Merkwaardigheden over Waarschoot (15)

Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1978, 11de jaargang, nr. 4

MERKWAARDIGHEDEN OVER
WAARSCHOOT (15)

Vercrygende ook een octroy van wekelykschen merkt en hebbende (bijgedragen) tot het verkrygen van eenen tweeden onderpastor en de vermeerderinge der kerke. Na dat alles te hebben verrigt en met opregtigheyd de greffie te hebben bedient, is hy na een siekte van eenige daegen op den 14 augusti 1788 overleden, agterlaetende de navolgende kinderen: Charel, Theresia, Bernardus, Constantin, Franciscus, Coleta, Catharina en een en toekomenden, die in den doop Martinus werd genaemt.

De weduwe van desen heer is in hetselve huys blyven woonen tot 1796, wanneer sy - coopende het casteelken van de hoirs van dhr en Mr N. Giessens, priester tot Ghend, liggende tot Waerschoot in eenen kelder begraeven, - (dit kasteeltje) is gaen bewoonen.

FLORUS DU SONG
was geboren te Opbrakel en Clercq van den heer raedspensionaris Marox d'Opbraekel te Ghend.

Desen vertrok na(er) Ryssel in 1790, alwaer hy syn verblyf nam geduerende de omwenteling en de greffie wierd eenige tyd bediend door Sr Anastasisus Bouckaert. Maer korteling wierd deselve (ook) vergeven aen joff. de weduwe Wttenhove en bedient door haeren swaeger, Pieter Wttenhove, tot de maend decembre 1790. Wanneer de keyserlyke troepen weerkeerden in de Nederlanden, by overeenkomste der staeten met S(yne) K(eyserlyke) en K(oninklyke) majesteyt Leopoldus II, onsen souvereyn, keerde den voornoemden greffier Du Song terug naer Waerschoot in besit van syne bedieninge en nam syn wooning in het Cloostergoet. Alwaer hy woonde ten tyde van de eerste invasie der fransche troepen.

Hy wierd gekosen van de municipaliteyt van Waerschoot by acclamatie. Dog dese maer 4 maenden en 16 daegen zynde in 't besit van dese landen, trad hy wederom in 't bedienen zyner greffie tot de tweede inrukkinge, wanneer een ander order van regie ingevoert wierd, en gestelt wierd voor secretaris N. Paré. Dese (Paré), verstelt wordende na(er) Evergem in 1795, wierd vervangen door onsen voornoemden Du Song, die ten jaere 1797 kreeg (de functie van) commissaris van d'uytwerkende magt, (met) Pr De Vlieger, bailliu. Dog d'heer Du Song, ten jaere 1800 wordende wederom de regie verandert, werd (ditmaal) meyer en De Vlieger policemeester.

PETRUS A. WTTENHOVE,
geboren te Somergem, was in huwelyk met de edele joff. Veranneman van Ghend.

Eenige jaeren gewoond hebbende op het Cloostergoed en nademael in het nieuw gebouw gaende naer de Keere, heeft (hy) bedient het ampt van meyer tot het jaer 1813.

Hy heeft ten zynen tyde de straet naer den Oostmoer, van aen het Capelleken aen de Eekels, regt gebragt tot aen den meulen, die tevooren door één of twee crompten (= bochten) het sigt brack en ook ten jaere 1813 gestelt de pompe in het arduyn, gelyk sy nu te sien is. Zynde eertyds niets anders dan een houten schipperspompe, die er weynige jaeren tevooren was gestelt in een openstaende steenput.

FLORUS DU SONG
is in 1813 wederom in bediening van meyer gekosen en (aan)gestelt. Hy volherdde in die bedieninge wanneer door de gealliëerde mogendheden de fransche gouverneeringe was overmeestert, vermits dat elk die geen franschman was provissoirlyk bleef bedienen dit ampt, onder den naem van borgemeester.

