Franschen lieutenant-generaal, het Sas van Ghend, Sluys in Vlaenderen en Philippine berent (= bestormd), op welken tyd den marquis de Concadis, ook lieutenant-generael der Fransehe, Hulst, Liefkenshoek en andere forten belegerde.

Sluys dus berent, sag men op den 20 april - dus dry daegen daerna een overgrooten togt van Fransche troupen, soo ruyters als voetvolk, door Waerschoot passeeren, die naer Sluys trokken.  En in plaetse van op de Keere de straet te houden, zoo reeden sy over den boomgaert van Francies Poppe, alsdan herbergier «In het Gouden Hooft», aen den hoeck van de Keere.

Deese passagie van troepen, van wagens, van caissons, ballen, mortieren, canonsballen en voordere behoeften, duerde twee daegen, immers tot den 22, op welken tyd dat men niet anders had gehoort als eenen geduerigen donder van het geschut.  Deese stad ging by capitulatie den 22 over aen de Fransche; het garnisoen wierd krygsgevangen.

Alsook Ysendyke, op deselve wyse, de forten de Peirle en Liefkenshoek gingen over aen Concades; den 1 mey het Sas van Ghend, den 5e Philippine by capitulatie, blyvende het garnisoen gevangen aen Lowendaele.  Den 11 mey ging Hulst over aen marquis de Concades by capitulatie, met verlof tot den goeverneur la Roque met alle de stafofficieren; dry stukken canon en 400 mannen mogten uyttrekken, het overige bleef aen de belegeraers.

Onderpastor van Belleghem bewaerde eene sonderlinge vrindschap met het huysgezin van Sieur Bouchier, coopman tot Waerschoot, tot dat hy pastor van Everghem is gestorven ten jaere 1782-83 Cl/7 /1783).

1750 - SEMINARIST.

In het jaer 1750 begaf sig in het seminarie van Ghend dhr de Beir, gebortig van Waerschoot, aenveird door den president de Backer; wierd nademael onderpastor tot Ruysselede en pastor tot Meulebeecke, stierf in 1779, had eenen broeder recollet en een vader van 99 jaer ouderdom.

1756- AERDBEVINGE.

Op den 18 februari 1756 heeft men hier en omliggende steden en dorpen des morgens ontrent den 8 gevoelt eene grausaeme aerdbevinge, geduerende eenen minuut, die meer schrick dan schade veroorsaekte en den 20e gevoelde men het nog eens, dog minder.  Den 25e gingen Maximilianus Antonius, biscop van Ghend, en alle cloosters aldaer de processie van boetveirdigheyd en seer veele menschen keerden hun alomme tot de H. Sacramenten.

1759 - WINTER.

In het jaer 1759 begon den winter in novembre seer gestrengelyk; tot in februarii van het volgende jaer.

1766 - BEELDEN IN DE KERK.

Ontrent deesen tyd is onder directie van pastor Versterren nevens den hoogen autaer gesteld: Joannes Nepomicenus en Ghislenus, die syn gemaekt te Themsche en het schrynwerk door Augustinus Goossens tot Lokeren; de beelden gemaekt door N. Nys, koninklyken beeldhouwer.  Daer werden ook eenige ciraeden aen den predikstoel gevoegt.

1773 - BEENDERHUYS.

In het jaer 1773 is onder de sorge van pastor Versterren het beenderhuys tot eenen bequaemen, treffelyken staet gebracht (betreft het beenderhuis op het kerkhof van Waarschoot).

1768 - OVERLYDEN VAN PRIOR LEO CAMBIER.

Op den 1 januarii 1768 is binnen Waerschoot, ten huize van Sieur Jacobus de Bourdere (gebortig van Oostwinkel, die hier verscheydene reysen heeft borgemeester geweest en scheepen), door eene geraektheyd overvallen den zeer eerweirdigen heer Leo Cambier, prior van Waerschoot; waer men segt dat hy overleden is uytgedregen, alhoewel het waerschynlykst is dat hy op syn cloostergoed is gestorven; wordende den volgenden dag naer Ghend gevoert, alwaer hy vóór den hoogen autaer ligt begraeven.

KRUYSPLANTING.

Op den 2en sondag van den vasten wierd ten jaere 1768 het cruys geplant, tot het vieren van den jubilé.

1769 - STORM.

In het jaer 1769 is des morgens 4 uuren eenen geweldigen stormwind ontstaen die veele uuren heeft geduert, dat er huysen, meulens en boomen sonder getal zyn ter aerden geslaegen.  Deesen storm ontstond in decembre, op den morgent der gulden misse.