Uyt cragte van welke hy was belast met te sorgen voor de quaertieren der afgesakte pruyssensche legers, die in dese landstreeke bestond(en) in 45.000 mannen, waervan hier een verdeelinge lanciers te peirde, met eene pyke waeraen een vaentjen (= wimpeltje) was, bij de borgers en landslieden geinquartiert was, van den 8 meye 1814 tot in juny. Andere verdeelingen (lagen) tot Maldegem, Adegem, Kapryke, Knesselaere, etc.

Dhr Du Song is, na eene langduerige quelling van het flericyn, gestorven op 24/1/1815 en begraeven door den zeer eerw. hr pastor Resteleu op den 26en. Hy was geboren tot Opbrakel, zoon van den schoolmeester, en getrouwt met joff. Limpens - geboortig van.................. - sonder naelatinge van kinderen.

BERNARDUS WTTENHOVE,
zoon van Martinus - den overleden greffier - die hem opvolgde in de meyerye en die deselve loffelyk bediende en met veel sorge ten jaere 1817 den aermen heeft behulpsaem geweest, wanneer ten selven jaere was groot gebrek van levensmiddelen; voornaementlyk van aerdappels, die golden tot elf guldens den sak; den roogge 19 en de tarwe 26 guldens.

Hy trouwde ten selven jaere met joff. Victoria Wieme van Somergem en heeft aldaer eenigen tyd met haer gewoont, op den wyk van Staektevyver, aen de olmen.

Het opstappen van de turnclubleden te Waarschoot bij het turnfestival in 1921.

Foto uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

AMANS OfTE AMPTMANS VAN WAERSCHOOT

(JAN DE VRIESE in 1352)
(SEGER VAN DE VELDE in 1419)
(WILLEM HAVENS, of HARENTS, ARENDTS, in 1428)
(GIJSBRECHT LOCKE in 1467)

JAN LOCKE in 1486. Zynde alsdan scheepenen : Joannes Gasterman (wagenmaker) en Walter van Bouchoute.
De heylig Geestmeesters (= armendismeesters) in 1479 of 1480 waeren:
1) Arend Danins, waerschynelyk van de familie van Nicolaus Danins, ten jaere 1444 pastor;
2) Pieter Sierens en
3) Gillis van der Bruggen, waerschynelyk broeders zoon van Pieter van der Bruggen, capellaen van de kerke in 1393; welken capellaen heeft gehad eene suster - joff. van der Bruggen - getrouwt met N. Cornelis, die eenen zoon hebben gehad, Gerolphus, priester.

De kerkmeesters van 1479 waeren : Andries Martens, Willem Claes en Henderick de Pau; en in 1483 (waren het) Jacob de Jaeger en Seger Husens.

TRISTRAM VAN DER HELLEN,
aman in 1502, was zoon van Roeland van der Hellen, coster. Denselven heeft door de vyandelyke soldaeten het Clooster zien verwoesten in 1499.

JOANNES LOCKE
(werd) wederom aman in 1504.

JAN SIERENS (= FIERIJNS)
was aman in 1526, toen schepenen waeren: Joris de Jaegere, wiens zoon Pieter is getrouwt geweest met de dogter van Jan Gasterman (bewoonde in 1530 de helft der hofstede, waer nu is de Croone); insgelyks was schepen: Jan van Kerckhove.

Notabelen in 1486: Pieter Standaert, Jan van de Kerkhove en Jan de Jaegere.
Christoffel Sierens, Vincent Dhont, Gabriël de Ruytere en Arenhoud van der Hellen waeren de voornaemste persoonen in 1530 en voorders. (Jan de Jaegere, in 1554).

PHILIPPUS DE STOPPELAERE,
aman in 1571.
(Jan van der Hellen, borgemeester in 1571).

JORIS ROGIERS,
aman in 1574.
Andere notabelen: Vander Hellen, De Ro, Marten Claes (1574).
Joos de Jaegere, borgemeester in 1580; Marten Claes, Michiel de Pauw en Antoon de Reu, scheepenen.
Guilliaume van der Sluys, borgemeester in 1588.

GUILLIAEM DE CROOK,
aman in 1597.
Gabriël de Roo, borgemeester;
Antheunis de Roy, Jan de Backer en Pieter Uytterschaut, scheepenen; Simon van Speybroeck was alhier schoolmeester.
Guilliaem de Crook is na korten tyd tot greffier van Eecloo geworden. Pieter Uytterschaut, geboren in 1540, nu scheepenen, wordt bevonden ten jaere 1610 te geven een declaratie tegen het Clooster.

GABRIEL DE VOS,
aman in 1600.
Pieter Uytterschaut, borgemeester;
Daniël van Speybroeck zynde reeds kerkmeester in 1599.

(ADRIAEN DE JAEGER in 1607).

JAN DE JAEGER, aman in 1608;
zynde (alsdan) Adriaen de Pau en Christoffel de Pau gildemeesters van O.L. Vrouw.

PETRUS KLINCKE,
aman in 1612 en kerkmeesters: Pieter van Bouchoute, Gerulf Wassenhove, Arenhoud Willems, Joris de Pau.
Petrus Klincke is bailliu geworden in 1621 en (is) gaen bewoonen het huys van de weduwe Francies van der Beeke, zynde nu de Croone, die op 2 april 1626 is des avonds 9 uuren verbrand, waerin syn door de vlammen verslonden Joannes Maes en Pieter de Roomere, terwyl sy sliepen.
Deze weduwe van Pieter-Francies van der Beeke had eene swaegerinne, Philippina van der Beeke, huysvrouw van Sr Antonius Colpaert, de aensienlykste persoonen van Waerschoot.
(Pieter Klincke was baljuw van Waarschoot tot 1658 en na hem zijn zoon, Pieter junior).

LIVINUS DE GELDERE (VAN GHELDERE),
aman in 1615-16 en greffier in 1617.

PIETER MORTIER,
aman in 1617 en verscheyde(ne) mael borgemeester. Hy had eene dogter Joanna, die met Petrus Klincke junior, bailliu, is getrouwt geweest.

Deelname van de "Kantonale Burgersbond van Waerschoot" aan het "vaderlandslievend feest" op maandag 15 september 1919. De drager van het kenteken vooraan is René Segers.

Foto uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

MICHIEL DE CROOK
stierf als aman in 1636, den 30 juny.
In 1635 was Livinus de Backer kerkmeester.

ARENHOUD DE JAGHERE
stierf als aman de 25/4/1637.

JOOST (JACQUES) VAN CAUWENBERGE
was verscheyde(ne) mael aman. Die een dogter heeft gehad, getrouwt met Matthys van Waes, aman 1643-1658.

JOOST VAN DER SLUYS,
aman in 1637-38.

PHILIPPUS DE RINCK,
aman 1641-43.
Jos van de Veire en Joris de Backer (waren) kerkmeesters in 1642.

MATTHYS VAN WAES,
aman 1643-58, getrouwt met de dogter van Joost van Cauwenberge. Overleden op 30 decembre 1658.
Scheepenen waeren in 1646 : Mathys van Nevele, Pieter Martens, Daniël Geeraerd. Borgemeester in 1650: Joannes Dobbelaere; Arend de Smet, Jan de Reu en Joos de Vliegere, scheepenen.

STEVEN DE PRINCE
was aman in verscheyde(ne) reysen ten jaere 1659, 1660, 1664 en volgende. Hy was woonagtig nevens de pastorye, kerkewaerts (en heeft) agtergelaeten eenen sone die - apotheker tot Ghend - getrouwt was met joff. ................................... waerby hy heeft gewonnen eenen zoon, die het noviciaet by de recolletten heeft verlaten en getrouwt heeft ....................................

JOOST VAN DER SLUYS
was opnieuw aman 1678-1680.

PIETER DU FOUR
werd aman eynde 1680.