Prentkaart uit de verzameling van Alf. Ryserhove.

HERBERG DE PEIRE.

De zoon van greffier Censens, Henricus, is getrouwt met Isabella Temmerman fa Cornelii, herbergier in De Peire.

Coleta Censens, de oudste, is getrouwt met N. Malherbe, chirurgyn, die de legers opgevolgt hebbende, sig hier neersette.

Carolina trouwde te Ghend met N. Stassion, gebortig van ontrent Luxemburg, die bakker voor de keyserlyke troepen en coopman in coolen was; hy wierd ten jaere 1795 commissaire de police onder de regeeringe der Fransche republique.  Coleta overleet te Waerschoot in october 1798.

HUWELYK.

Ontrent deesen tyd (1773) trouwde sekeren de Baets, gebortig van Waerschoot, zoon van N. de Baets, doende eenigen coophandel in lynwaet, met juffrouw van Hecke te Gend, suster van dhr van Hecke, pastor te Grembergen en van den monnik te Affelgem (= Affligem), en deede eene groote fortuune.  Syne dogter trouwde nademael in 1790 met Sieur Vergauwen van Lokeren.

1773 - SEMINARISTEN.

Nota: De seminaristen moesten vooraleer in het seminarie te treden eerst 2 jaer philosophie te Leuven hebben «gehoord».  Vroeger was dat 9 maenden; daeruyt volgt dat:

Hierdoor wierden Albertus Maenhout en Joannes Baptiste de Reu genoodzaekt 2 jaeren te verblyven, waervan den tweeden ging op de medicynen studeeren, en den derden Petrus de Smet, gebortig van den Berg, aenveird het orden van Dominicus en den eersten - na 5 maenden in het seminarie te hebben geweest - begaf sig op de regten ten jaere 1774, waerop hy twee jaeren verbleven hebbende, engageerde sig onder de dragonders van Latour, waer hy door synen vader Joannes Maenhout, na de geëyndigde geschillen van Maria-Theresia, coninginne, en den koning van Pruysen, Frederik den IIe, vrygekogt sig oeffende op de pratyke en landmeetinge; trouwde Joanna Haek van Nasareth, bouwde ten jaere 1793 een overtreffelyk huys nevens de hofstede bewoont by Livinus Beirnaert, aen den toegang van den meersch; wierd ten jaere 1794 schryver van den bureau onder de Fransche regeering en Franschen notaris.

Hy stierf ten jaere 1796, zynde den 2en (evenals Joannes de Reu, zoon van Georgius, gestorven licentiaet in de medesynen te Lovendeghem, en pater Gregorius de Smet) van eene teiringe, gelyk daer van alle dry nog sal weerkeeren in het gevolg.

1775 - WINTER.

In het jaer 1775 is op het eynde van decembre den winter seer streng geweest en duerde veele weeken, in het jaer 1776, dat men op de Schelde tot Antwerpen konde eene merkt houden en voor Themsche den vogel op het ys heeft geschoten.

1777 - STORMWIND.

Op den eersten dag van het jaer 1777 is er eenen soo geweldigen wind ontstaen dat er boomen, daken, huysen wierden neergeslaegen en geen mensch bequaem was ter kerke schier te komen.

SOLDAETENWERVING.

In het jaer 1777 is er een vredebreuk ontstaen tusschen de keyserinne Maria Theresia en den koning van Pruysen en in het verloop wierden alle officieren der prochien (= de veldwachters) belast van te werven en alle de personen die van slegte zeeden waeren over te geven, de welke door de soldaten werden opgeligt; men sag er van alle gewesten met volle wagens naer Ghend overvoeren, die den dienst moesten aanveirden, alhoewel deesen middel tegen de vryheden van 't land strekte, noch was heel bequaem om uyt die vreese de prochien of te suyveren, of de geweldenaers in te toomen, en soo er de soldaeten geen goede selfs hadden ingewikkelt en met snoode listen weggerukt, had het stuk veel (h)eerelyker gescheenen.

Reproductie Heemschut.

1778.  JUBILEE BALJUW VAN WAESBERGE.

In het jaer 1778 is door de hr Francies van Waesberge, Baillieu van Waerschoot, sedert 50 jaeren in huwelyk met joff. Catharina de Reu, gebortig uyt de Voorde, plegtiglyk geviert hun huwelykx jubilé, worden de te dien eynde gesongen eene solemneele misse, waerin de jubilaers tegenwoordig waeren met hunne afstammelingen, bestaende uyt agt en twintig; waervan een jaerschrift wierd voorgedraegen op een plansoen, luydende als volgt:
        sIet Deese IUbILaers hUn kInDs kInDertaL,
        aCht en tWIntIg in getaL (= 1778).