PHILIPPUS DE RINCK,
aman 1691-95. Men kan niet seggen of het denselven is van 1643 ofte (wellicht) zynen zoon, die denselven naem voer.
In desen tyd was Christoffel de Backer borgemeester; Pieter de Vos (die een zoon canonning heeft gehad), Jan Dobbelaere en Arenhoud Rogiers (waren) schepenen. Deze gingen een verdrag aen, van op de boete van dry stuyvers tegenwoordig te zyn op hun plaetsen, in de hoogmisse en de vesperen.
Dese boete was in profyte van den armen en wierd stiptelyk agtervolgt. Carel Hoorebeke, alsdan baillieu, was ook onder het verdrag, hetgeen werd aenvaerd van pr Judocus van der Cruyssen, procurator van het Clooster en nademael prelaet.

J.B. JACOPSSENS
was aman in 1698.

PIETER STEYAERT
(wordt vermeld als) aman in 1705-1707 en nademael:

JOOS W. STEYAERT,
aman in 1716.

JUDOCUS (= JOOST WILLEM) STEYAERT
was aman in 1760-70 en voorts zyne kinderen. Is nevens de pastorye overleden.

ANASTASIUS BOUCKAERT,
Coster en aman geworden in 1782. Hy heeft deselve ammanye voor geduerende syn leven vercregen, mits deselve bedieninge tevooren alle twee jaeren wierd verpagt, waerdoor er zooveel van dese bedienaers en deselfde in verscheyden tyden werden gevonden.

PIETER FRANCIES DE VLIEGER
was bailliu en verkreeg na het overlyden van Anastasius Bouckaert de amanye (einde 1795).
Maer vermits door de fransche regeeringe alle dese voorgaende ampten ophielden, heeft deselve maer korter en tyd (deze) plaets gehad.

NOOT:
(De Potter en Broeckaert geven een meer uitgebreide lijst van de ammans van het Ambacht Zomergem en Waarschoot; wij laten hun lijst hier volgen, voor aanvulling en vergelijking. De functie van amman werd telkens voor een periode van twee jaar verpacht. Men spreekt van "ambacht" omdat de heerlijkheid Zomergem meerdere parochies omvatte. - A.R.)

	Ammans van het Ambacht Zomergem en Waarschoot
	Jan de Vriese	1352, 1356
	Jan Heimreins	1378
	Jan Blomme	1409
	Zeger van den Velde	1419
	Willem Arendts	1428, 1440
	Jan Fierijns	1434
	Willem Blomme	1441
	Nicolaus Dac	1451
	Gijsbrecht Locke	1467
	Vranke Terlinck	1472
	Jan Locke	1486, 1504
	Jan de Stoppelaere	1493
	Tristram van der Hellen	1502
	Zoete Roegers	1512
	Joris de Jaghere	1515
	Jan Fierijns	1525
	Christoffel de Reytere	1539
	Jacob de Reytere	1560
	Mathias de Roy	1585
	Willem de Crook	1597
	Gabriël de Vos	1600
	Adriaan de Jaghere	1607
	Jan de Jaghere	1608
	Pieter Klincke	1612
	Lieven van Gheldere	1615, 1619
	Pieter Mortier	1617
	Arenhoud de Jaghere	1635
	Joost van Cauwenberge	1626, 1638, 1646
	Michiel de Crook	1636
	Joost van der Sluys	1637
	Philip de Rinck	1641
	Mathijs van Waes	1643, 1655
	Steven de Prince	1659, 1664
	Joost van der Sluys	1678
	Pieter Dufour	1680, 1690, 1700
	Philip de Rinck	1691, 1695
	J.-B. Jacopssens	1698
	Pieter Steyaert	1705, 1707
	Joost-W. Steyaert	1716
	Joost-Willem Steyaert	1770
	Joost Boeckaert	1772
	Anastaas Boeckaert	1782, 1793
	Pieter-Frans de Vliegher	1795

Nota over het Casteel van Somergem

Den 30 maerte in 1650 is den eersten steen geleyd van het Casteel van mijnheer van Somergem. Het was als eenen ronden thooren. Den 22 9bre (= novembre) 1650 wierd het met schaliën gedekt.