- Hun eygen kinderen waeren:
Carolina Joanna, getrouwt met Anastasius Bouckaert, aman en coster;
joff. Therese, getrouwt met N. Bourdeaux of Bourdeaudhy (?), gebortig van Wackene, chirurgyn hier woonagtig;
joff. Maria Anna, getrouwt met dhr Dobbelaere, licentiaet in de medecynen tot Sleydinge;
joff. Coleta, getrouwt Sr Jan van Waesberge, gebortig van Eecloo, ontfanger van d'abdye van Baudeloo, woonagtig tot Hulst;
dhr ende meester Petrus Frans, licentiaet in de medecynen, getrouwt met joff. ......................, dogter van den baillieu van Ansbeke en aldaar woonagtig;
met elk syne respectieve kinderen en voordere vrienden, na welk wierd gegeven voor alle deese, den Hr pastor, twee onderpastors, de wethouderen, eene pragtige maeltyd.

1779. ZIEKTEN.

In het jaer 1779 heerste hier op het eynde van maerte en in het begin van april tot aen het midden eene besmettelyke ziekte, die elke dag vier à vyf doode veroorzaekte; hetgoone eenen overgrooten schrik onder het volk verwekte, by soo verre dat sy op het sien van de menigvuldige beregtingen sig niet konden houden van traenen te storten, als het Lighaem des Heeren werd voorby gedraegen.

PETRUS VAN NAMEN, ONDERPASTOR,

zoon van Petrus en van joff. de Cleene, suster van de hier gewesen pastor Servatius de Cleene.

BALJUW TEMMERMAN.

(Op) 11 mey 1780 sterft ballieu francies van Waesberge, 50 jaer ballieu, hetgone hy reeds had afgestaen; wordende hetselve vóór syn overlyden bedient door dheer franciscus Temmerman, gebortig van Ghend, alsdan woonagtig tot Sleydinge, - die hier ten jaere 1781 is komen verblyf nemen, na gebouwt te hebben een prachtig huys, gestelt regt over het Arisdonckstraetjen, met eenen opgang van vier à vyf trappen (dit huis bestaat nog en was vroeger bewoond door Van Petygem, limonadefabrikant en ex-burgemeester, thans door Louis Bonne).

NIEUWE PASTORIJ.

(Zie ook: 1664 - Pastoreel huys).

Plan gemaekt door bouwmeester Hebbinghausen van Waesmunster.

Pastorij begonnen afbreken op 1 mei 1780.  Pastoor Pauwels verbleef tydens de werken in het nevenstaende huys, by baes Hoorebeeke, "in eenige kaemers aen 12 Lb s'jaers".

De nieuwe pastorij "welcke van grond is verplaetst ter straete waers ontrent 40 voeten", was reeds 't Allerheiligen 1780 af.

1782 - BAAN GENT-BRUGGE.

In 1782 deede men van ghend naer brugge metingen tot het leggen van eenen steenweg, van dewelke kercke van Waerschoot men de bakens stelde, om regt op eecloo den weg te geleyden, verlaetende de Keere, regt naer de Dambrugge.  Men heeft te dien eynde reeds veele boomen geweirt, dus dat tusschen het Cloostergoet en de Keere de baen stond geleyd te worden.  Dog men heeft eyndelinge de baen gevolgt, maekende eene doorsnydinge aen de Breedestraet tot Lovendeghem en van de kerck van Waerschoot, aen den maelmolen van L. Lodevier (= Lottefier) naer de Keere, den weg suyverende van eenige crommingen; doende insgelyckx eene doorsnydinge ontrent de aenkomste van eecloo (bij het huidige station van Eeklo).

Dit werk is geleyd onder de directie van de heer en van den Oudenburg van ghend, stellende over het deel van Waerschoot commissaris Sr Anastasius Bouckaert.

Deese baene voltrokken, reed elken dag van Ghend hier door naer Brugge eene koetse, die hier peysterde, maer om de weynige passagiers heeft sy alleen daerna gereeden als de vaert is bevrosen (men bedoelt hier de vaart Gent-Brugge, waarin de Bargie vaarde, die toen nog de meeste bij val genoot).

1782 - GEDURIGE AENBIDDING.

In 1782 wierd in het bisdom ghend ingestelt het Broederschap van de Gedurige Aenbidding in elke prochie.