Den 3 7bre 1652 is den hr Martinus Snouckaert overleden tot Ghend en werd te Somergem begraeven; en den 16 augustii 1661 is mevrouwe van Somergem overleden tot Ghend en te Somergem begraeven in den choor, in eenen kelder, nevens haeren man. Haeren tweeden man was de eedele heer Camargo Theodoor.

Het casteel is afgebroken. De steenen (werden) door muylesels overgevaert naer Bellem, waer een nieuw casteel wierd gemaekt voor de princesse van Bellem.

Op den grond (van het gesloopte kasteel te Zomergem) wierd gestelt eene brouwerye, die daernae is verandert in een pagthof en schaepgoet.

In de uytvaert van mynheer van Somergem, gedaen den 17 8bre (= oktober) 1652 hebben tegenwoordig geweest: den biscop van Ghend Ant. Triest; den schoonvader van mynheer Lermiete, president van den Raed tot Mechelen; den president van den Raed van Vlaenderen; mynheer van Ronsele; den rekenmeester van den coning van Spaniën; den broeder van den president en synen oom - en sy wierden (alle) op het casteel in maeltyd ontfangen, met de wethouderen van Somergem.

BAILLIEUS VAN WAERSCHOOT

JAN DE STOPPELARE
(was baljuw te Waarschoot) in 1467.
Men kan geene volstrekte opgave doen der persoonen die het ampt van Baillieu op dese prochie verrigt hebben, dewyl ons ontbreken de vereyschte stukken en dat mogelyk dese plaetse in vroegere tyden door den aman is bedient geworden. Nogtans sal men opgeven (de baljuws) die men heeft gevonden sedert de jaeren 1500.

WILLEM (GUILLIAEM) DE CROOK
(was baljuw) ten jaere 1590.
Nademael greffier van Eecloo geworden, alwaer hy is gaen woonen.

(NOTA: Den 8 augustii 1597, hora 3 vespert., overleed te Somergem dhr Petrus Truwe, pastor van Bellem, bedienende de eerste portie van Somergem 9 jaer geduerende. Ook bediende hy in de troebels Hansebeke, Bellem, Ursel, Oostwinckle en Ronsele. Hy wierd den 12n in het O.L. Vrouwenchoor begraeven te Somergem).

PETRUS KLINCKE, senior,
heeft dat ampt vele jaeren bedient; hy staet als bailliu vermeld in (1617 en) 1621.
Hy heeft syn huys - waer nu de Croone is - door de vlammen sien verslinden in 1626, waerin twee knegten wierden verbrand.
Hy heeft geweest in huwelyk met Joanna Mortier en is - na veel ongemakken van oorlogen, strooperyen, invasiën der vyanden en moorden alhier voorgevallen, die syne bedieninge moeyelyk maekten - op den 21 Xbre (= december) 1660 overleden en begraeven in den choor van O.L. Vrouw.

Schuur met strobedekking op het Hoekje te Waarschoot in 1960, sindsdien gesloopt.

Foto uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

Te synen tyd is geleyd de dreve van mynheer van Somergem, Marten Snouckaert, komende van Waerschoot naer de kerke van Somergem, door den Kouter van het Goet Hersele, ten jaere 1650, noordelyk het schaepgoet bewoont door Speeckaert en nu by Willems. En er wierd daerdoor gevoert het eerste lyk, (namelijk dat van) Antoon Huysters, zoon van den meulenaere te Beke.
(In 1658 was Petrus Klincke opgevolgd als baljuw door zijn zoon, Pieter Klincke junior. - De Potter en Broeckaert).

PETRUS VAN DER BRUGGEN
(werd baljuw van Waarschoot) in 1660.
Woonende op het Vennegoet, wierd hy in 1660 by coope hiervan proprietaris; hebbende alsdan dit goet nog het wesen van een casteelken, met eene warande en dreven.
(Hij) is door het overlyden van Petrus Klincke geworden baillieu van Waerschoot en is na 18 jaeren bedieninge gestorven.
Dese heer heeft te zynen tyde weten leggen de gemetste kaeye tot Ghend, tot het aenleggen, lossen en laden der Bargie en andere schepen, ten jaere 1666.

CAROLUS (VAN) HOOREBEKE
Wierd in 1678 baillieu van Waerschoot.
Hy heeft in syn bedieninge veel ellenden ontmoet, sag syn huys dat hy bewoonde, nevens de pastorye, door de Fransche(n) met alle de huysen van de Plaetse in vuur en vlamme steeken (1683), doende nogtans zyn beste om deselve van dit voornemen te beletten.
De oorsaeke van dit onheyl was de weygeringe van de contributie aen de Fransche, staende het verbod van den koning van Spagniën en eensdeels de onmogelykheyd sig by gebrek aen penningen (vrij te kopen).
Zyn zoon Jan was baillieu te Sleydinge in 1702.

GERARDUS (VAN) HOOREBEKE,
zoon van Carel, is zynen vader opgevolgt en was ten jaere 1710 reeds in dese bedieninge en heeft deselve volherdt tot 1729, wanneer die hem ontnomen is en overgegaen aen:

FRANCISCUS VAN WAESBERG(H)E.
(Deze was) geboren te Waerschoot, als zoon van den chirurgyn.
(Hij was) woonagtig nevens den uytspronk, regtover het kerkhof noortwaerts. Hy heeft ettelyke jaeren dit ampt bedient.
Ten jaere 1778 deede hy synen jubilé van 50 jaeren te hebben geweest in huwelyk met Catharina de Reu, gebortig uyt de Voorde. Wordende (op die dag) gecelebreerd eene solemneele misse, waerin de jubilarissen tegenwoordig waeren met hunne kinderen en kindtskinderen, ten getalle van 28.
Hunne kinderen waeren :
Carolina Joanna x Anastasius Bouckaert;
Theresia x N. Bourdeaux, gebortig van Wakken, chirurgyn;
Maria Anna x heer en mr N. Dobbelaere, licenciaet in de medicynen tot Sleydinge;
Coleta x Sr Jan van Waesberge, ontfanger van Baudeloo, woonagtig tot Hulst en gebortig van Eecloo;
dhr en Mr Petrus Franciscus, licentiaet in de medicynen, woonagtig tot Hansbeke x met joff. ......................, dogter van den baillieu aldaer; elk met syne respectieve kinderen;
voor welke en voor de heer en der prochie - geestelyke en wereldlyke van dien tyd - hy eene treffelyke maeltyd hield.
Desen baillieu was alrede vervangen door den volgenden en, na eenen langen levensloop, is hy op den 11 meye 1780 overleden.

FRANCISCUS TEMMERMAN,
geboren tot Ghend, werd baillieu in 1779, nemende syn verblyf tot Sleydinge, maer is in 1781 komen woonen naer Waerschoot; bouwende sig een huys met dobbele etagie en met een opgang van 4 à 5 trappen, gestaen regtover het Arisdonkstraetjen, juist over de herberge de Peire.
Desen (baljuw), thoonende sig boven maete beïevert voor het regt der Nederlanders, heeft in commissie geweest na(er) Engeland, tot het coopen der peirden.
Hy was onbeschroomt en heeft er opgeligt de tegenpartye, waerdoor hy - in den haet geraekt synde van veele tegenstaenders, in de tusschen den keyser en de Staeten der Nederlanden uytsonderlyke vervolgingen, - syn bedieninge is ontnomen in novembre 1791 en na korten tyd, vertrekkende naer Ghend met syne familie, vrouwe en twee kinderen, heeft syn huys vercogt aen Judocus Waldack van Waerschoot, die - alsdan woonende tot Lovendegem - het geseyd huys is komen bewoonen.