1783 - JAERMARKT.

Octrooi van de jaermarkt bekomen, te houden op 3e paesdag en den derden kermisdag, zijnde de dinsdag na den zondag van O.L. Vrouw Geboorte, in september, en een wekelijksche markt de woensdag.

Prentkaart uit de verzameling van Alf. Ryserhove.

1784 (?) - BALLON BLANCHARD.

Op de 19 8bre (oktober 1784 of '85) gingen menigvuldige lieden naer Ghend zien de logtreyse (= luchtreis) van sekeren Blanchard, fransman, die met eenen logtbol van syde gemaekt en waerin werd locht gepompt, met eene menigte van stoffe van wolken vertrok, laetende neersinken in een parachut syn hondeken - wanneer hy hemelhoog scheen - hetgeen tot Everghem is gevallen.  En deesen (Blanchard) ten 11 uur oprijsende werd ten 1 gesien in het Land van Waes, dat nauwelyckx het gesigt iets konde onderscheyden, vallende ten 4 uuren in Hollands Vlaenderen, alwaer hy met veel moeyte de Schelde of zeekant is ontkomen.

1786 - VERBOUWING DER KERK (PASTOOR PAUWELS).

Deese vermeerderinge is geschied door eenen bouwmeester van Doornyk ten jaere 1786, die in het sin had den autaer van st. Ghisleen en van O.L. Vrouw uyt te breyden, maer in het midden der kerk de muur gans slegt synde, heeft men de vleugelen gebragt gelyk sy hun nu bevinden, - waerin men beter siet het profyt der thiendeheffers als de glorie Godts !

Dit werk voltrokken synde, syn de muurbogens waerop de kappe rustede uytgenomen en daerin pilaeren gestelt, vermits er te vooren niet waeren als mueren met kleine bogens.

Na deese ondergestelde pilaeren heeft men den nieuwen vloer geleyd ten jaere 1787, in welke verlegging het Kapittel van Doornyk en den pastor van Somerghem heeft gecontribueert, alsmede het verlaegen van het kerkhof, welks aerde - met toestemming van den biscop van Ghend - ter rescriptie van den deken van Lovendeghem Abbate, is vervoert in dieptens en leege straeten, de beenderen blyvende op het kerkhof, hetgeen dry voeten (= 3 x 0,2753 of 82,50 cm) verleegt werd, met arduyne staken en ysere baren omheynd wordende van den kant der straete.

(Het kerkhof werd) met insgelyckx consent tot veele voeten vermindert, tot verbreydinge van de merkt en straete, waermede deese plaetse aensienelyker is geworden - soo door het vullen van de gracht, liggende regt over het kerkhof, waerop de weduwe van Doorselaer, taverniere in St-Hubert, heeft huysen gebouwt.

Al deese veranderinge is geschiet tusschen de jaeren 1785 tot 1789.

NOTABELEN.

De voornaeme personen en notabele in dien tyde waeren:
Carel Bouchier
Anastasius Bouckaert, aman
Joannes Baptiste Bouckaert, Coopman
Joannes Maenhout, rentier
Jacobus de Bourdere, Borgemeester in verscheyde(ne) reysen
Joannes Baptiste De Backer, landbouwer (Stuiver)
Carolus De Smet, landbouwer
Joannes De Sutter, landbouwer
Domien Bral, Borgemeester in veel beurten
Bernardus Bral
Livinus Beirnaert, gebortig van Vinderhoute
Georgius De Reu, schepen
Georgius Standaert
Petrus en Guillaume Tollenaere
Joannes Buyse, Blompelder, etc.

1788 - FRANSCHE SCHOOL.

In het jaer 1788 wierd tot Waerschoot eene fransche Schoole opgeregt, waertoe wierd aenveirt Ignatius Catteeuw, franschen schoolmeester tot Waesmunster, aen wie een pensioen van 19 pond groote wierd toegestaen; welke school op korten tyd veel pensionnairen bequaem, bywylen in den winter tot 100, en daerover hy was eenen ervaren meester.

NOTA.

Florus du Song, overleden 23 januari 1815, verbleef te Waerschoot by de Wed. Buyse.

Prentkaart uit de verzameling van Alf. Ryserhove.

PATRIOTTEN 1790.

(De) 4-1-1790 werd Jozef II op de Vrydagmarkt te Ghend vervallen verklaert van het Graefschap Vlaenderen.