Molen Gernaey in het Sleinstraatje te Waarschoot.

Foto uit de verzameling van R. Dauw, Gent.

PETRUS BERNARDUS DE VLIEGER,
geboren te St Laureyns, clercq van den hr greffier Du Song, wierd baillieu in 1791 en heeft daer deese plaetse bedient tot 1796, wanneer hy - door de fransche republique de regeeringswyse verandert synde - hetselve niet en heeft vermogen uyt te oefenen.
Desen (baljuw) is dan, in huwelyk synde met Catharina Temmerman en woonagtig in de Kerkstraete, eerst geweest synde secretaris van het Canton Sleydinge, nademael commissaris (geworden) van de uytwerkende magt van het Canton Waerschoot.

VERWOESTINGEN DOOR DEN OORLOG
OP WAERSCHOOT EN ONTRENT

In 1452 - den graeve van Vlaenderen, Philippus van Valois, in oorlog met de Gentenaeren, niets willende ongeschonden laeten dat aen syne vyanden voordeelig kon de syn - heeft Simon van Lalaing, heer van Hautes en ridder van het gulden vlies, tot verscheyde(ne) ondernemingen tegen de Gentenaers gesonden.

Desen Lalaing is op 5/11/1452 met ontrent 800 mannen, ten deele te paerde en ten deele te voet, gevallen in de prochie van Waerschoot, sig meeester maekende van alles dat er wierd bevonden; plunderende en roovende wat hun te voor quaem en verbrandende al de huysen en plaetsen van hunne passagie.

De inwoonders van Waerschoot, ontroostelyk over hun verlies en niet overig hebbende als hun leven, syn te raede gevonden sig te verdedigen tegen de soldaeten van Lalaing. Maer - te swak in getal en wapens - hebben (zij) moeten door de vlugt hun leven tragten te bewaeren, na 30 van hun medelantslieden van Waerschoot te hebben verlooren, die door de woede der soldaeten syn omgekomen en eenige die gevangen syn weggeleyd. De namen deser ongelukkige hebbe ik nergens gevonden.

Agt dagen te vooren, de 27 8bre (= oktober), hadde Eecloo hetselve lot ondergaen, wanneer Beaumont uyt Cortryck gekomen om wraeke te nemen, (om)dat sy de Gentenaeren levensmiddelen besorgt en op het aenkomen der Picarden hadden alarm geklept; 40 persoonen dergene van Eecloo, die naer de bosschen vlugteden, wierden in de vlugt het leven ontnomen en de plaets in asschen geleyd.

De Picarden hebben in de maend november Sleydinge, Lovendegem en Somergem, op den feestdag van St Andries - den 30en, - geplundert en verbrand en hetgene tot Lovendegem was overgebleven hebben sy den 16 Xbre (= december) teenemael verwoest. Soo dat er in het ronde van Ghend, ter distantie van 5 uuren langs den Brugschen kant, alle huysen verbrand waeren (ziet: Valerius Andreas Smet, 2e vol., fol. 380).

De 1 july (1453) verwoesteden sy opnieuw een deel van Eecloo, dat soo veel doendelyk was (h)erbouwt. Hetgeene ons op het aldergrootste beangstte, vreesende deselve rampen, dog mits het dan 23 der selve maend tot eenen generaelen veldslag quam tusschen den graeve en de Gentenaeren - waerin dese laetste, alhoewel met 20,000 vegtbare mannen, er de nederlaege kregen, - soo is er een vreede getroffen tot blydschap van geheel het land. Desen slag viel voor omtrent Gaveren.

Op den 5/1/1485 - den peis getroffen synde tusschen de Bruggelingen, Iperlingen en Gentenaeren met Maximiliaen, aertshertog, graeve van Vlaenderen, over syn soon, synde een kind van Marie, gravinne van Vlaenderen - soo is Maximiliaen met 18.000 mannen van Brugge komen legeren tot Eecloo, den 6en trekkende ten deele over Waerschoot na(er) Mariakerke, alwaer hy met synen soon Philippus wierd verwelkomt van die van Ghend en aen de dry Leden van Vlaenderen ingehaelt.

Nauwelyks was hy binnen de stad Ghend of daer ontstond wederom eenen nieuwen troebel, die aen 33 der eerste muytelingen heeft veroorsaekt het vonnis van gewoelt (= gestraft met de koord en de woelstok) en aen 8 van onthalst (= onthoofd) te worden.

In 1491, de troepen van den graeve van Nassauw vóór de poorten van Ghend geslaegen synde door de Gentenaeren en door de troepen van Philippus van Cleve, hebben op de vlugt tot onder Brugge alles geplundert wat sy konden en - naer gevalle van overwinning - wierd men nu door de eene, dan door den anderen van alles berooft.

Het soude door desen togt moeten geschied syn dat den soon van Cleve soude moeten vermoort syn, op den Oostmoer, in het Meystraetjen, waervan de overleveringe ons segt aldaer in een gevegt te syn gebleven en in een looden kist te syn begraeven, waernaer in laete(re) tyden dikwyls soude gesogt syn. Men siet in de historiën daervan geene voetstappen, alhoewel het spreekwoord "Laet leven het kind van Cleven" eenige waerschynelykheyd kan baren en dat er ontrent die plaetsen verscheydene mael is gevogten geweest. Dog het schynt dat hy (eerder) door de boeren soude om hals gebragt syn. Dit geseg steunt op geene gronden en het syn, soo het schynt, maer enkel vertellingen.

In 1499, wanneer Henricus Variaerts prior van het Clooster van Waerschoot was, syn binnen Waerschoot gerukt vyandelyke soldaeten en, na veel verwoestingen te hebben geplogen, hebben (zij) op den 23 april 1499 het vuur gestoken in het clooster - dit synde maer 53 jaer nieuw gebouwt - (en het) teenemael verbrand en vernietigt; alhoewel ik met geene sekerheyt kan seggen welke dees vyandelyke soldaeten zyn geweest, schynen het Fransche geweest te hebben, die het hielden met Carel van Egmond, waertegen den keyser een leger moest in de Nederlanden brengen.

Alhoewel het niets gemeens heeft met ons oogmerk, voeg ik hierby - opgetrokken uyt een geloofweirdig hantschrift ten selven jaere aengeteekent, - dat dhr en mr. N. Berrie, pastor van Verrebroeck, uyt Ghend wierd gesonden door den hertog van Arenberg naer Zeeland, by den heer van Wacken, Adolf van Bourgoignen, hoogbaillieu van Ghend en admirael van de zeemagt, met nog 37 andere gevangene(n); den voornoemden pastor - geus synde - wierd met nog 36 verwesen tot Gullegem, op den 24 meye 1567.

In 1567 is er (volgens het Concilie van Trente) geordonneert register te houden der gedoopten, tegen de (h)erdoopers.

De 8 augustii 1566 vertrokken van Ghend naer Eecloo dry geuse predikanten, die "woordendienaers" genaemt wierden. Petrus Dathenus, uytgeloopen carmeliet, gebortig van Poperinge, was geleert en predikte in St Baefs.

's Avonds ten 5 uure, den 30 juny 1567, quamen veele gevangenen van Eecloo naer Ghend op eenen wagen, geleyd door Gerardus Rym, baillieu van St Pieters in Ghend.

(De) 26 augustii 1568 passeerden door Waerschoot 160 Spaensche soldaeten, met 9 of 10 wagens.

(wordt voortgezet)
J.J. VAN DER POORTEN/A.R.

Separator

Merkwaardigheden over Waarschoot
1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17

Inhoudstafels

1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977
1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking : 21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024

Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1978, 11de jaargang, nr. 4