Uit Waerschoot waeren er present de patriotten:

... onder de 80 vrywilligers van Waarschoot waeren de officieren
Joannes Baptiste Waldack,
adjudant Ignatius Catteeuw (de Franse schoolmeester),
Auditeur Petrus Uttenhove,
en deese wierden geoeffend door Franciscus Bouckaert, die hierin bovenmaeten ervaeren was, verscheyde(ne) reysen te weeke, op den boomgaert der pastorye, sig oeffenden dat sy gereguleert vuur gaven als oude soldaeten; sy hielden alhier de wagten alle nagten, vergeselschapten de (verboden !) processiën en hielden de beste regeltucht.

Daer wierd door de vrouwlieden eene collecte gedaen tot het coopen van een costelyk vendel, hetwelk aen het corps wierd gewydt, zynde opgedraegen naer het voorbeeld van alle de andere corpsen van steeden en dorpen.

1790 - BEIRTJENSBRUGGE.

In het jaer 1790, wanneer Judocus de Sutter was borgemeester, Joannes De Backer, Livinus Beernaert Scheepenen, Franciscus Temmerman baillieu, bedienend alsdan Pieter Wttenhove de greffie, werd er beraemd van de brugge aen het Beirtjen te maeken dat sy bequaem soude hebben geweest van met karren en wagens over te ryden, mits deese draaybaar soude hebben geweest, en men had de straete breeder gemaekt soo dat de inwoonders van Arisdonck hunnen weg naer Ghend souden korter gevonden hebben en men was van sin van het Arisdonckstraetjen bereybaar te maeken.

NIET STAETSGEZINDEN.

Onder de voornaemste die hier niet staetsgezind waeren, schenen uyt:
Livinus de Keyser, die door den baillieu Temmerman is aengehouden en naer Ghend gevoert,
Carel Bouchier,
Joseph Temmerman,
Joannes Braeckman,
N. Mortier,
Petrus Buyse,
Carel Keyser, soon,
N. Lottevier,
Andries De Pau,
N. De Backer, Oostmoer,
Pr. Versluys, alias Pier Potter,
Gerardus De Beir.

GENERAEL VAN DER MEERSCH.

In de maand van ... 1790 wierd aen den generael van der Meersch tot Waerschoot in de pastorye geschonken den wyn van eer, alwaer hy aen Sr Anastasius Bouckaert beloofde eene plaetse van Lieutenant voor synen soon Gisleen, cadet onder de vlaemsche dragonders, die hy heeft bekomen.

1793 - MOBILISATIE.

9 Octobre trokken 29 fuseliers uyt Waerschoot naer het vaderlands leger, na eene solemneele mis gezongen door Pastoor Pauwels (met zeer veele aenwezigen); onder de voornaemste waeren:
Franciscus Bouckaert fs Joannes Baptiste
Petus Livinus Beirnaert fs Livinus
Petrus Franciscus Smet
Franciscus Willems
Josephus Bouckaert fs Anastasius
N. Stofferis
N. Martens
N. Vermeire
Pieter Coolman.

Wanneer sy met slaende trommels en vliegende vaendels tot Ghend ten selven daege waeren aengekomen, wierden sy met menigvuldige andere van de Casselrye van den Oudenburg gebilliet by de Paters Discalsen, alwaer alle vrywilligers van de Casselrye hunne officieren moesten kiesen; wordende voor capiteyn gekosen Franciscus Bouckaert, gewesen corporael onder 's keysers troepen, eenen soldaet van trefffelyk gedrag.

Men marcheerde den volgenden dag tot Aelst, alwaer sy logeerden, en des anderen daegs trekkende na(er) Brussel, alwaer sy hunne cartouchen moesten ontvangen.

Wanneer den capiteyn Bouckaert, seer ervaren in de krygsgebruyken, sig begaf by de persoonen tot het ontvangen voor syne troepen de geseyde cartouchen, wierde hy van den eenen tot den anderen gesonden.

Waeruyt hy gewaer wierd eenige listen, hen bondig afvraegde of de afleveringe seffens sal gebeuren ofte niet, by gebrek van welke hy met syne compagnie van den Oudenburg sal weerkeeren tot syn en hunne respectieve wooningen.  Waerop de cartouchen wierden gegeven, niet durvende openbaeren eene saeke hun reeds bekent.

(wordt voortgezet)

Merkwaardigheden over Waarschoot
1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17

Vorig artikel: Een oud kermisprogramma

Inhoud van 1975, jaargang 8

Volgend artikel: De Geschiedenis van Middelburg in Vlaanderen

Inhoudstafels

1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977 1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024